Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων του "Ελευθέριος ιερομάρτυς"

Από OrthodoxWiki
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
μ
μ (interwiki ro)
 
(16 ενδιάμεσες εκδόσεις από 2 χρήστες δεν εμφανίζονται)
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
Ο '''Άγιος Ελευθέριος''' είναι ιερομάρτυρας της [[Ορθόδοξη Εκκλησία|Ορθοδόξου Εκκλησίας]], που έζησε κατά τον 2ο αιώνα. Υπήρξε [[Επίσκοπος]] ''Ρώμης'' όπου και παρέδωσε με μαρτυρικό τρόπο τη ζωή του, μαζί με τη μητέρα του ''Ανθία''. Η μνήμη του τιμάται στις [[Πρότυπο:15 Δεκέμβριος|15 Δεκεμβρίου]].
+
[[Image:Eleutherios.JPG|frame|right|Ο Άγιος Ελευθέριος]]
 +
Ο '''Άγιος Ελευθέριος''' είναι ιερομάρτυρας της [[Ορθόδοξη Εκκλησία|Ορθοδόξου Εκκλησίας]], που έζησε κατά τον 2ο αιώνα<ref>Μετά από σχετική έρευνα στους Συναξαριστές, προτιμήσαμε να ακολουθήσουμε την έκδοση του βίου που περιλαμβάνει ο Μητρ. Λεοντοπόλεως ''Ευστρατιάδης Σωφρόνιος'' στο έργο του ''Αγιολόγιον της Ορθοδόξου Εκκλησίας'' (Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1935). Όπως αναφέρει στα προλεγόμενα της έκδοσης ο Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών ''Ευάγγελος Θεοδώρου'', ο ''Σωφρόνιος Ευστρατιάδης'' ''"διέπρεψεν όχι μόνον ως κληρικός...αλλά και ως επιστήμων ερευνητής ιδίως εις τους τομείς της Αγιολογίας, της Υμνολογίας και της Παλαιογραφίας και ως εξαίρετος συγγραφεύς αναρίθμητων μελετών"'' (''Αγιολόγιον της Ορθοδόξου Εκκλησίας'', σελ. δ΄). Καθώς θα ήταν υπέρβαση του σκοπού της παρούσης εγκυκλοπαίδειας κάθε απόπειρα συμβιβασμού των διαφόρων εκδόσεων του βίου του αγίου από τους συντάκτες, προτιμήσαμε την έκδοση αυτή επειδή δηλώνει σαφώς ότι γνωρίζει τα ιστορικά προβλήματα: ''"Οι Συναξαρισταί λέγουσιν, ότι ο Ανίκητος Ρώμης εχειροτόνησεν αυτόν,  ότι η μήτηρ του παρά του Παύλου επέστρεψεν εις Χριστόν και επί Αδριανού ήθλησεν αλλ' αι εποχαί των τριών τούτων δεν συμβιβάζονται. Ο Παύλος εμαρτύρησεν επί Νέρωνος (54-68), ο Ανίκητος ην επίσκοπος Ρώμης τω 155-166 και ο Αδριανός εβασίλευσε τω 117-138"'' (''Αγιολόγιον της Ορθοδόξου Εκκλησίας'', σελ. 127). Στη συνέχεια του άρθρου, με υποσημειώσεις θα αναφερόμαστε σε κάποιες διαφοροποιήσεις που συναντήσαμε.</ref>. Υπήρξε [[Επίσκοπος]] ''Ιλλυρικού''<ref>Η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία είχε διαιρεθεί σε τέσσερεις μεγάλες γεωγραφικές και διοικητικές περιφέρειες, που ονομάζονταν ''Υπαρχίες'', μία από τις οποίες ήταν η Υπαρχία ''Ιλλυρικού'', η οποία εκτός άλλων περιλάμβανε σχεδόν όλη την ''Ελλάδα''.</ref> και παρέδωσε με μαρτυρικό τρόπο τη ζωή του, μαζί με τη μητέρα του ''Ανθία''<ref>Acta Sanctorum, Nov. Propylaeum, ''Synaxarium Ecclesiae Constantinopolitanae'', σελ. 309.</ref><ref>Halkin Francois, ''Bibliotheca Hagiographica Graeca'' ('''BHG'''), τόμ. 1, 3η έκδ., Bruxelles 1957, σελ. 174 ['''570d'''].</ref> (ή ''Ευανθία''<ref>Συμεών ο Μεταφραστής, ''Νέος Παράδεισος, ήτοι λόγοι διάφοροι και βίοι αγίων'' (μτφρ. Αγαπίου μοναχού), Ενετίησιν 1806, σελ. 260.</ref><ref>'''''PG''''' 115,128</ref><ref>Ζώτος Βασίλειος, ''Λεξικόν των αγίων Πάντων της ορθοδόξου εκκλησίας'', εν Αθήναις 1904-1909, σελ. 421.</ref>). Η μνήμη του τιμάται στις [[Πρότυπο:15 Δεκέμβριος|15 Δεκεμβρίου]].
  
Ο άγιος ''Ελευθέριος'' από την παιδική του ηλικία προσφέρθηκε από τη μητέρα του στον τότε επίοκοπο ''Ρώμης'', ''Ανίκητο'' (155;-166) για να μάθει τα ιερά γράμματα. Σύντομα έγινε [[Αναγνώστης]] και αργότερα χειροτονήθηκε [[Διάκονος]]. Στα 18 του χρόνια χειροτονήθηκε [[Ιερέας]]. Από τη θέση αυτή ο ''Ελευθέριος'' αγωνίστηκε με ζήλο για τη διδαχή του λαού και σε έργα φιλανθρωπίας, και έτσι, το έτος 182 μ.Χ., σε ηλικία περίπου 20 χρόνων, με κοινή ψήφο κλήρου και λαού, ανήλθε στον επισκοπικό θρόνο της Ρωμαϊκής περιφέρειας του ''Ιλλυρικού''<ref>Η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία είχε διαιρεθεί σε τέσσερεις μεγάλες γεωγραφικές και διοικητικές περιφέρειες, που ονομάζονταν ''Υπαρχίες'', μία από τις οποίες ήταν η Υπαρχία ''Ιλλυρικού'', η οποία εκτός άλλων περιλάμβανε σχεδόν όλη την ''Ελλάδα''.</ref>.
+
Ο ιερομάρτυς ''Ελευθέριος'' καταγόταν από τη ''Ρώμη'', και καθώς από νεαρή ηλικία έμεινε ορφανός από πατέρα, ανατραφηκε με ευσέβεια από τη μητέρα του ''Ανθία'', η οποία γνώρισε τον χριστιανισμό από μαθητές του [[Απόστολος Παύλος|αποστόλου Παύλου]]<ref>Η φράση ''"από μαθητές του Αποστόλου Παύλου"'' αποτελεί εναρμόνιση του ''Σωφρόνιου Ευστρατιάδη'' καθώς οι περισσότεροι συναξαριστές αναφέρουν ότι ''"την εις Χριστόν πίστιν εδιδάχθη, προδιδαχθείσης '''υπό του μεγάλου Παύλου του αποστόλου'''"'' (π.χ. Acta Sanctorum, ό.π., σελ. 309).</ref>. Ο ''Ελευθέριος'' διδάχθηκε τα ιερά γράμματα από τον επίσκοπο ''Ρώμης''<ref>Τον επίσκοπο Ρώμης ''Κλήμεντα'' αναφέρει ο Ζώτος Βασίλειος στο ''Λεξικόν των αγίων Πάντων της ορθοδόξου εκκλησίας'', ό.π.</ref><ref>Τον επίσκοπο Ρώμης ''Ανίκητο'' αναφέρει ο Συμεών ο Μεταφραστής στο ''Νέο Παράδεισο'', ό.π., σελ. 261. Ο ''Ανίκητος'' αναφέρεται και στην '''''PG''''' 115,128.</ref>, ο οποίος τον κατέταξε στην τάξη των κληρικών, και σε ηλικία είσοσι ετών τον χειροτόνησε επίσκοπο του ''Ιλλυρικού''. Ο ''Ελευθέριος'' εργάστηκε με αποστολική θέρμη και επέστρεψε πολλούς ανθρώπους στην πίστη του [[Χριστός|Χριστού]]. Όταν όμως το έμαθε αυτό ο ο αυτοκράτορας ''Αδριανός'' (117-138)<ref>Διαφορετική εναρμόνιση των βίων καταγράφεται στο: Τσολακίδης Δ. Χρήστος, ''Αγιολόγιο της Ορθοδοξίας'', έκδ. 2η, εκδ. Χ.Δ. Τσολακίδη, Αθήνα 2001, σελ. 1109, όπου αναφέρεται ο αυτοκράτορας ''Σεπτίμιος Σεβήρος''.</ref>, τον κάλεσε στη ''Ρώμη'' και όταν ο ''Ελευθέριος'' κήρυξε τον ''Χριστό'' ενώπιον του αυτοκράτορα, εκείνος διέταξε να τον υποβάλουν σε φρικτά μαρτύρια και στο τέλος να τον αποκεφαλίσουν. Όταν η μητέρα του ''Ανθία'' αγκάλιασε το νεκρό σώμα του γιου της, οι δήμιοι αποκεφάλισαν και αυτή και η μνήμη της τιμάται την ίδια ημέρα με του γιου της, στις 15 Δεκεμβρίου.
  
Η φήμη της αρετής του έφθασε μέχρι τη ''Βρεττανία'', όπου ο βασιλιάς αυτής, ''Λούκιος'', έστειλε επιστολή στον ''Ελευθέριο'' και του δήλωνε την επιθυμία αυτού και του λαού να γίνουν χριστιανοί. Ο ''Ελευθέριος'' ανταποκρίθηκε αμέσως στέλνοντας δύο πιστούς άνδρες, οι οποίοι κατήχησαν και βάπτισαν χριστιανούς το ''Λούκιο'' με το λαό του.
+
:'''Απολυτίκιον''', ήχος πλ. α΄. ''Τον συνάναρχον Λόγον''.
 
+
:''Ιερέων ποδήρει κατακοσμούμενος, και αιμάτων τοις''<br>
Όταν όμως ο Ρωμαίος αυτοκράτορας ''Σεπτίμιος Σεβήρος'' (193-211) εξέδωσε διάταγμα που στρεφόταν κατά των νεοφώτιστων χριστιανών επιδιώκοντας ''"να ανακόψει απότομα τη διάδοση του Χριστιανισμού"''<ref>Γλαβίνας Απόστολος, ''Οι Διωγμοί κατά της Εκκλησίας στην προκωνσταντίνεια εποχή'', εκδ. Τέρτιος, Κατερίνη 1992, σελ. 131-132.</ref>, ο ''Ελευθέριος'' τον έλεγξε με θάρρος και τότε διατάχθηκε ο μαρτυρικός θάνατος του. Και όταν η μητέρα του ''Ανθία'' αγκάλιασε το νεκρό σώμα του γιου της, οι δήμιοι αποκεφάλισαν και αυτή και η μνήμη της τιμάται την ίδια ημέρα με του γιου της, στις 15 Δεκεμβρίου.
+
:''ρείθροις επισταζόμενος, τω Δεσπότη σου Χριστώ μάκαρ ανέδραμες'',<br>
 +
:''Ελευθέριε σοφέ, καθαιρέτα του Σατάν. Διό μη παύση πρεσβεύων'',<br>
 +
:''υπέρ των πίστει τιμώντων, την μακαρίαν σου άθλησιν''.
  
 
==Υποσημειώσεις==
 
==Υποσημειώσεις==
Γραμμή 12: Γραμμή 15:
  
 
==Πηγές==
 
==Πηγές==
 
+
Οι αναφερόμενες στις υποσημειώσεις.
*''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'', τόμ. 5, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1964, στ. 563-566.
 
*Τσολακίδης Δ. Χρήστος, ''Αγιολόγιο της Ορθοδοξίας'', έκδ. 2η, εκδ. Χ.Δ. Τσολακίδη, Αθήνα 2001.
 
  
 
[[κατηγορία:Άγιοι|Ε]]
 
[[κατηγορία:Άγιοι|Ε]]
 
[[κατηγορία:Μάρτυρες|Ε]]
 
[[κατηγορία:Μάρτυρες|Ε]]
 +
[[Κατηγορία:2ος αιώνας|Ε]]
  
 +
{{Συναξάρι}}
  
{{Συναξάρι}}
+
[[en:Eleutherios of Illyria]]
 +
[[ro:Elefterie al Iliriei]]

Τελευταία αναθεώρηση της 15:26, 16 Δεκεμβρίου 2012

Ο Άγιος Ελευθέριος

Ο Άγιος Ελευθέριος είναι ιερομάρτυρας της Ορθοδόξου Εκκλησίας, που έζησε κατά τον 2ο αιώνα[1]. Υπήρξε Επίσκοπος Ιλλυρικού[2] και παρέδωσε με μαρτυρικό τρόπο τη ζωή του, μαζί με τη μητέρα του Ανθία[3][4]Ευανθία[5][6][7]). Η μνήμη του τιμάται στις 15 Δεκεμβρίου.

Ο ιερομάρτυς Ελευθέριος καταγόταν από τη Ρώμη, και καθώς από νεαρή ηλικία έμεινε ορφανός από πατέρα, ανατραφηκε με ευσέβεια από τη μητέρα του Ανθία, η οποία γνώρισε τον χριστιανισμό από μαθητές του αποστόλου Παύλου[8]. Ο Ελευθέριος διδάχθηκε τα ιερά γράμματα από τον επίσκοπο Ρώμης[9][10], ο οποίος τον κατέταξε στην τάξη των κληρικών, και σε ηλικία είσοσι ετών τον χειροτόνησε επίσκοπο του Ιλλυρικού. Ο Ελευθέριος εργάστηκε με αποστολική θέρμη και επέστρεψε πολλούς ανθρώπους στην πίστη του Χριστού. Όταν όμως το έμαθε αυτό ο ο αυτοκράτορας Αδριανός (117-138)[11], τον κάλεσε στη Ρώμη και όταν ο Ελευθέριος κήρυξε τον Χριστό ενώπιον του αυτοκράτορα, εκείνος διέταξε να τον υποβάλουν σε φρικτά μαρτύρια και στο τέλος να τον αποκεφαλίσουν. Όταν η μητέρα του Ανθία αγκάλιασε το νεκρό σώμα του γιου της, οι δήμιοι αποκεφάλισαν και αυτή και η μνήμη της τιμάται την ίδια ημέρα με του γιου της, στις 15 Δεκεμβρίου.

Απολυτίκιον, ήχος πλ. α΄. Τον συνάναρχον Λόγον.
Ιερέων ποδήρει κατακοσμούμενος, και αιμάτων τοις
ρείθροις επισταζόμενος, τω Δεσπότη σου Χριστώ μάκαρ ανέδραμες,
Ελευθέριε σοφέ, καθαιρέτα του Σατάν. Διό μη παύση πρεσβεύων,
υπέρ των πίστει τιμώντων, την μακαρίαν σου άθλησιν.

Υποσημειώσεις

  1. Μετά από σχετική έρευνα στους Συναξαριστές, προτιμήσαμε να ακολουθήσουμε την έκδοση του βίου που περιλαμβάνει ο Μητρ. Λεοντοπόλεως Ευστρατιάδης Σωφρόνιος στο έργο του Αγιολόγιον της Ορθοδόξου Εκκλησίας (Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1935). Όπως αναφέρει στα προλεγόμενα της έκδοσης ο Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Ευάγγελος Θεοδώρου, ο Σωφρόνιος Ευστρατιάδης "διέπρεψεν όχι μόνον ως κληρικός...αλλά και ως επιστήμων ερευνητής ιδίως εις τους τομείς της Αγιολογίας, της Υμνολογίας και της Παλαιογραφίας και ως εξαίρετος συγγραφεύς αναρίθμητων μελετών" (Αγιολόγιον της Ορθοδόξου Εκκλησίας, σελ. δ΄). Καθώς θα ήταν υπέρβαση του σκοπού της παρούσης εγκυκλοπαίδειας κάθε απόπειρα συμβιβασμού των διαφόρων εκδόσεων του βίου του αγίου από τους συντάκτες, προτιμήσαμε την έκδοση αυτή επειδή δηλώνει σαφώς ότι γνωρίζει τα ιστορικά προβλήματα: "Οι Συναξαρισταί λέγουσιν, ότι ο Ανίκητος Ρώμης εχειροτόνησεν αυτόν, ότι η μήτηρ του παρά του Παύλου επέστρεψεν εις Χριστόν και επί Αδριανού ήθλησεν αλλ' αι εποχαί των τριών τούτων δεν συμβιβάζονται. Ο Παύλος εμαρτύρησεν επί Νέρωνος (54-68), ο Ανίκητος ην επίσκοπος Ρώμης τω 155-166 και ο Αδριανός εβασίλευσε τω 117-138" (Αγιολόγιον της Ορθοδόξου Εκκλησίας, σελ. 127). Στη συνέχεια του άρθρου, με υποσημειώσεις θα αναφερόμαστε σε κάποιες διαφοροποιήσεις που συναντήσαμε.
  2. Η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία είχε διαιρεθεί σε τέσσερεις μεγάλες γεωγραφικές και διοικητικές περιφέρειες, που ονομάζονταν Υπαρχίες, μία από τις οποίες ήταν η Υπαρχία Ιλλυρικού, η οποία εκτός άλλων περιλάμβανε σχεδόν όλη την Ελλάδα.
  3. Acta Sanctorum, Nov. Propylaeum, Synaxarium Ecclesiae Constantinopolitanae, σελ. 309.
  4. Halkin Francois, Bibliotheca Hagiographica Graeca (BHG), τόμ. 1, 3η έκδ., Bruxelles 1957, σελ. 174 [570d].
  5. Συμεών ο Μεταφραστής, Νέος Παράδεισος, ήτοι λόγοι διάφοροι και βίοι αγίων (μτφρ. Αγαπίου μοναχού), Ενετίησιν 1806, σελ. 260.
  6. PG 115,128
  7. Ζώτος Βασίλειος, Λεξικόν των αγίων Πάντων της ορθοδόξου εκκλησίας, εν Αθήναις 1904-1909, σελ. 421.
  8. Η φράση "από μαθητές του Αποστόλου Παύλου" αποτελεί εναρμόνιση του Σωφρόνιου Ευστρατιάδη καθώς οι περισσότεροι συναξαριστές αναφέρουν ότι "την εις Χριστόν πίστιν εδιδάχθη, προδιδαχθείσης υπό του μεγάλου Παύλου του αποστόλου" (π.χ. Acta Sanctorum, ό.π., σελ. 309).
  9. Τον επίσκοπο Ρώμης Κλήμεντα αναφέρει ο Ζώτος Βασίλειος στο Λεξικόν των αγίων Πάντων της ορθοδόξου εκκλησίας, ό.π.
  10. Τον επίσκοπο Ρώμης Ανίκητο αναφέρει ο Συμεών ο Μεταφραστής στο Νέο Παράδεισο, ό.π., σελ. 261. Ο Ανίκητος αναφέρεται και στην PG 115,128.
  11. Διαφορετική εναρμόνιση των βίων καταγράφεται στο: Τσολακίδης Δ. Χρήστος, Αγιολόγιο της Ορθοδοξίας, έκδ. 2η, εκδ. Χ.Δ. Τσολακίδη, Αθήνα 2001, σελ. 1109, όπου αναφέρεται ο αυτοκράτορας Σεπτίμιος Σεβήρος.

Πηγές

Οι αναφερόμενες στις υποσημειώσεις.