Άνοιγμα κυρίως μενού

OrthodoxWiki β

Ιερός Ναός Αγίου Λουκά Πατησίων (Αθήνα)

Ο Ι.Ν. του Αγίου Αποστόλου Ευαγγελιστού Λουκά βρίσκεται επί της οδού Πατησίων ἀριθ. 289, στα Κάτω Πατήσια του Δήμου Αθηναίων. Κτίστηκε μεταξύ 1864 και 1870 με σχέδιο του Γερμανού αρχιτέκτονα Ερνέστου Τσίλλερ (Ernst Ziller). Η ανέγερση έγινε ταυτόχρονα με ναό στη γενέτειρά του, το Oberlössnitz της Σαξωνίας της Γερμανίας. Είναι νεορωμανικού ρυθμού, το οποίο είναι εμφανές κυρίως στον τρούλλο.[1] Ο ναός ανηγέρθη σε οικόπεδο του Θεοκλήτου Βίμπου, καθηγητού της Θεολογίας του Πανεπιστημίου ᾿Αθηνῶν (1860-1869) καί μετέπειτα ᾿Αρχιεπισκόπου Μαντινείας καί Κυνουρίας (1869-1903).[2]

Στη θέση του σύγχρονου ναού υπήρχε από τους μεσοβυζαντινούς χρόνους μονή αφιερωμένη στον ίδιο Άγιο.[3]. Για το κατεστραμμένο αυτό μνημείο υπάρχει μία σύντομη αλλά περιεκτική αναφορά του αρχαιολόγου Κυριακού Σ. Πιττάκη, που έκανε ανασκαφή στο χώρο. Στη θέση του υπήρχε αρχικά μία παλαιοχριστιανική τρίκλιτη βασιλική από την οποία ανευρέθησαν ερείπια και δάπεδο με ψηφιδωτό μωσαϊκό και πλάκες Υμηττού. Πάνω στα κατάλοιπα του παλαιοχριστιανικού ναού κτίσθηκε το καθολικό της μονής, που πιθανώς ταυτίζεται με το μνημονευόμενο στη βούλλα του Ιννοκεντίου του Γ΄ μοναστήρι "Sancti Luce". Το αρχιτεκτονικό σχέδιο του μεσοβυζαντινού καθολικού δεν είναι γνωστό. Στα αρχεία των Γ.Α.Κ. υπάρχει αίτημα του 1836 των κατοίκων των Πατησίων για επισκευή του παλαιού ναού, αφού αυτός ερειπώθηκε κατά τους χρόνους της Ελληνικής Επανάστασης. Σύμφωνα με σχέδια του αρχιτέκτονα Carl Poppe τα οποία δημοσίευσε ο Χαράλαμπος Μπούρας, το 1840 διατηρούνταν λείψανα τοιχογραφιών στα ερείπια του ναού. Aπό τον Πιττάκη πληροφορούμαστε επίσης την ύπαρξη ελαιοτριβείου στη μονή, άγνωστης χρονολογίας.[4]

Πηγές

  1. Παπαγιαννάκος Νίκος, Το «πέρασμα» του Ερνέστου Τσίλλερ απο το Μαρκόπουλο. Πρακτικά Θ' Επιστημονικής Συνάντησης Ν.Α. Αττικής, Λαύρειο Αττικής 13-16 Απριλίου 2000. Έκδοση: Εταιρία Μελετών Νοτιοανατολικής Αττικής Καλύβια Θορικού Αττικής 2000, σ. 454.[1]
  2. Ιστοσελίδα του Ι.Ν. Αγ. Λουκά, http://www.saintlucas.gr/
  3. Νερούτσος Τάσσος, Χριστιανικαί Αθήναι, ΔΙΕΕ, Δ’ (1892), σ. 70, υποσημ. 1, και Ορλάνδος Αναστάσιος, Μεσαιωνικά Μνημεῖα τῆς πεδιάδος τῶν ᾿Αθηνῶν καί τῶν κλιτυῶν ῾Υμηττοῦ - Πεντελικοῦ - Πάρνηθος καί Αἰγάλεω" , ᾿Αθῆναι 1933, σ. 133, αναφέρεται στο Πάλλης Γεώργιος, Τοπογραφικά του Αθηναϊκού πεδίου κατά την μέση βυζαντινή περίοδο (9ος-12ος αι.), Βυζαντινά Σύμμεικτα, 23 (2013), σ. 136-137.[2]
  4. Πάλλης Γεώργιος, Τοπογραφικά του Αθηναϊκού πεδίου κατά την μέση βυζαντινή περίοδο (9ος-12ος αι.), Βυζαντινά Σύμμεικτα, 23 (2013), σ. 136-137.[3]