Εκκλησιαστικά σκεύη

Από OrthodoxWiki
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση

Σε ένα Ναό, υπάρχουν σκεύη, τα οποία είναι παραίτητα για την τέλεση λατρευτικών αναγκών. Τα σκέυη αυτά είναι παραίτητα στης εκκλησιαστικά τελετουργική πράξη είτε λόγω των λατρευτικών αναγκών που επικράτησαν από την αρχαία εκκλησία, είτε λόγω της συμβολικής σημασίας τους τους, είτε λόγω απόδοσης πνευματικής κατάνυξης κατάνυξης.

Κύρια τέτοια σκεύη-αντικείμενα, αποτελούν τα 'κεριά μαζί με τις Κανδήλες και τις Λυχνίες, που ταυτόχρονα αποτελούσαν για τους αρχαίους ναούς της Εκκλησίας και τα μοναδικά μέσα φωτισμού. Οι χριστιανοί κατά την περίοδο των διωγμών συγκεντρώνονταν για τη λατρεία του Θεού συνήθως τη νύχτα ή κατέφευγαν την ημέρα στις υπόγειες σκοτεινές κατακόμβες. Ο Ευαγγελιστής Λουκάς στο βιβλίο του «Οι Πράξεις των Αποστόλων» (20/κ: 8) γράφοντας για τον μέχρι μεσονυκτίου λόγο του Αποστόλου Παύλου στην Τρωάδα δεν παραλείπει να περιγράψει και τον φωτισμό του χώρου «ήσαν δε λαμπάδες ικαναί εν τω υπερώω ου ήμεν συνηγμένοι», ήτις πως ήταν επίσης λαμπάδες αρκετές στο υπερώο ήσαν συγκεντρωμένοι. Κατά το Βάπτισμά τους όλοι οι νεοφώτιστοι χριστιανοί άναβαν λαμπάδες, για να φανερώσουν τον θείο φωτισμό, που έλαβαν και τη μεγάλη τους χαρά. Τα Θεοφάνεια και η Ανάσταση του Κυρίου, λόγω των λαμπρών φωτισμών που συνόδευαν τις μαζικές βαπτίσεις των ημερών αυτών, ονομάσθηκαν Φώτα και Λαμπρή αντίστοιχα.

Η φωτοχυσία του ναού συμβολίζει το θείο φως της παρουσίας του Θεού που φωτίζει τις καρδιές όχι μόνο των νεοφώτιστων αλλά και όλων των χριστιανών. Ο Κύριος μέσω των λόγων του φανέρωσε αυτή τη μεγάλη αλήθεια για τον εαυτό Του με τα ακόλουθα λόγια «Εγώ ειμι το φως του κόσμου» (Ιωάν.8/η: 12). Είναι φως όχι μόνο λόγω της φωτεινής διδασκαλίας Του, αλλά κυρίως λόγω της φωτεινής παρουσίας Του. Αυτό επιβεβαιώνεται κυρίως από τη θαυμαστή Μεταμόρφωσή Του, όπου «έλαμψε το πρόσωπον αυτού ως ο ήλιος, τα δε ιμάτια αυτού εγένετο λευκά ως το φως» (Ματθ.17/ιζ: 2).

Στο Σύμβολο της Πίστεως ο Υιός του Θεού παρουσιάζεται ως «φως εκ φωτός». Στην ακολουθία του Εσπερινού επίσης ο υμνογράφος παρουσιάζει τον Κύριο ως «φως ιλαρόν». Και οι χριστιανοί με τα μυστήρια της Εκκλησίας και τον πνευματικό τους αγώνα μπορούν να δεχθούν το φως της χάριτος του Αγίου Πνεύματος και να το ακτινοβολούν με τη ζωή τους.

Στην «επί του όρους» ομιλία ο Κύριος συμβουλεύοντας τους μαθητές Του αναφέρει χαρακτηριστικά [Υμείς εστε το φως του κόσμου.... ούτω λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσιν υμών τα καλά έργα και δοξάσωσι τον πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς» (Ματθ 5/ε: 14-16), ενώ οι άγιοι στην άλλη ζωή θα ομοιάσουν με τον Κύριο, θα γίνουν «θεοί κατά χάριν» γι αυτό και «Τότε οι δίκαιοι εκλάμψουσιν ως ο ήλιος εν τη βασιλεία του πατρός αυτων» (Ματθ. 13/ιγ: 43).

Το κερί, καθώς καίγεται, φωτίζει το περιβάλλον του. Έτσι και ο συνειδητός χριστιανός, όταν θυσιάζεται για την αγάπη του Θεού, φωτίζει τους συνανθρώπους του και τους δείχνει τον δρόμο της σωτηρίας. Όταν ο πιστός εισέρχεται στον ναό, πρέπει να ανάβει στο μανουάλι ένα κερί για τους ζώντες κι ένα κερί για τους τεθνεώτες συγγενείς και γνωστούς του. Το άναμμα του κεριού πρέπει πάντοτε να συνοδεύεται με λόγια προσευχής. Για τους ζώντες θα ζητάμε το έλεος και την προστασία του Θεού, ενώ για τους τεθνεώτες τη θεία ευσπλαχνία και αιώνια σωτηρία τους.

Το αγνό κερί που παράγεται από παρθένες μέλισσες συμβολίζει την ανθρώπινη φύση του Χριστού η οποία προήλθε από την πάναγνη και παρθένο Μαριάμ. Το τρικέρι του επισκόπου συμβολίζει την Αγία Τριάδα, ενώ το δικέρι τις δύο φύσεις του Χριστού. Τα κεριά ή οι λαμπάδες που ανάβουμε στη Βάπτιση συμβολίζουν το πνευματικό φως που λαμβάνει ο νεοφώτιστος. Τα κεριά της κηδείας, του τάφου και των μνημοσύνων συμβολίζουν το φως του Χριστού, στο οποίο ευχόμεθα να εισέλθει ο αποθανών. Ο Πολυέλαιος συμβολίζει την θριαμβεύουσα Εκκλησία των Ουρανών. Τα κεριά ή τα κανδήλια του συμβολίζουν τους αγίους. Στις μεγάλες γιορτές στις Ιερές Μονές σείουν τον Πολυέλαιο, για να φανερώσουν ότι και οι άγιοι στα επουράνια συνεορτάζουν και συγχορεύουν με την επίγεια Εκκλησία του Χριστού.