Θεόληπτος Φιλαδελφείας

Ο Μητροπολίτης Φιλαφελφείας Θεόληπτος έζησε γύρω στα 1250-1324. Καταγόταν από τη Νίκαια, όπου υπηρέτησε αρχικά ως έγγαμος κληρικός. Γύρω στα 1274 επισκέφτηκε το Άγιο Όρος. Αργότερα ανέλαβε να οργανώσει την αντίδραση των συμπολιτών του εναντίον της ενωτικής πολιτικής του Μιζαήλ Η' Παλαιολόγου, για την οποία φυλακίστηκε και υπέστει διώξεις. Την περίοδο αυτή ασπάζεται το μοναχισμό και φέρεται να ζει ως ασκητής κοντά στη Νίκαια. Το 1284, μετά την ανατροπή της πολιτικής του Μιχαήλ Η' εκλέγεται μητροπολίτης Φιλαδελφείας. Από τα τέλη του 13ου αιώνα και μέχρι το θάνατό του ανεδείχθει σε μια από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες της εκκλησιαστικής πολιτικής. Υπήρξε πνευματικός καθοδηγητής της οικογένειας των Χούμνων και μάλιστα ώθησε την κόρη του Νικηφόρου Χούμνου, αυγούστα Ειρήνη Χούμναινα Παλαιολογίνα να ασπαστεί, μετά τη χηρεία της το μοναχισμό. Επίσης ο Θεόληπτος έχει συντάξει μια πραγματεία κατά του Ιωάννη Βέκκου και των οπαδών του, Ομιλίες και πραγματείες περί της μυστικής εν Χριστώ ζωής, περί νήψεως, προσευχής και μοναστικής ζωής, τέσσερις κανόνες και ένα Ιδιόμελο.