Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων του "Θεόληπτος Φιλαδελφείας"

Από OrthodoxWiki
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
μ
 
(11 ενδιάμεσες εκδόσεις από 4 χρήστες δεν εμφανίζονται)
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
Ο Μητροπολίτης '''Φιλαδελφείας Θεόληπτος''' έζησε γύρω στα 1250-1324. Καταγόταν από τη [[Μητρόπολις Νικαίας της Βιθυνίας|Νίκαια]], όπου υπηρέτησε αρχικά ως έγγαμος κληρικός. Γύρω στα 1274 επισκέφτηκε το [[Άγιο Όρος]]. Αργότερα ανέλαβε να οργανώσει την αντίδραση των συμπολιτών του εναντίον της ενωτικής πολιτικής του Μιζαήλ Η' Παλαιολόγου, για την οποία φυλακίστηκε και υπέστει διώξεις. Την περίοδο αυτή ασπάζεται το μοναχισμό και φέρεται να ζει ως ασκητής κοντά στη Νίκαια. Το 1284, μετά την ανατροπή της πολιτικής του Μιχαήλ Η' εκλέγεται [[Μητρόπολις Φιλαδελφείας|μητροπολίτης Φιλαδελφείας]]. Από τα τέλη του 13ου αιώνα και μέχρι το θάνατό του ανεδείχθει σε μια από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες της εκκλησιαστικής πολιτικής. Υπήρξε πνευματικός καθοδηγητής της οικογένειας των Χούμνων και μάλιστα ώθησε την κόρη του Νικηφόρου Χούμνου, αυγούστα [[Ειρήνη Χούμναινα Παλαιολογίνα]] να ασπαστεί, μετά τη χηρεία της το μοναχισμό<ref>Σώζωνται πολλές από τις επιστολές που αντηλλάγησαν μεταξύ των δύο. Κάποιες έχουν δημοσιευτεί στο ''Revue des Etudes Byzantines'', 5 (1947), 101-115.</ref>. Επίσης ο Θεόληπτος έχει συντάξει μια πραγματεία κατά του [[Ιωάννης Βέκκος|Ιωάννη Βέκκου]] και των οπαδών του, Ομιλίες και πραγματείες περί της μυστικής εν Χριστώ ζωής, περί νήψεως, προσευχής και μοναστικής ζωής, τέσσερις κανόνες και ένα Ιδιόμελο.
+
Ο '''Μητροπολίτης Φιλαδελφείας Θεόληπτος''' έζησε το 13ο-14ο αιώνα (1250-1322). Καταγόταν από τη [[Μητρόπολις Νικαίας της Βιθυνίας|Νίκαια]] της ''Βιθυνίας'' (Βόρεια Μ. Ασία), όπου υπηρέτησε από το 1275 αρχικά ως διάκονος και αργότερα ιερομόναχος. Από το 1266 έως το 1268 περίπου ασκήτευσε στην έρημο της ''Ι. Μονής Εσφιγμένου'' του ''Αγίου Όρους'' μαζί με τον μετέπειτα πατριάρχη ''Αθανάσιο Α΄ Κων/πόλεως'' (1289-1293/1303-1309). Φημισμένος από πολύ νεαρή ηλικία ως μοναχός πλέον για τους αγώνες και τους άθλους του υπέρ της ευσέβειας και των ορθών δογμάτων ήρθε σε σύγκρουση με τον ''ενωτικό και αζυμίτη'' αυτοκράτορα ''Μιχαήλ Η' Παλαιολόγο'', για την οποία εξορίστηκε, φυλακίστηκε και υπέστη διώξεις (1275-1281). Την περίοδο αυτή της εξορίας απὀ τη Νίκαια επισκέπτεται πολλά μοναστικά κέντρα στο Άγιον Όρος και αλλού μέχρι την κάθειρξή του από τον αυτοκράτορα στην Κων/πολη (1278-1281), καθώς επίσης ζει ως ασκητής για ένα μικρό διάστημα στα ερημητήρια των περιχώρων της ''Νίκαιας''. Το 1283, μετά την ανατροπή της πολιτικής του ''Μιχαήλ Η΄'', εκλέγεται [[Μητρόπολις Φιλαδελφείας|μητροπολίτης Φιλαδελφείας]].  
  
=== Υποσημειώσεις ===
+
Ως μητροπολίτης Φιλαδέλφειας και μέχρι το θάνατό του ανεδείχθη σε μια από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες της εκκλησιαστικής πολιτικής. Υπήρξε μέντορας των ''Ανδρονίκων'' και του αυτοκρατορικού παλατιού με τεράστια επιρροή στα δρώμενα της αυτοκρατορίας, εκκλησιαστικά και πολιτικά, δάσκαλος στην ασκητική ζωή του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, του Ματθαίου Εφέσου, πνευματικός καθοδηγητής της οικογένειας των ''Χούμνων'' και μάλιστα ώθησε την κόρη του ''Νικηφόρου Χούμνου'', αυγούστα [[Ειρήνη Χούμναινα Παλαιολογίνα]] να ασπαστεί μετά τη χηρεία της το μοναχισμό. Σώζονται 5 Επιστολές του ''Θεολήπτου'' προς τη Χούμναινα. Επίσης ο Θεόληπτος έχει συντάξει 9 Κατηχήσεις, 2 Παραινέσεις, 2 Διδασκαλίες σε μορφή Μοναχικών Κανόνων, 10 Νηπτικά έργα, 4 Πραγματείες προς τους ''Φιλαδελφείς'' (οι δύο κατά Αρσενιατών), 6 Ποιήματα (1 Ακολουθία νήψεως και νίψεως, νοός δηλαδή και αμαρτημάτων, 2 Κανόνες, 1 Στιχηρό και 2 Ιδιόμελα) και 11 Ιδιόμελα εις «''Κοιμηθέντας Μοναχούς αμφιβαλλόμενα''». Τα πεζά έργα του ανήκουν στο γραμματειακό είδος των Λόγων και Ομιλιών και διαπραγματεύονται θέματα περί της μυστικής εν Χριστώ ζωής, περί νήψεως, προσευχής, νηστείας, διακρίσεως, μοναδικού επαγγέλματος κ.ά. Εκφωνήθηκαν τα περισσότερα στην ακμάζουσα επί εποχής του διπλή Μονή (ανδρώα και γυναικεία) του ''Φιλανθρώπου Σωτήρος της Κωνσταντινούπολης'', η οποία έτυχε της παχυλής χορηγίας της οικογενείας των ''Χούμνων'' και στην οποία εμόναζε η Ειρήνη-Ευλογία. Ενδεικτικό της εκτίμησης γύρω από το πρόσωπό του είναι πως αποσπάσματα από έργα του συμπεριλήφθηκαν από τους Αγίους [[Άγιος Νικόδημος Αγιορείτης|Νικόδημο]] και [[Άγιος Μακάριος Κορίνθου|Μακάριο]] στη [[Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών]]. Πλήρης δίτομη μελέτη για το βίο και όλα τα σωζόμενα έργα του ''Θεολήπτου'' έχει κυκλοφορήσει από τον εκδοτικό οίκο "Τέρτιος" της Κατερίνης το 1996.
<references />
 
  
 
== Βιβλιογραφία ==
 
== Βιβλιογραφία ==
*Wolfgang Buchwald, Armin Hohlweg, Otto Prinz, ''Tusculum-Lexikon'', Μόναχο 1982
+
*Ιωάννου Κ. Γρηγοροπούλου, ''Θεολήπτου Φιλαδελφείας του Ομολογητού (1250-1322), Βίος και Έργα'', Α΄ τόμος, ''Εισαγωγή'', Β΄ τόμος, ''Κριτικό κείμενο - Σχόλια'', Εκδόσεις Τέρτιος, Κατερίνη 1996.
 +
*Teolipt al Filadelfiei, Cuviosul si Marturisitorul, ''Cuvinte duhovnicesti, imne si scrisori'', Editura DEISIS, Sibiu 2000, (ρουμανική μετάφραση).
 +
*Théolepte de Philadelphie, ''Lettres et Discours monastiques'', Éd. Migne, "Les pères dans la foi" 81-82, Paris 2001, (γαλλική μετάφραση).
 +
*Teolepto di Filadelfia, ''Lettere e Discorsi'', Edizioni Qiqajon - Comunità di Bose, Magnano 2007, (ιταλική μετάφραση).
  
 
[[Κατηγορία:Επίσκοποι]]
 
[[Κατηγορία:Επίσκοποι]]
 +
[[Κατηγορία:Εκκλησιαστικοί Συγγραφείς]]
 +
[[Κατηγορία:14ος αιώνας|Μ]]

Τελευταία αναθεώρηση της 17:05, 25 Μαρτίου 2010

Ο Μητροπολίτης Φιλαδελφείας Θεόληπτος έζησε το 13ο-14ο αιώνα (1250-1322). Καταγόταν από τη Νίκαια της Βιθυνίας (Βόρεια Μ. Ασία), όπου υπηρέτησε από το 1275 αρχικά ως διάκονος και αργότερα ιερομόναχος. Από το 1266 έως το 1268 περίπου ασκήτευσε στην έρημο της Ι. Μονής Εσφιγμένου του Αγίου Όρους μαζί με τον μετέπειτα πατριάρχη Αθανάσιο Α΄ Κων/πόλεως (1289-1293/1303-1309). Φημισμένος από πολύ νεαρή ηλικία ως μοναχός πλέον για τους αγώνες και τους άθλους του υπέρ της ευσέβειας και των ορθών δογμάτων ήρθε σε σύγκρουση με τον ενωτικό και αζυμίτη αυτοκράτορα Μιχαήλ Η' Παλαιολόγο, για την οποία εξορίστηκε, φυλακίστηκε και υπέστη διώξεις (1275-1281). Την περίοδο αυτή της εξορίας απὀ τη Νίκαια επισκέπτεται πολλά μοναστικά κέντρα στο Άγιον Όρος και αλλού μέχρι την κάθειρξή του από τον αυτοκράτορα στην Κων/πολη (1278-1281), καθώς επίσης ζει ως ασκητής για ένα μικρό διάστημα στα ερημητήρια των περιχώρων της Νίκαιας. Το 1283, μετά την ανατροπή της πολιτικής του Μιχαήλ Η΄, εκλέγεται μητροπολίτης Φιλαδελφείας.

Ως μητροπολίτης Φιλαδέλφειας και μέχρι το θάνατό του ανεδείχθη σε μια από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες της εκκλησιαστικής πολιτικής. Υπήρξε μέντορας των Ανδρονίκων και του αυτοκρατορικού παλατιού με τεράστια επιρροή στα δρώμενα της αυτοκρατορίας, εκκλησιαστικά και πολιτικά, δάσκαλος στην ασκητική ζωή του αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, του Ματθαίου Εφέσου, πνευματικός καθοδηγητής της οικογένειας των Χούμνων και μάλιστα ώθησε την κόρη του Νικηφόρου Χούμνου, αυγούστα Ειρήνη Χούμναινα Παλαιολογίνα να ασπαστεί μετά τη χηρεία της το μοναχισμό. Σώζονται 5 Επιστολές του Θεολήπτου προς τη Χούμναινα. Επίσης ο Θεόληπτος έχει συντάξει 9 Κατηχήσεις, 2 Παραινέσεις, 2 Διδασκαλίες σε μορφή Μοναχικών Κανόνων, 10 Νηπτικά έργα, 4 Πραγματείες προς τους Φιλαδελφείς (οι δύο κατά Αρσενιατών), 6 Ποιήματα (1 Ακολουθία νήψεως και νίψεως, νοός δηλαδή και αμαρτημάτων, 2 Κανόνες, 1 Στιχηρό και 2 Ιδιόμελα) και 11 Ιδιόμελα εις «Κοιμηθέντας Μοναχούς αμφιβαλλόμενα». Τα πεζά έργα του ανήκουν στο γραμματειακό είδος των Λόγων και Ομιλιών και διαπραγματεύονται θέματα περί της μυστικής εν Χριστώ ζωής, περί νήψεως, προσευχής, νηστείας, διακρίσεως, μοναδικού επαγγέλματος κ.ά. Εκφωνήθηκαν τα περισσότερα στην ακμάζουσα επί εποχής του διπλή Μονή (ανδρώα και γυναικεία) του Φιλανθρώπου Σωτήρος της Κωνσταντινούπολης, η οποία έτυχε της παχυλής χορηγίας της οικογενείας των Χούμνων και στην οποία εμόναζε η Ειρήνη-Ευλογία. Ενδεικτικό της εκτίμησης γύρω από το πρόσωπό του είναι πως αποσπάσματα από έργα του συμπεριλήφθηκαν από τους Αγίους Νικόδημο και Μακάριο στη Φιλοκαλία των Ιερών Νηπτικών. Πλήρης δίτομη μελέτη για το βίο και όλα τα σωζόμενα έργα του Θεολήπτου έχει κυκλοφορήσει από τον εκδοτικό οίκο "Τέρτιος" της Κατερίνης το 1996.

Βιβλιογραφία

  • Ιωάννου Κ. Γρηγοροπούλου, Θεολήπτου Φιλαδελφείας του Ομολογητού (1250-1322), Βίος και Έργα, Α΄ τόμος, Εισαγωγή, Β΄ τόμος, Κριτικό κείμενο - Σχόλια, Εκδόσεις Τέρτιος, Κατερίνη 1996.
  • Teolipt al Filadelfiei, Cuviosul si Marturisitorul, Cuvinte duhovnicesti, imne si scrisori, Editura DEISIS, Sibiu 2000, (ρουμανική μετάφραση).
  • Théolepte de Philadelphie, Lettres et Discours monastiques, Éd. Migne, "Les pères dans la foi" 81-82, Paris 2001, (γαλλική μετάφραση).
  • Teolepto di Filadelfia, Lettere e Discorsi, Edizioni Qiqajon - Comunità di Bose, Magnano 2007, (ιταλική μετάφραση).