Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων του "Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη"

Από OrthodoxWiki
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
μ (Ιστορία)
μ (Ελληνική βιβλιογραφία)
Γραμμή 30: Γραμμή 30:
 
Στα 1983, ο καθ. [[Ιωάννης Καραβιδόπουλος]] προσθέτει: ''"Στον τόπο μας έχουν γραφεί ελάχιστες «Εισαγωγές» στην Καινή Διαθήκη. Κλασικές παραμένουν οι δύο σχετικά πρόσφατες Εισαγωγές, του αείμνηστου Β. Ίωαννίδη (1960) και του ομότιμου, τώρα, καθηγητή του Πανεπιστημίου της Αθήνας Σ. Άγουρίδη (1971). Σ' αυτές τις δύο πολλά οφείλει και η παρούσα εισαγωγή..."''<ref>Καραβιδόπουλος, ''Εισαγωγή...'', σελ. 21.</ref>.
 
Στα 1983, ο καθ. [[Ιωάννης Καραβιδόπουλος]] προσθέτει: ''"Στον τόπο μας έχουν γραφεί ελάχιστες «Εισαγωγές» στην Καινή Διαθήκη. Κλασικές παραμένουν οι δύο σχετικά πρόσφατες Εισαγωγές, του αείμνηστου Β. Ίωαννίδη (1960) και του ομότιμου, τώρα, καθηγητή του Πανεπιστημίου της Αθήνας Σ. Άγουρίδη (1971). Σ' αυτές τις δύο πολλά οφείλει και η παρούσα εισαγωγή..."''<ref>Καραβιδόπουλος, ''Εισαγωγή...'', σελ. 21.</ref>.
  
Μεταγενέστερες αυτών είναι η ''Εισαγωγή'' του Ιωάννη Παναγόπουλου (''Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη'', Ακρίτας, Αθήνα 1994) και η δίτομη του καθ. Χρήστου Βούλγαρη (''Εισαγωγή Εις την Καινήν Διαθήκην'', τόμ. Α' & Β', Αθήνα 2005) η οποία παρέχει πολλαπλάσιο όγκο πληροφοριών από όλες τις προαναφερόμενες και πραγματεύεται τα θέματα της με κάθε λεπτομέρεια.
+
Μεταγενέστερες αυτών είναι η ''Εισαγωγή'' του Ιωάννη Παναγόπουλου (''Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη'', Ακρίτας, Αθήνα 1994) και η δίτομη του καθ. Χρήστου Βούλγαρη (''Εισαγωγή Εις την Καινήν Διαθήκην'', τόμ. Α' & Β', Αθήνα 2005) η οποία παρέχει πολλαπλάσιο όγκο πληροφοριών από όλες τις προαναφερόμενες (1.410 πυκνογραμμένες σελίδες) και πραγματεύεται τα θέματα της με κάθε λεπτομέρεια.
  
 
==Επίλογος==
 
==Επίλογος==

Αναθεώρηση της 11:26, 6 Ιουνίου 2008

Στη θεολογική έρευνα, ο όρος Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη χρησιμοποιείται για να δηλώσει μια ξεχωριστή, βοηθητική επιστήμη του ερμηνευτικού κλάδου της θεολογίας, που διερευνά κάθε είδους δεδομένα που έχουν σχέση με την Καινή Διαθήκη, γλωσσικά, φιλολογικά, ιστορικά, αρχαιολογικά, θρησκειολογικά, πνευματικά και θεολογικά[1].

Ιστορία

Είναι αλήθεια ότι στην χριστιανική αρχαιότητα, συναντάμε ευκαιριακά και μόνο, περιορισμένες πληροφορίες εισαγωγικής φύσης στους προλόγους ερμηνευτικών υπομνημάτων ή σε αντιαιρετικά έργα συγγραφέων όπως ο Ειρηναίος, ο Τερτυλλιανός, ο Ωριγένης, ο Ευσέβιος κ.ά.[2]. Η εξήγηση είναι ότι, στο περιβάλλον της αρχαίας Εκκλησίας αυτό που κυρίως αμφισβητείται, είναι η αληθινή έννοια των ιερών κειμένων και όχι τα περιστατικά της γένεσής τους, οπότε οι εκκλησιαστικοί συγγράφεις και Πατέρες δεν ασχολήθηκαν ποτέ συστηματικά με τα θέματα που απασχολούν μια σύγχρονη Εισαγωγή[3].

Κατά συνέπεια, η Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη ανήκει στους κλάδους της νεώτερης επιστήμης[4] αφού αναπτύχθηκε μόλις από τον 18ο αιώνα και εξής[5] και το πρόσωπο που συνέβαλε στην αποδοχή της ως κλάδος "ειδικής επιστημονικής ερεύνης"[6], είναι ο αναγνωρισμένος θεμελιωτής της, ο Ρωμαιοκαθολικός διανοούμενος και μοναχός Richard Simon (1638-1712)[7].

Στην πραγματικότητα, ο Διαφωτισμός του 17ου αιώνα αποτελεί το υπόβαθρο της Εισαγωγής στην Καινή Διαθήκη με τη σημερινή της μορφή, ενώ ουσιαστική επίδραση άσκησαν σ' αυτή η Μεταρρύθμιση, η φιλοσοφία του Σπινόζα και η εμφάνιση μιας γενικότερης αμφισβήτησης απέναντι σε κάθε υπερβατικό στοιχείο στον κόσμο[8]. Ο Richard Simon, προσπάθησε να δείξει στους Διαμαρτυρόμενους ότι μόνη της η Αγία Γραφή ήταν ανεπαρκής για την ανάπτυξη των θεμάτων της πίστεως, αναφέρθηκε στην απώλεια των αυτογράφων των βιβλίων και στην εμφάνιση απειράριθμων παραλλαγών στα αντίγραφα, τάχθηκε ενάντια στην μηχανική Θεοπνευστία και μελέτησε τα Απόκρυφα. Έθεσε έτσι τα θεμέλια για μια σοβαρή επιστημονική εργασία επάνω στην Καινή Διαθήκη[9] η οποία προχώρησε ακόμη περισσότερο κατά τον 19ο και 20ο αιώνα.

Περιεχόμενο

Η επιστήμη της Εισαγωγής στην Καινή Διαθήκη έχει χαρακτήρα ιστορικό, που λειτουργεί υποβοηθητικά για το έργο της Θεολογίας (αφού το ιστορικό στοιχείο είναι αναπόσπαστο τμήμα της Θείας αποκαλύψεως)[10] ενώ, τα επιστημονικά συμπεράσματα των ερευνητών, βασίζονται στις γενικές αρχές και τα κριτήρια που εφαρμόζονται στην Φιλολογία και τις ιστορικές επιστήμες[11].

Το έργο της Εισαγωγής επικουρείται από τα πορίσματα και τις μεθόδους έρευνας άλλων κλάδων της επιστήμης, όπως η Φιλολογία, η Γλωσσολογία, η Παλαιογραφία, η Παπυρολογία, η Επιστολογραφία, η Επιγραφική, η Γραμματολογία, η Ιστοριογραφία, η Ιστορία των Ελληνιστικών και Ρωμαϊκών χρόνων, η Αρχαιολογία, η Ιστορική Γεωγραφία και Τοπογραφία, η Ιστορία των Θρησκευμάτων, η Ιστορία του πολιτισμού, η Εκκλησιαστική Ιστορία, και η Ιστορία του Δόγματος[12].

Γενικά, η Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη μελετά:

α) την ιστορία της γενέσεως κάθε ενός από τα 27 βιβλία της Καινής Διαθήκης, που σημαίνει ότι, εξετάζει κάθε είδους μαρτυρίες, εσωτερικές ή εξωτερικές, για την ταυτότητα του συγγραφέα, τους παραλήπτες, τον τόπο, τον χρόνο, την αιτία και το σκοπό της συγγραφής, την γνησιότητα, ακεραιότητα και την ενότητα, τις πηγές, το περιεχόμενο, τη γλώσσα και την αξία του.
β) την ιστορία του Κανόνα της Καινής Διαθήκης, δηλ. την ιστορία και τις συνθήκες της συγκροτήσεως των 27 βιβλίων σε μία ενιαία συλλογή και τη θέση κάθε βιβλίου στη ζωή της Εκκλησίας.
γ) την ιστορία της παραδόσεως του κειμένου των βιβλίων της Καινής Διαθήκης, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα, τα διάφορα χειρόγραφα, τις αρχαίες και νεώτερες μεταφράσεις, το έντυπο κείμενο, τις κριτικές εκδόσεις.

Στην συνάφεια αυτή, η Εισαγωγή μπορεί να περιέχει μια συνοπτική ιστορία της αποστολικής Εκκλησίας καθώς και αναφορές στην απόκρυφη φιλολογία της Κ.Δ.[13]. Επίσης, μπορεί να εξετάζει τα θέματα της θεοπνευστίας[14] και της ιστορίας της ερμηνείας[15].

Ελληνική βιβλιογραφία

Όπως σημειώνει στα 1971 ο Σάββας Αγουρίδης, "καλάς...Εισαγωγάς εις τα βιβλία της Κ.Δ. ευρίσκει κανείς εις την σειράν των υπομνημάτων εις ολόκληρον την Κ.Δ. του κ. Π. Τρεμπέλα καθώς και εις τα σχετικά λήμματα της Θρησκευτικής και Ηθικής Εγκυκλοπαίδειας...Εισαγωγήν εις την Κ.Δ. πλήρη και καθ' όλας τας απαιτήσεις της επιστήμης συντεταγμένην εξέδωκεν ο καθηγητής Βασίλειος Ιωαννίδης, εν Αθήναις, 1960"[16].

Οι εν λόγω Εισαγωγές του Παν. Τρεμπέλα δεν αποτελούν ενιαίο έργο, αλλά βρίσκονται κατανεμημένες στις αρχικές σελίδες κάθε βιβλίου της Κ.Δ., στους 8 τόμους των υπομνημάτων του (εκδόσεις "Ο Σωτήρ"): Υπομνήματα εις το Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιον, εις το Κατά Μάρκον, εις το Κατά Λουκάν, εις το Κατά Ιωάννην (4 τόμοι), Υπομνήματα εις τας Επιστολάς της Κ. Διαθήκης (3 τόμοι) και Υπόμνημα εις τας Πράξεις των Αποστόλων (1 τόμος). Συνολικά οι εισαγωγές αυτές καλύπτουν ύλη 280 περίπου σελίδων.

Στα 1983, ο καθ. Ιωάννης Καραβιδόπουλος προσθέτει: "Στον τόπο μας έχουν γραφεί ελάχιστες «Εισαγωγές» στην Καινή Διαθήκη. Κλασικές παραμένουν οι δύο σχετικά πρόσφατες Εισαγωγές, του αείμνηστου Β. Ίωαννίδη (1960) και του ομότιμου, τώρα, καθηγητή του Πανεπιστημίου της Αθήνας Σ. Άγουρίδη (1971). Σ' αυτές τις δύο πολλά οφείλει και η παρούσα εισαγωγή..."[17].

Μεταγενέστερες αυτών είναι η Εισαγωγή του Ιωάννη Παναγόπουλου (Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη, Ακρίτας, Αθήνα 1994) και η δίτομη του καθ. Χρήστου Βούλγαρη (Εισαγωγή Εις την Καινήν Διαθήκην, τόμ. Α' & Β', Αθήνα 2005) η οποία παρέχει πολλαπλάσιο όγκο πληροφοριών από όλες τις προαναφερόμενες (1.410 πυκνογραμμένες σελίδες) και πραγματεύεται τα θέματα της με κάθε λεπτομέρεια.

Επίλογος

Κατά τήν εξέταση των εισαγωγικών ιστορικοφιλολογικών πλαισίων της συγγραφής των βιβλίων της Καινής Διαθήκης, δεν παραγνωρίζεται ο διπλός χαρακτήρας αυτών των βιβλίων: "Είναι μεν «Γραφή» της Εκκλησίας, έργα δηλαδή που έγραψαν «υπό πνεύματος αγίου φερόμενοι...από Θεού άνθρωποι» (Β' Πέτρ. 1,21), αλλά και ανθρώπινη φιλολογική παραγωγή"[18]. Άρα, η Κ.Δ. είναι ανθρώπινη και θεία, και για τον λόγο αυτό "επιβάλλεται να αποδώσουμε την αρμόζουσα αξία και στις δύο, χωρίς να διαχωρίσουμε, να υποτιμήσουμε ή να υπερτονίσουμε καμμία χωριστά"[19]. Σε καμμία περίπτωση λοιπόν, "ο σκοπός της μελέτης των εισαγωγικών θεμάτων δεν εξαντλείται στα όρια της επιστημονικής ιστορικής γνώσης, αλλ' υπηρετεί τη βαθύτερη θεολογική κατανόηση του θείου λόγου που περιέχεται σ' αυτά και που, παρά το ότι απευθύνεται σε συγκεκριμένες ιστορικές περιστάσεις, τις υπερβαίνει και είναι πάντα επίκαιρος. Η Εισαγωγή, με άλλα λόγια, είναι απαραίτητη προϋπόθεση για την ερμηνεία της Καινής Διαθήκης, διότι για να εισχωρήσει κανείς στο «θησαυρό της πίστεως» πρέπει να περάσει μέσα από το ανθρώπινο «οστράκινο σκεύος» που τον περιβάλλει (Β' Κορ 4,7)"[20].

Υποσημειώσεις

  1. Βούλγαρης Σπ. Χρήστος, Εισαγωγή Εις την Καινήν Διαθήκην, τόμ. Α', Αθήνα 2005, σελ. 27.
  2. Καραβιδόπουλος, ό.π..
  3. Αγουρίδης, ό.π..
  4. Αγουρίδης Σάββας, Εισαγωγή Εις την Καινήν Διαθήκην, 3η έκδ., Γρηγόρης, Αθήνα 1991 (c1971), σελ. 17.
  5. Καραβιδόπουλος Δ. Ιωάννης, Εισαγωγή Στην Καινή Διαθήκη, 2η έκδ., Πουρναράς, θεσσαλονίκη 1998, σελ. 18.
  6. Βούλγαρης, Εισαγωγή..., ό.π., σελ. 28.
  7. Βλ. και Αγουρίδης, Εισαγωγή..., ό.π. / Καραβιδόπουλος, Εισαγωγή..., σελ. 20.
  8. Βούλγαρης, Εισαγωγή..., ό.π., σελ. 42.
  9. Στο ίδιο, σελ. 43.
  10. Βούλγαρης, Εισαγωγή..., ό.π., σελ. 30.
  11. Στο ίδιο, σελ. 31.
  12. Ό.π., σελ. 36.
  13. Παναγόπουλος Ιωάννης, Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη, Ακρίτας, Αθήνα 1994, σελ. 15. Βλ. και εκτενή παρουσίαση των Αποκρύφων στο: Βούλγαρης, Εισαγωγή..., τόμ. Β', σελ. 1157-1182.
  14. Παναγόπουλος, ό.π., σελ. 440-444.
  15. στο ίδιο, σελ. 444-459.
  16. Αγουρίδης, Εισαγωγή..., ό.π., σελ. 21.
  17. Καραβιδόπουλος, Εισαγωγή..., σελ. 21.
  18. Καραβιδόπουλος, Εισαγωγή..., σελ. 17.
  19. Παναγόπουλος, Εισαγωγή..., σελ. 15.
  20. Καραβιδόπουλος, Εισαγωγή..., σελ. 18.

Βιβλιογραφία

  • Αγουρίδης Σάββας, Εισαγωγή Εις την Καινήν Διαθήκην, 3η έκδ., Γρηγόρης, Αθήνα 1991 (c1971)
  • Καραβιδόπουλος Δ. Ιωάννης, Εισαγωγή Στην Καινή Διαθήκη, 2η έκδ., Πουρναράς, θεσσαλονίκη 1998 (c1983)
  • Παναγόπουλος Ιωάννης, Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη, Ακρίτας, Αθήνα 1994
  • Βούλγαρης Σπ. Χρήστος, Εισαγωγή Εις την Καινήν Διαθήκην, τόμ. Α' & Β', Αθήνα 2005