Ζώσιμος

Ο Ζώσιμος, ήταν ιστορικός του 5ου/6ου αι. μ.Χ. ο οποίος αποτελεί συνέχεια της ιστοριογραφίας των εθνικών ιστορικών και συγγραφέων του 4ου αιώνα. Έζησε στο δεύτερο μισό του 5ου αιώνα και πιθανώς μία ή δύο δεκαετίες επιπλέον (περ. 450-520 μ.Χ). Δεν γνωρίζουμε τον τόπο καταγωγής του ούτε τον τόπο όπου έζησε και έδρασε. Πιθανώς καταγόταν από την Παλαιστίνη (Γάζα ή Ασκαλώνα) και μάλλον έζησε για κάποιο χρονικό διάστημα στην Κωνσταντινούπολη. Γνωρίζουμε ότι υπηρέτησε ως κρατικός υπάλληλος σε υψηλή θέση υπό τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο Β΄ (408-450) και ήταν στο θρήσκευμα ειδωλολάτρης. Στο έργο του παρουσιάζεται ως οραματιστής της αναβίωσης της αρχαίας θρησκείας και υπηρετώντας μια αντιχριστιανική τάση ερμηνεύει την παρακμή της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ως συνέπεια της περιφρόνησης των εθνικών θεών. Ταυτόχρονα, σε κάθε ευκαιρία που του δίνεται δεν παραλείπει να αναφερθεί στη δύναμη των αρχαίων θεών και στην αξιοπιστία των χρησμών τους. Αυτή όμως η ιδεολογική πλευρά του έργου του, είναι ιδιαίτερα πολύτιμη για την αξιολόγηση των πνευματικών τάσεων στο Βυζάντιο στο κατώφλι της ιουστινιάνειας εποχής. Το ύφος του Ζώσιμου είναι "διαυγές και αυστηρόν" ενώ οι θρησκευτικές του πεποιθήσεις επηρεάζουν "την κρίσιν του και ως εκ τούτου μεροληπτεί ως προς τας μορφάς του Μ. Κωνσταντίνου, του Ιουλιανού και του Μ. Θεοδοσίου.

Βιβλιογραφία

• Hunger Herbert, Βυζαντινή Λογοτεχνία. Η Λόγια Κοσμική Γραμματεία των Βυζαντινών, τόμ. Β΄, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1992.
• Kroh Paul, Λεξικό αρχαίων συγγραφέων Ελλήνων και Λατίνων, University Studio Press, Θεσσαλονίκη 1996.
• Καραγιαννόπουλος Ιωάννης, Πηγαί της Βυζαντινής Ιστορίας, 5η έκδ., Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1987.
• Συλλογικό έργο, Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ. 1-12, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1962-1968 (χρησιμοποιείται σε όλα τα άρθρα περί Βυζαντινής Ιστοριογραφίας).
• Συλλογικό έργο, εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα, τόμ. 1-61, εκδ. Πάπυρος, Αθήνα 2004-2005 [61 CD-ROM] (χρησιμοποιείται σε όλα τα άρθρα περί Βυζαντινής Ιστοριογραφίας).