Άνοιγμα κυρίως μενού

OrthodoxWiki β

Αλλαγές

Γιαχβέ

28.175 bytes προστέθηκαν, 05:50, 15 Δεκεμβρίου 2010
μ
Υπήρξε εξαρχής το Τετραγράμματο στη Μετάφραση των Εβδομήκοντα ή στην Καινή Διαθήκη;
[[Image:Tetragrammaton scripts.png|thumb|right|300px|Το ''Τετραγράμματο'' στα Φοινικικά, Αραμαϊκά και Εβραϊκά]]Με τη λέξη [[Γιαχβέ]] (ή και '''Γιαχβέ'Ιεχωβά'' σε κάποιες περιπτώσεις), αναφερόμαστε στο Θείο Όνομα το λεγόμενο και [[Τετραγράμματο]], που χρησιμοποιείται στην [[Εβραίοι|εβραϊκή]] Βίβλο περίπου 6.823 φορές, και αποκαλύφθηκε από τον Θεό στο [[Μωϋσής|Μωϋσή]], κατά την ίδρυση των νέων σχέσεων του με τον λαό [[Ισραήλ]], στη διαθήκη του [[Σινά]]<ref>Έξοδ. 3:13-17, 6:2-4</ref>.
Σύμφωνα με τους [[Πατρολογία|Πατέρες]], στο συμβάν της [[Βίβλος|βιβλικής]] διήγησης όπου το όνομα αυτό απεκάλυψε ο ίδιος ο Θεός, ο [[Αγία Τριάδα|Τριαδικός Θεός]]<ref>''"Ένα διά της Τριάδος ομολογούμεν είναι τον Θεόν"'' (''Κατά Αρειανών'', Λόγος Γ', PG 26,353Β'').</ref> στον Μωϋσή κατά τη θεοφάνεια της φλεγόμενης βάτου<ref>Έξοδ. 3:1-16</ref>, μιλά η μία εκ των τριών υποστάσεων<ref>''"Υπόστασις μία εστιν η λέγουσα «εγώ ειμί ο ων»"'' (Μ. Αθανασίου, ''Κατά Αρειανών'', Λόγος Δ', PG 26,468C'').</ref>, ο Υιός<ref>''"ά δε λαλεί ο Θεός, πρόδηλον ότι δια του Λόγου λαλεί, και ου δι' άλλου"'' (Μ. Αθανασίου, ''Κατά Αρειανών'', Λόγος Γ', PG 26,352Β'').</ref>, ο άσαρκος [[Χριστός]] ή αλλιώς ο ''Γιαχβέ''-Λόγος<ref>Ματσούκας Α. Νίκος, ''Δογματική και Συμβολική θεολογία'', τόμ. Β', 2η έκδ., Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1988, σελ. 69 (υποσημ. #29).</ref> και συντελείται μία εκ ''"των αποκαλύψεων του Θεού, διά του Λόγου εν Αγίω Πνεύματι"''<ref>Ρωμανίδης Σ. Ιωάννης, ''Δογματική και Συμβολική Θεολογία της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας'', τόμ. Α', Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1999 (c1973), σελ. 223.</ref>. Έτσικαθώς, για την Ορθόδοξη Εκκλησία, ''"όταν ο Λόγος αποκαλύπτει τον Πατέρα, αποκαλύπτει κατ' ανάγκην την Τριάδα· και όταν αποκαλύπτει την Τριάδα, αποκαλύπτει τον Πατέρα"''<ref>Ματσούκας Α. Νίκος, ''Δογματική και Συμβολική θεολογία'', τόμ. Β', 2η έκδ., Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1988, σελ. 67.</ref>. Κατά συνέπεια, ''"το όνομα Γιαχβέ οιονεί αναλύεται εις το "Πατήρ, Υιός και Άγιον Πνεύμα". Ούτω Γιαχβέ ο Πατήρ, Γιαχβέ ο Υιός, Γιαχβέ το Άγιον Πνεύμα. Πλην δεν υπάρχουν τρεις Γιαχβέ, αλλ' εις Γιαχβέ (Δευτ. 6: 4), διότι υπάρχει μία θεία ουσία. Επειδή δε έκαστον των τριών προσώπων έχει όλόκληρον την θείαν ουσίαν...δυνάμεθα να λέγωμεν, ου μόνον ότι ο Υιός είνε Γιαχβέ, αλλά και ότι είνε ο Γιαχβέ (ενάρθρως), ο όλος δηλαδή θεός"''<ref>Σωτηρόπουλος Νικόλαος, ''Ο Ιησούς Γιαχβέ'', 2η έκδ., εκδ. 'Ο Σταυρός', Αθήνα 1988, σελ. 35.</ref>. ==Ιστορικό<ref>Βλ. λήμμ. "Γιαχβέ", εγκυκλοπαίδεια ''Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα'', τόμ. 17, εκδ. Πάπυρος, Αθήνα 2004-2005 / "Ιαβέ", ''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'', τόμ. 6, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1965, στ. 592-593.</ref>== To [[Γιαχβέ]] αποτελεί το προσωπικό όνομα του Θεού των Ισραηλιτών, αυτό το οποίο αποκαλύφθηκε στον [[Μωυσής|Μωυσή]] (''Έξοδ. 3:14'') κατά την ίδρυση των νέων σχέσεων του Θεού με τον Ισραήλ, στη διαθήκη του [[Σινά]], με τη μορφή τεσσάρων εβραϊκών συμφώνων (YHWH) που πήραν την ονομασία [[Τετραγράμματον]]. Στην [[Μασοριτικό κείμενο|εβραϊκή βίβλο]], το όνομα αυτό χρησιμοποιείται περίπου 6.823 φορές και είναι το όνομα που χρησιμοποιείται περισσότερο από κάθε άλλο. Μετά την [[Βαβυλώνια αιχμαλωσία]] (6ος αι. π.Χ.), και ειδικότερα από τον 3ο αι. π.Χ.. οι Ιουδαίοι έπαψαν να χρησιμοποιούν το όνομα ''Γιαχβέ'', κυρίως επειδή άρχισε προοδευτικά να θεωρείται υπερβολικά ιερό για να προφέρεται. Έτσι, κατά τη χρήση του στη [[Συναγωγή]], αντικαταστάθηκε προφορικά με την εβραϊκή λέξη Αδωνάι (Κύριε μου), που στην ελληνική [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα]] της [[Παλαιά Διαθήκη|Παλαιάς Διαθήκης]] αποδόθηκε με το ''Κύριος''.  Θα πρέπει να σημειωθεί ότι από το γεγονός αυτό, προέκυψε η εσφαλμένη ανάγνωση του τετραγράμματου ως ''Ιεχωβά'', όνομα που αποτελεί ένα ''"υβρίδιο"'', αποτέλεσμα παρανόησης στον ύστερο Μεσαίωνα<ref>Στο πρωτότυπο: ''"The incorrect hybrid, ‘Jehovah,’ arose from Christian misunderstanding in the late Middle Ages"'' (Paul J. Achtemeier et al., ''Harper's Bible Dictionary'', San Francisco: Harper & Row, 1985, σελ. 685).</ref>. Το τεχνητό αυτό όνομα, προήλθε από τους ''Μασορίτες'', δηλ. τους Ιουδαίους λόγιους που προσπάθησαν να διαφυλάξουν το αυθεντικό, εβραϊκό βιβλικό κείμενο, οι οποίοι αντικατέστησαν τα φωνήεντα του ονόματος YHWH με τα φωνηεντικά σημεία των εβραϊκών λέξεων ''Αδωνάϊ'' ή ''Ελωχίμ''. Παρ' όλ' αυτά, η κατασκευή ''Ιεχωβά'', παρέμεινε όνομα ''"σχεδόν ολοκληρωτικά ανυπόληπτο"'' για τους ίδιους τους Εβραίους<ref>Στο πρωτότυπο: ''"A mispronunciation (introduced by Christian theologians, but almost entirely disregarded by the Jews"'' ([http://www.jewishencyclopedia.com/view.jsp?artid=206&letter=J λήμμα "Jehovah", ''Ιουδαική Εγκυκλοπαίδεια''].</ref>.  Τελικά, αν και το όνομα αυτό χρησιμοποιήθηκε αρκετά από χριστιανούς ερευνητές μετά την Αναγέννηση και τη Μεταρρύθμιση, τον 19ο και 20ο αιώνα, οι βιβλικοί ερευνητές άρχισαν να χρησιμοποιούν πάλι τον τύπο ''Γιαχβέ'', που φαίνεται να επιβεβαιώνεται και από αρχαίες χριστιανικές μαρτυρίες. Σύμφωνα με τον καθ. Παν. Μπρατσιώτη ''"το όνομα Jahve...καλείται παρά τοις παλαιοίς εκκλησιαστικοίς συγγραφεύσι και οίον παραμένει και ελληνιστί ήδη επί Θεοδωρήτου και Επιφανίου, μεταγραφόμενον ως «Ιαβέ». Παρά δε τω Κλήμεντι τω Αλεξανδρεί φέρεται μεταγεγραμμένον ως «Ιαουέ»"''<ref>Παρατίθεται στο Φούντας Ιερεμίας (Αρχιμ.), Ερμηνεία Παλαιάς Διαθήκης - ''Έξοδος'', Αποστολική Διακονία, Αθήνα 2005, σελ. 334.</ref>. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η μορφή του τετραγράμματου με τους ελληνικούς χαρακτήρες ''ΠΙΠΙ'' (εβρ. <big>'''יהוה'''</big>), η οποία αποτελεί παλαιογραφική απόδοση του τετραγράμματου<ref>Johan Lust et al., A Greek-English Lexicon of the Septuagint, Revised Edition, Stuttgart 2003, λήμμα: γή,-ής</ref> την οποία χρησιμοποίησαν ελληνόφωνοι που δεν γνώριζαν τα εβραϊκά. Όπως σημειώνει ο Κωνσταντίνος Οικονόμος:  ''"Εντεύθεν αμαθείς τινες της εβραΐδος βλέποντες...τα εβραϊκά ταύτα στοιχεία παρόμοια προς τα ελληνικά ΠΙΠΙ, ανεγίνωσκον την λέξιν πιπί... Ομοιάζουσι δε ταύτα τα γράμματα προς τα του εβραϊκού τετραγραμμάτου...αυτοί δε οι ερμηνείς, οι Ο', το τετραγράμματον ηρμήνευσαν 'Κύριος'"''<ref>Κωνσταντίνου Οικονόμου του εξ Οικονόμων, ''Περί των Ο' Ερμηνευτών της Παλαιάς θείας Γραφής'', τόμ. 2ος, Αθήνησιν 1845, σελ. 596-597</ref>. ===Υπήρξε εξαρχής το Τετραγράμματο στη Μετάφραση των Εβδομήκοντα ή στην Καινή Διαθήκη;=== Στην σημερινή εποχή, κάποιες προτεσταντικής προέλευσης αιρέσεις ισχυρίζονται πως είναι επιβεβλημένη για τους Χριστιανούς η χρήση του τετραγράμματου ονόματος ''Ιεχωβά'' ή ''Γιαχβέ'' (αυτό ισχυρίζονται π.χ. οι λεγόμενοι ''Μάρτυρες του Ιεχωβά''). Η δοξασία αυτή, εν μέρει στηρίζεται στην υπόθεση ότι η χρήση του τετραγράμματου είχε διατηρηθεί εξαρχής στη [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα]], αλλά αφαιρέθηκε από μεταγενέστερους χριστιανούς αντιγραφείς και στη θέση του μπήκε το ''Κύριος''. Κατά την ίδια αντίληψη, το [[τετραγράμματο]] υποτίθεται ότι συνέχισε να υπάρχει και μέσα στα πρωτότυπα χειρόγραφα της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]], αλλά και από εκεί αφαιρέθηκε εντελώς και αντικαταστάθηκε στα επόμενα αντίγραφα που δημιουργήθηκαν. Η στήριξη της θεωρίας αυτής, ξεκινά από το γεγονός ότι στα αρχαιότερα από τα σπαράγματα της [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα|Μετάφρασης των Εβδομήκοντα]] που γνωρίζουμε μέχρι σήμερα, το τετραγράμματο είτε διατηρείται με τους τέσσερις εβραϊκούς χαρακτήρες '''יהוה''', είτε μεταγράφεται ως '''ΙΑΩ''' ή υποκαθίσταται από την οπτική μεταφορά των τεσσάρων εβραϊκών γραμμάτων ως '''ΠΙΠΙ'''<ref>Capes B. David, ''Old Testament Yahweh Texts in Paul's Christology'', Mohr Siebeck 1992, σελ. 39-40</ref>. Σε αυτό το γεγονός, προστίθεται και η μαρτυρία του [[Ωριγένης|Ωριγένη]] για τη [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα]], ο οποίος σε σχόλιο του επάνω στο εδάφιο ''Ψαλμ. 2:2'' σημειώνει: ''"Στα πιο ακριβή χειρόγραφα ΤΟ ΟΝΟΜΑ εμφανίζεται με εβραϊκούς χαρακτήρες, όχι όμως με σημερινούς εβραϊκούς'' [χαρακτήρες], ''αλλά με τους πιο αρχαίους"''<ref>Ωριγένης, ''Σχόλιο εις Ψαλμούς'', ''PG'' 12,1104.</ref>. Παρόμοιο σχόλιο κάνει και ο ''Ιερώνυμος''<ref>Ιερώνυμος, ''Prologus Galeatus'', ''PL'' 28, 594-595.</ref>. Θα πρέπει να γίνει καταρχάς σαφές, ότι τα παραπάνω παραμένουν στο επίπεδο της θεωρίας.<br> Δεν υπάρχει συμφωνία των ειδικών στο αν η όποια παρουσία του Τετραγράμματου στη [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα]] ήταν πράγματι η αρχική πρακτική<ref>George Hοward, 'The Tetragram and the new Testament', JBL 96 (1977),σελ. 63-68</ref> ή αν χρησιμοποιείτο στα χειρόγραφα εξ αρχής το ''Κύριος'' και το Τετραγράμματο αποτελούσε απλά αρχαϊσμό της ρωμαϊκής εποχής<ref>Albert Pietersma, ''Kyrios or Tetragram. A Renewed Quest for the Original Septuagint' "De Septuaginta"'', eds. Pietersma and Claude Cox (Mississauga, Ontario: Benben Publications, 1984), σελ. 86. 89-90</ref>. Αποτελεί άλλωστε γεγονός ότι παγιώθηκε μεταξύ των ελληνόφωνων Ιουδαίων η παράδοση ή συνήθεια να αντικαθιστούν κατά τη δημόσια ανάγνωση των Γραφών το Τετραγράμματο με τη λέξη ''Κύριος'', ενώ οι εβραιόφωνοι αντίστοιχα με τη λέξη ''Αδωνάι'' (Κύριος)<ref>Bruce Manning Metzger, ''Manuscripts of the Greek Bible. An Introduction to Greek Palaeography'', Oxford University Press 1981, σελ. 33, 35· Hurtado W. Larry, ''Lord Jesus Christ. Devotion to Jesus in Earliest Christianity'', Wm. B. Eerdmans 2005, σελ. 183</ref>. Έχει ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι το ''Κύριος'' δεν χρησιμοποιήθηκε μόνο ως υποκατάστατο ή μια μετάφραση του ''Τετραγράμματου'', αλλά λειτούργησε με τον ίδιο τρόπο και για άλλους εβραϊκούς τίτλους για τον Θεό, και μάλιστα αποτέλεσε τη λέξη που κατ' εξοχήν αντικατέστησε το θεϊκό όνομα<ref>Capes B. David, ''Old Testament Yahweh Texts in Paul's Christology'', Mohr Siebeck 1992, σελ. 37.</ref>. Η παραπάνω τοποθέτηση, αναλύεται στην πρόταση ότι η μετάφραση των [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα|''Ο΄'']] ξεκίνησε από τα πρώτα της βήματα όχι με το [[Τετραγράμματο]] αλλά με τη χρήση του ''Κύριος''<ref>''Theological Dictionary of the New Testament'', 3:1081</ref>, στη συνέχεια, σ' ένα ενδιάμεσο σταθμό αντικαταστάθηκε με τον παλαιστινιακό αρχαϊσμό του ''Τετραγράμματου'' με εβραϊκούς χαρακτήρες και πιθανώς ως τελευταίο στάδιο εμφανίστηκε η μορφή ''ΙΑΩ'', το οποίο χρησιμοποιήθηκε και από μεταγενέστερους συγγραφείς όπως ο [[Ωριγένης]] και ο [[Ιερώνυμος]]. Ο ισχυρισμός ότι οι δύο προαναφερθέντες αρχαίοι συγγραφείς υποτίθεται πως μαρτυρούν ότι οι ''Εβδομήκοντα'' χρησιμοποιούσαν εξαρχής το Τετραγράμματο<ref>Patrick Skehan, ''The Divine Name at Qumran in the Masada Scroll and in the Septuagint'', 1980, σ. 21-23, 31</ref> δεν γίνεται αποδεκτός από άλλους, αφού θεωρείται πως οι αναφορές τους αφορούσαν μόνο τα χειρόγραφα που εκείνοι είχαν στα χέρια τους<ref>Albert Pietersma, ''Kyrios or Tetragram...'', ό.π., σελ. 88</ref>. Όσον αφορά την φράση του ''Ωριγένη'', ''"Στα πιο ακριβή χειρόγραφα ΤΟ ΟΝΟΜΑ εμφανίζεται με εβραϊκούς χαρακτήρες"'', ο ''Albert Pietersma'' προβάλει την άποψη ότι η φράση αυτή αναφέρεται στην ακρίβεια των χειρογράφων και δεν μας βεβαιώνει και για το γεγονός ότι ο ''Ωριγένης'' θεωρούσε εξίσου αυθεντική και ακριβή τη χρήση του Τετραγράμματου μέσα σε αυτά<ref>Ο ίδιος προσθέτει: "Κατά τη γνώμη μας, κανένα από τα δύο δεν δεν αποδεικνύει οτιδήποτε!" (Albert Pietersma, ''Kyrios or Tetragram...'', ό.π., σελ. 87, 88)</ref>. Εκτός αυτών των αντιρρήσεων, αναφέρονται και οι περιπτώσεις των κειμένων που έχουν σωθεί από ιουδαίους όπως ο ''Φίλωνας'' και ο [[Ιώσηπος]], αλλά και το βιβλίο της [[Σοφία Σολομώντος|Σοφίας Σολομώντος]] ([[Δευτεροκανονικά|κανονικό βιβλίο]] της [[Παλαιά Διαθήκη|ΠΔ]] για ''Ορθοδόξους'' και ''Ρωμαιοκαθολικούς'', το οποίο δεν αποδέχονται οι ''Προτεστάντες''), τα οποία έχουν γραφτεί εξ αρχής στα ελληνικά και δεν κάνουν πουθενά χρήση του εβραϊκού [[τετραγράμματο|τετραγράμματου]], ενώ χρησιμοποιούν στη θέση του το ''Κύριος'' (ή και το ''Δεσπότης'', όπως ο ''Ιώσηπος'')<ref>David Noel Freedman, ''The Anchor Bible Dictionary'', Doubleday 1996, 4:350 / Joel B. Green et al., ''Dictionary of Jesus and the Gospels'', InterVarsity Press 1992, 485 / Gerald F. Hawthorne et al., ''Dictionary of Paul and His Letters'', InterVarsity Press 1993, 561, James D. G. Dunn, 'The Theology of Paul the Apostle', Wm. B. Eerdmans 1998, σελ. 249</ref>. Θα μπορούσε δηλ. να ερωτηθεί, αν πράγματι οι χριστιανοί αντιγραφείς ήθελαν κάθε αναφορά στο τετραγράμματο να αντικαθίσταται από το ''Κύριος'', για ποιο λόγο δεν διόρθωσαν και τη γραφή ''"Δεσπότης"'' που χρησιμοποιούσε ο [[Ιώσηπος]], βάζοντας επίσης στη θέση του το ''Κύριος''<ref>Capes B. David, ''Old Testament Yahweh Texts in Paul's Christology'', Mohr Siebeck 1992, σελ. 42</ref>. Για την άλλη θεωρία, της υποτιθέμενης παρουσίας του [[τετραγράμματο|τετραγράμματου]] στα πρωτότυπα χειρόγραφα της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]], είναι γεγονός ότι δεν υπάρχει στήριξη σε κανένα χειρόγραφο: στις παραθέσεις της [[Παλαιά Διαθήκη|Παλαιάς Διαθήκης]] που βρίσκονται στα σωζόμενα χειρόγραφα του κειμένου της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]], δεν εμφανίζεται αυτούσιο το ''τετραγράμματο'' σε οποιαδήποτε μορφή, σε οποιοδήποτε σημείο του κειμένου της<ref>Bruce Manning Metzger, ό.π.</ref>. Στο επιχείρημα ότι έχει διασωθεί μέρος του ''τετραγράμματου'' στην [[Καινή Διαθήκη]], μέσα σε μεταγραφές εβραϊκών ονομάτων όπως ''"'''Ιη'''σούς"'' ή ''"'''Ιω'''άννης"'' και σε όρους όπως ''"Αλληλού'''ια'''"'', εκτός ότι καμμία από τις περιπτώσεις αυτές δεν αποτελεί παρουσία αυτούσιου του [[τετραγράμματο|τετραγράμματου]] ονόματος, θα μπορούσαν να αντιπαρατεθούν και τα εξής: #Το ''Αλληλούια'' δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως επιχείρημα αυτούσιας χρήσης του εβραϊκού "ονόματος του Θεού", αφού παρατίθεται στην [[Καινή Διαθήκη]] καί μεταφρασμένο στα ελληνικά<ref>Τρεμπέλας Ν. Παν., 'Η Παλαιά Διαθήκη μετά Συντόμου Ερμηνείας', τόμ. Α', σελ. 164</ref>, ως ''"αινείτε τον Θεόν"''<ref>Αποκ. 19:5</ref>.#Μέρος του ''τετραγράμματου'', περιέχεται εξίσου και στο όνομα ''"Βαρ-'''ιη'''σούς"'' (''Πραξ. 13,6'') ο οποίος ήταν ''"ψευδοπροφήτης"'' με κύρια ενασχόληση ''"την μαγικήν τέχνην"'' και ''"ζητών διαστρέψαι...από της πίστεως"'', ''"πλήρης παντός δόλου και πάσης ραδιουργίας, υιός διαβόλου, εχθρός πάσης δικαιοσύνης"'', κατά την εκφραση του [[Απόστολος Παύλος|Απ. Παύλου]]<ref>Βλ. άρθρο: "Βαριησούς", ''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'', τόμ. 3, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1963, στ. 622-623.</ref>. Ο ''George Howard'', βασικός υποστηρικτής της υπόθεσης για την παρουσία του [[τετραγράμματο|τετραγράμματου]] στα πρωτότυπα της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]], ομολογεί εν τούτοις ότι πρόκειται για μια ''θεωρία''<ref>George Hοward, 'The Tetragram and the new Testament', JBL 96 (1977),σελ. 81</ref> που έχει ως βάση την πεποίθησή του, ότι ''"το "Κύριος" δεν χρησιμοποιούνταν τόσο συχνά όσο πιστευόταν"''<ref>ό.π., σελ. 65</ref>, χωρίς όμως να καταλήγει σε βεβαιότητα ούτε για τη χρήση του ''τετραγράμματου''<ref>ό.π., σελ. 82</ref>, ούτε για την συχνότητα εμφάνισής του<ref>ό.π.</ref>. Καταλήγει λέγοντας μόνο, ότι βασικά στοιχεία της θεωρίας του ''"δεν είναι πέρα από τη σφαίρα της πιθανότητας"''<ref>ό.π., σελ. 81</ref>, αρκετοί όμως μελετητές ασκούν κριτική στις απόψεις του<ref>βλ. τα προαναφερόμενα έργα των Capes B. David, ''Old Testament...'', Hurtado W. L., ''Lord Jesus Christ'', Metzger B., ''Manuscripts...'', Albert Pietersma, ''Kyrios or Tetragram'', κ.ά.</ref>.
==Ερμηνεία του ονόματος==
Η αποκάλυψή Του αυτή σημαίνει ότι ''"δεν μπορούμε να γνωρίσουμε τίποτε για το Θεό παρά μόνο ότι υπάρχει"''<ref>Φλορόφσκυ Γεώργιος, ''Οι Ανατολικοί Πατέρες του Τέταρτου αιώνα'', Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1991, σελ. 249.</ref> και σκοπεύει να διδάξει στους ανθρώπους ότι είναι αδύνατο να εισχωρήσουν και να κατανοήσουν τη φύση Του. Τέτοια δε παραδείγματα υπεκφυγής έχουμε και αλλού στην [[Παλαιά Διαθήκη]]<ref>''Γεν.'' 32:30, ''Κριτ.'' 13:18</ref>. Αυτό που τελικά αποκαλύπτει ο Θεός ''"είναι δηλωτικό του χαρακτήρα και της οντότητας του και εμπερικλείει την αυθεντία, τη δύναμη και την αγιότητα του"''<ref>Καλαντζάκης, ό.π..</ref>.
Η αποκάλυψη του ''Έξοδ. 3:14'', μπορεί να ερμηνευθεί και με μέλλοντα χρόνο: ''"Θα είμαι εκείνος που θα είμαι"'', δηλαδή ένας ζωντανός Θεός που θα οδηγεί την ιστορία, θα αποκαλύπτεται στον λαό Του συνεχώς και θα είναι μαζί του στην πορεία του. Το ''"αιώνιος"'' (Έξοδ. 3:15) είναι ένας υπομνηματισμός του ονόματος ''Γιαχβέ''. Ομοίως και η έκφραση της [[Αποκάλυψη του ΙωάννηΑποκάλυψις Ιωάννου|Αποκαλύψεως]]: ''"Ο ών και ο ήν και ο ερχόμενος"''<ref>Αποκ. 1:4.8</ref>, είναι μια ανάπτυξη του ''"Εγώ είμαι"'' που βλέπουμε στο εδάφιο ''Έξοδ.'' 3:14<ref>Φούντας Ιερεμίας, ''Έξοδος'', ό.π..</ref>.
Η οντολογική αποκάλυψη του Θεού στο [[Βίβλος|βιβλικό]] συμβάν της εξόδου, είναι μια από τις [[Αγία Γραφή|αγιογραφικές]] προσπάθειες να ερμηνευτεί η ''"θεία φύση με μερικά ονόματα"''<ref>Αγ. Γρηγόριος Νύσσης, ''Λόγοι εις τους Μακαρισμούς'' (μτφρ. Μπρούσαλης Π. (αρχιμ.), 2η έκδ., Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1990, σελ. 126-127.</ref>. Τα ''"άπειρα άλλα ονόματα"'' που χρησιμοποιεί η Αγία Γραφή, όπως ''"Εγώ είμαι ο Κύριος"'' (Ησ. 42, 8)...''"Εγώ είμαι ο Ων"''...''"Είμαι ελεήμων"'', χρησιμοποιούνται γιατί ''"σημαίνεται μ' αυτά...το ύψος κι η θεότητα...ώστε...να μάθουμε ακριβώς ότι, όταν αναφέρει ένα από...αυτά, εκφωνεί μαζί όλο τον κατάλογο των ονομάτων, κατά το σχήμα της παρασιώπησης"''<ref>Ό.π..</ref>.
==Η σημασία του εβραϊκού ονόματος στην Ορθόδοξη Εκκλησία==
Όπως ήδη γράφτηκε, η [[Ορθόδοξη Εκκλησία]] θεωρεί ότι το τετραγράμματο, αποτελεί αναφορά στον ένα, [[Αγία Τριάδα|Τριαδικό]] [[Θεός|Θεό]]. Με βάση τον ''Δογματικό όρο των 318 πατέρων στη Νίκαια'' <ref>όπως αναφέρει Για τους Πατέρες της Εκκλησίας, ο Τριαδικός Θεός είναι ένας και ο αυτός στην [[Μέγας ΑθανάσιοςΠαλαιά Διαθήκη|Αθανάσιος ΑλεξανδρείαςΠαλαιά]] στο έργο του ''"Πίστις των άγιων τριακοσίων δέκα και οκτώ άγιων θεοφόρων Πατέρων των εν Νικαία"'' στην [[http://patrologia.ct.aegean.gr/PG_Migne/Athanasius%20the%20Great%20of%20Alexandria_%20PG%2025-28/Didascalia%20cccxviii%20patrum%20Nicaenorum.pdf σε αρχείο pdfΚαινή Διαθήκη]]</ref> ::''"Τον Θεόν ομολογούμεν Πατέρα και τον Υιόν και το Άγιον Πνεύμα...τω Αδάμεις Θεός, τω Νώεο Πατήρ, τω ΑβραάμΠαλαιάς και Καινής Διαθήκης δεσπότης, τω Ισαάκκαι εις Κύριος Ιησούς Χριστός ο εν Παλαιά προφητευθείς και εν Καινή παραγενόμενος, τω Ιακώβκαι εν Πνεύμα Άγιον, Σαμουήλ τε και Δαυίδδια προφητών μεν περί του Χριστού κηρύξαν, Ηλίου και Ελισσαίω· ελθόντος δε του Χριστού καταβάν και τοις λοιποίς άπαξ προφήταις· Θεόν επιδείξαν αυτόν όντα . Μηδείς ουν χωριζέτω την Παλαιάν από της Καινής και Παλαιάς Διαθήκης"'' (Κύριλ. Ιεροσολ.", ''Κατηχήσεις'', PG 33,920C).<br/ref>.
ΆραΚατά συνέπεια, όπως ήδη αναφέραμε, ''"το όνομα Γιαχβέ οιονεί αναλύεται εις το "Πατήρ, Υιός και Άγιον Πνεύμα". Ούτω Γιαχβέ ο Πατήρ, Γιαχβέ ο Υιός, Γιαχβέ το Άγιον Πνεύμα. Πλην δεν υπάρχουν τρεις Γιαχβέ, αλλ' εις Γιαχβέ (Δευτ. 6: 4), διότι υπάρχει μία θεία ουσία. Επειδή δε έκαστον των τριών προσώπων έχει όλόκληρον την θείαν ουσίαν...δυνάμεθα να λέγωμεν, ου μόνον ότι ο Υιός είνε Γιαχβέ, αλλά και ότι είνε ο Γιαχβέ (ενάρθρως), ο όλος δηλαδή θεός"''.<ref>Σωτηρόπουλος Νικόλαος, ''Ο Ιησούς Γιαχβέ'', 2η έκδ., εκδ. 'Ο Σταυρός', Αθήνα 1988, σελ. 35.</ref><ref>
* βλ. και Ιεροί Κανόνες: 5 Β'. 2, 57 Καρθ. 1 Πενθ. 49 ΑΠ.
* Γρηγορίου Ναζιανζηνού, ''επιστολή 110'', P.G., 37, 177 Β-189: ''"Ημείς δε θεόν γινώσκομεν τον Πατέρα και τον Υιόν και το Άγιον Πνεύμα...μίαν και την αυτήν...θεότητος φύσιν και ουσίαν και δύναμιν"''
* Νίκου Ματσούκα, ''Δογματική και Συμβολική Θεολογία-Έκθεση της ορθόδοξης πίστης σε αντιπαράθεση με τή δυτική Χριστιανοσύνη'',, Πουρναράς, 1992, σ.70
* Δημητρίου Θ. Κόκκορη, ''Ορθοδοξία & Κακοδοξία'', τ. Α', Αθήνα 1991, σ. 132
* Νίκου Ματσούκα, ''Ορθοδοξία και Αίρεση'', 2η έκδ. Πουρναράς, 1992, σ.123)</ref>. Για τους Ορθοδόξους, ο [[Ιησούς Χριστός]] της Καινής Διαθήκης είναι ο Γιαχβέ-Λόγος<ref>Ματσούκας Α. Νίκος, ''Δογματική και Συμβολική θεολογία'', τόμ. Β', 2η έκδ., Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1988, σελ. 69 (υποσημ. #29).</ref>, που σημαίνει ότι ''"ο Χριστός είναι Γιαχβέ και αυτός, ως ο Πατήρ του"''<ref>Φούντας Ιερεμίας (Αρχιμ.), ''Η περί Προϋπάρξεως του Ιησού Χριστού Διδασκαλία της Αγίας Γραφής κατά τον Ιερόν Χρυσόστομον'', Αθήνα 2002, σελ. 207</ref>. Το όνομα αυτό, στην πραγματικότητα, εκφράζει τον ένα Θεό στην ουσία του, επειδή τα ονόματα του Θεού είναι δηλωτικά ιδιοτήτων της θείας ουσίας<ref>
* Γρηγ. Νύσ. ''Προς Έλληνας'', 3.
* Μ. Βασιλ. ''Κατά Ευνομίου'', 29.541<br>
===Χρήση του ''Γιαχβέ''===
====Στην Καινή Διαθήκη====
Πρέπει , καταρχάς, να διευκρινιστεί ''"ότι το [[Τετραγράμματο ]] δεν εμφανίζεται σε κανένα από τα υπάρχοντα χειρόγραφα της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]], σε οποιοδήποτε σημείο του κειμένου της<ref>Bruce Manning Metzger, ''Manuscripts of the Greek Bible - An Introduction to Greek Palaeography'', Oxford University Press 1981, σελ. 35, υποσημ. 70.</ref>.
Γενικά, στην Κ.Δ. εκτός από λίγες περιπτώσεις, απουσιάζουν οι περισσότερες παλαιοδιαθηκικές προσφωνήσεις του Θεού και αντί αυτών συναντώνται οι εξής<ref>Τα αριθμητικά δεδομένα προέρχονται από το βιβλίο: Larry Richards, ''Every Name of God in the Bible'', Thomas Nelson, 2001</ref>:
====Στους Πατέρες της Εκκλησίας====
Την Σύμφωνα με την [[Ορθόδοξη Εκκλησία]], όπως σημειώνεται στον [[Πενθέκτη Οικουμενική Σύνοδος (κανόνες)|19ο Κανόνα της Πενθέκτης Οικουμενικής Συνόδου]], κάθε ερμηνεία των διδασκαλιών της [[Αγία Γραφή|Γραφής]], πρέπει να κινείται στα πλαίσια της [[Ιερά Παράδοση|Ιεράς Παραδόσεως]]: :''"...πάντα τον κλήρον και τον λαόν εκδιδάσκειν τους της ευσέβειας λόγους, εκ της θείας γραφής αναλεγομένους τα της αληθείας νοήματα τε, και κρίματα, και μη παρεκβαίνοντας τους ήδη τεθέντας όρους, ή την εκ των θεοφόρων Πατέρων παράδοσιν...και ει γραφικός ανακινηθείη λόγος, μη άλλως τούτον ερμηνευέτωσαν, ή ως αν οι της εκκλησίας φωστήρες, και διδάσκαλοι, δια των οικείων συγγραμμάτων παρέθεντο..."''. Κατά συνέπεια, και η επίκληση του Θεού, πρέπει να γίνεται με βάση την Ορθόδοξη Πατερική ερμηνεία η οποία δεν θεωρεί υποχρεωτική τη χρήση του εβραϊκού ονόματος του Θεού, ούτε ότι συνδέεται με οποιονδήποτε τρόπο με τη σωτηρία του πιστού όπως πιστεύουν κάποιες αιρέσεις.  Είναι άλλωστε πάγια τακτική της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]] να παραλείπει την αυτούσια εκφορά του τετραγράμματου στα εβραϊκά, ακολουθούν και αυτό εφαρμόζουν οι [[Εκκλησιαστική Γραμματολογίαγραμματολογία|εκκλησιαστικοί συγγραφείς]] και οι [[Πατρολογία|Πατέρες]] της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Κάθε φορά που υπάρχει λόγος, γίνεται χρήση της [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα|ελληνικής απόδοσης]]<ref>Βέλλας Βασίλειος, ''Θρησκευτικαί προσωπικότητες της Παλαιάς Διαθήκης'', τόμ. Α', 2η έκδ., Αθήναι 1957, σελ. 73.</ref>, «''Ο ο Ων'' » ή «''Κύριος''», όπως φαίνεται και από τα σχόλια των Πατέρων επάνω στο γνωστό εδάφιο της «αποκάλυψης ''"αποκάλυψης του θείου ονόματος» ονόματος"'' (''Εξ. 3:14''):
::''"'''Ο Ων''' δε εξαπέσταλκέν με, φησίν ο Μωυσής"'' (Κλήμ. Αλεξ., ''Στρωμ. 1.25.166'').
::''"Είπε γαρ κύριος προς Μωσήν· '''Ο Ων τούτο μοι εστίν το όνομα'''."'' (Ωριγένους, ''Εις το κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον, 2.13.95'').
::''"Όταν γουν λέγη· '''Εγώ ειμί ο Ων''', και το Εγώ ειμί Κύριος ο Θεός, και όπου ποτέ λέγει η γραφή ο Θεός, ημείς αναγινώσκοντες ουδέν έτερον ή αυτήν την άκατάληπτον αυτού ουσίαν."'' (Μ. Αθανασίου, ''Επιστολή περί της εν Νικαία συνόδου, 26.3'').
::''"Δια τι μη είπεν, Εν μορφή Θεού γενόμενος, αλλ' Υπάρχων; Ίσον εστί τούτο του ειπείν, '''Εγώ ειμί ο Ων'''."'' (Ιωάννου Χρυσοστόμου, ''Εις την Προς Φιλιππησίους, 62.223'').
Σημαντικά πρόσωπα της Εκκλησιαστικής παράδοσης όπως ο [[Κλήμης ΑλεξανρείαςΑλεξανδρείας]], ο [[Ωριγένης]], ο [[Ευσέβιος Παμφίλου]], ο [[Επιφάνιος]] Επίσκοπος Σαλαμίνος και ο [[Θεοδώρητος Κύρου]], παραδίδουν τις αποδόσεις του τετραγράμματου στα ελληνικά ως εξής:
:* «'''Ιαουέ''' ως » = «'''''"ο Ων και ο εσόμενος"''''' » (Κλήμ. Στρωματ. 5.6.34)
:* «'''Ιαή''' ως '» = «''Κύριος''' » (Ωριγ. ''Εις Ψαλμούς'', 12.1104)
:* «'''ΙαΙά''' και » & «'''Ιαώ''' » = «'''''"επώνυμα εστί του ενός και αυτού Θεού"''''' » (Ωριγ. Κατά Κέλσ. 6.32)
:* «'''ΙαΙά''' ως '» = «''Κύριος''' » (Ευσεβ., ''Εις τους Ψαλμούς'', 24.65)
:* «'''ΙαΙά''' ως '» = «''Κύριος''' » (Επιφ., ''Κατά Αιρέσ''. 2.86)
:* «'''Ιαβέ''' ως » = «'''''"ος ην και εστίν ο αεί Ων"''''' » (Επιφ., ''Κατά Αιρέσ''. 2.86)
:* «'''ΙαΙά''' ως '» = «''Κύριος''' » (Θεοδώρ., ''Εις τους Ψαλμούς'', 80.1980)
:* «'''Ιαβέ''' ως '» = «''ο Ων''' » (Θεοδώρ., ''Ερωτήσεις εις τη Γένεσιν'', 112.11-18)
Σύμφωνα με τον καθ. Παν. Μπρατσιώτη ''"το όνομα Jahve...καλείται παρά τοις παλαιοίς εκκλησιαστικοίς συγγραφεύσι και οίον παραμένει και ελληνιστί ήδη επί Θεοδωρήτου και Επιφανίου, μεταγραφόμενον ως «Ιαβέ». Παρά δε τω Κλήμεντι τω Αλεξανδρεί φέρεται μεταγεγραμμένον ως «Ίαουέ»"''<ref>Παρατίθεται στο Φούντας Ιερεμίας,''Έξοδος'', ό.π., σελ. 334.</ref>. Όπως ειπώθηκεαναφέρθηκε, οι ερμηνείες που σχετίζονται με το ''τετραγράμματο'' είναι ότι δεν εκφράζει απλώς ένα όνομα, αλλά δηλώνει είτε ''"αποφυγήν να ονομάση τον Θεόν ή..."'' είτε ''"την έννοιαν του είναι, του υπάρχοντος"''<ref>Βέλλας, ό.π., σελ. 74.</ref>.
===Το πλήθος των θείων ονομάτων===
Κάτι που εξαρχής γίνεται αντιληπτό στον μελετητή της Παλαιάς Διαθήκης είναι η πολλαπλότητα των ονομάτων του Θεού, τα οποία ο ίδιος χαρακτηρίζει έτσι, ενώ η χρήση προσωπικών αντωνυμιών διευκρινίζει ότι πρόκειται πράγματι περί θείων ονομάτων.
Για παράδειγμα, στο ''Εξ. 6:2-3'', ένα από τα εδάφια που συντελείται η αποκάλυψη του ονόματος του Θεού, συναντάμε ένα όνομα (''Γιαχβέ'') και δύο τίτλους (''Θεός'' και ''Παντοδύναμος''). Και βέβαια δεν είναι αυτοί δεν είναι οι μόνοι τίτλοι:
:''"ο γάρ Κύριος ο Θεός ζηλωτόν '''όνομα, Θεός ζηλωτής εστί'''"'' (''Εξ. 34:14'')
Στο χωρίο αυτό, κατά δήλωση του Θεού, το όνομά του είναι ''"ζηλότυπος"'' (δηλ., σύμφωνα με την Πατερική ερμηνεία, δεν αποδέχεται τη λατρεία άλλων θεών).
:''"Αλλά συ, Κύριε, πατήρ ημών '''ρύσαι ημάς''' απ' αρχής '''το όνομα σου''' έφ' ημάς εστί (''Ησ. 63:16'')
Εδώ το όνομα του θεού δηλώνεται ως ''"Λυτρωτής μας"'' («ρύσαι ημάς»).
:''"Τάδε λέγει Κύριος o Ύψιστος, ο εν υψηλοίς κατοικών τον αιώνα, '''άγιος εν άγίοις όνομα αυτώ'''"'' (''Ησ. 57:15'')
Σύμφωνα με το κείμενο, το όνομα του Θεού είναι ''"Άγιος"''.
Έτσι, σε δύο περιπτώσεις επίκλησης του Θεού στα εβραϊκά που έχουν διατηρηθεί στην Κ.Δ. δεν περιέχεται το ''Γιαχβέ'' και επιπλέον, οι [[Ευαγγέλιο|ευαγγελιστές]] σπεύδουν να μεταφράσουν στα ελληνικά τις προσφωνήσεις ''"Ελωί"'' και ''"Ηλί"'', κάνοντας έτσι φανερό ότι η επίκληση του Θεού στα εβραϊκά δεν αποτελεί κάποιου είδους εντολή για τους Χριστιανούς ή έστω, δεν παρουσιάζει κάποια ιδιαιτερότητα για τους πιστούς η χρήση του στα εβραϊκά.
Επίσης, η χρήση του ''[[Αλληλούια]]'' (''Hallelu-Yah'' = Αινείτε τον '''Γιαχ[βέ]''') που συναντάμε μόνο στα εδάφια ''Αποκ. 19:1.3.4.6'' δεν προτρέπει σε κάποια χρήση του εβραϊκού ονόματος, αλλά αποτελεί μορφή λατρευτικού αίνου<ref>''Λεξικό Βιβλικής Θεολογίας'' (μτφρ. Σάββα Αγουρίδη), Άρτος Ζωής, Αθήνα 1980, σελ. 42 / Σταύρου Ε. Καλαντζάκη, ''Εισαγωγή στην Παλαιά Διαθήκη'', Πουρναράς, Θεσ/νίκη 2006, σελ. 986</ref> όπως φαίνεται από το εδάφιο ''Αποκ. 19:5'' που κάνει χρήση της μορφής αυτής και στα ελληνικά, και μάλιστα χωρίς διάκριση, ανάμεσα στα εδάφια που χρησιμοποιούν την εβραϊκή λέξη: :''"Καί φωνή από τού θρόνου εξήλθε λέγουσα· '''αινείτε τον Θεόν ημών'''"''.
Σε εφαρμογή αυτού του λατρευτικού αίνου, η [[Ορθόδοξη Εκκλησία]] χρησιμοποιεί τις εκφράσεις ''Αλληλούια'', ''Αινείτε το θεό'' ή ''Δόξα σοι ο θεός'' εφόσον ούτε και η Κ.Δ. δεν παρουσιάζει κάποια εμμονή στη χρήση της εβραϊκής λέξης και την παραδίδει και μεταφρασμένη.
Σε μια παρόμοια περίπτωση με τις δύο προηγούμενες, ο [[Απόστολος Παύλος|Απ. Παύλος]] παραδίδει στην Α' προς Κορινθίους επιστολή του, ευχή της παλαιστινής κοινότητας από τις λατρευτικές της συνάξεις. Πρόκειται για το ''"Μαραναθά"'' (''Α' Κορ. 16:22'') το οποίο σημαίνει ''"Έρχου, Κύριε"'' ή ''"ο Κύριος έρχεται"''. Και αυτό όμως, σε άλλο σημείο της Κ.Δ. αποδίδεται στα ελληνικά όπως στο ''Αποκ. 22:20'': ''"ναί έρχου, Κύριε Ιησού"''.
Το ίδιο εφαρμόζει και ο Μάρκος όταν μας παραδίδει λόγιο του Ιησού που αποτελεί παράθεση από το [[Δευτερονόμιον|Δευτερονόμιο]] ''6:4-5''): :''"άκουε, Ισραήλ, ''Κύριος''<ref>Στο εβραϊκό κείμενο, στο σημείο αυτό υπάρχει το Τετραγράμματο</ref> ο Θεός ημών, ''Κύριος''<ref>Στο εβραϊκό κείμενο, στο σημείο αυτό υπάρχει το Τετραγράμματο</ref> είς εστι· αγαπήσεις ''Κύριον''<ref>Στο εβραϊκό κείμενο, στο σημείο αυτό υπάρχει το Τετραγράμματο</ref> τόν Θεόν σου εξ όλης τής καρδίας σου καί εξ όλης τής ψυχής σου καί εξ όλης τής διανοίας σου καί εξ όλης τής ισχύος σου."'' (''Μαρκ. 12:29-30'') Όπως είδαμε, στους παραπάνω στίχους τους οποίους παραθέτει ο [[Κατά Μάρκον Ευαγγέλιον|ευαγγελιστής Μάρκος]], περιέχεται τρεις φορές το τετραγράμματο, όμως η απόδοση στην Κ.Δ. γίνεται με το ελληνικό ''"Κύριος"''. Το ίδιο συμβαίνει και στην αρχαία Πατερική παράδοση (αρχές 2ου αιώνα):
:''"άκουε, Ισραήλ, '''Κύριος'''<ref>Στο εβραϊκό κείμενο, στο σημείο αυτό υπάρχει το Τετραγράμματο</ref> ο Θεός ημών, '''Κύριος'''<ref>Στο εβραϊκό κείμενο, στο σημείο αυτό υπάρχει το Τετραγράμματο</ref> είς εστι· αγαπήσεις 'γαρ ''Κύριοντον Θεόν σου'''<ref>Στο εβραϊκό κείμενο, στο σημείο αυτό υπάρχει το Τετραγράμματο</ref> τόν Θεόν σου εξ όλης τής της καρδίας σου καί εξ όλης τής ψυχής σου καί εξ όλης τής διανοίας και τον πλησίον σου καί εξ όλης τής ισχύος σου.ως σεαυτόν"'' (Ιγνατίου, ''ΜαρκΕπιστολή προς Σμυρναίους, 6. 12:29-302'').
Όπως είδαμε, στους παραπάνω στίχους που παραθέτει ο [[Κατά Μάρκον Ευαγγέλιον|Μάρκος]] από το [[Δευτερονόμιο]] (''6==Το σωτήριο όνομα του Ιησού Χριστού:4-5''), περιέχεται τρεις φορές "όνομα το τετραγράμματο, όμως η απόδοση στην Κ.Δ. γίνεται με το ελληνικό υπέρ παν όνομα"''"Κύριος"(''Φιλ. Το ίδιο συμβαίνει και στην Πατερική παράδοση από τα πρώτα χρόνια της αρχαίας εκκλησίας2:9'')==
:''"αγαπήσεις γαρ '''Κύριον τον Θεόν σου''' εξ όλης της καρδίας σου Στην [[Καινή Διαθήκη]], η [[Σωτηρία]] του ανθρώπου συνδέεται άμεσα, με ένα και τον πλησίον σου ως σεαυτόν"'' (Ιγνατίουμόνο όνομα, ''Επιστολή προς Σμυρναίους, 6.2'' (περ. αυτό του Κυρίου ημών [[110Χριστός|Ιησού Χριστού]] μ.Χ.)):
===Το όνομα του Ιησού Χριστού (:''"Πάς γάρ ος αν επικαλέσηται Ο Ιησούς αυτός είναι ο λίθος που περιφρονήθηκε από σας...Και δεν είναι δυνατόν από κανένα άλλο να προέλθει η σωτηρία, γιατί δεν υπάρχει άλλο όνομα κάτω από τον ουρανό δοσμένο στους ανθρώπους με το όνομα Κυρίου σωθήσεταιοποίο θα πρέπει να σωθούμε"'', <ref>''ΡωμΠράξ. 104:11-12'':13Δεληκωστόπουλος Αθανάσιος, ''Η Καινή Διαθήκη σε Νεοελληνική Απόδοση'')===, 7η έκδ., Αθήνα 2003.</ref> .
Στην Επιπλέον, στην Προς Φιλιππησίους επιστολή (''2:5-10''), φανερώνεται πως το όνομα που βρίσκεται πάνω από κάθε άλλο, είναι πλέον μόνο το όνομα του ''"Κυρίου"''<ref>''"εις Κύριος [[Χριστός|Ιησούς Χριστός]]"'' (''Α' Κορ. 8:6'')</ref> και του ''"Θεού"''<ref>* '''Ιω. 1:1''': ''"καί Θεός ήν ο Λόγος"''* '''Ιω. 5:18''': ''"έλυεν τό σάββατον...ίσον εαυτόν ποιών τώ θεώ"''* '''Ιω. 10:33''': ''"απεκρίθησαν αυτώ οι Ιουδαίοι...συ...ποιείς σεαυτόν θεόν"''* '''Ιω. 20:28''': ''"Καί απεκρίθη Θωμάς...Ο Κύριός μου καί ο Θεός μου"''* '''Πράξ. 20:28''': ''"τήν εκκλησίαν τού Κυρίου καί Θεού ήν περιεποιήσατο διά τού ιδίου αίματος"''* '''Ρωμ. 9:5''': ''"ο χριστός τό κατά σάρκα, ο ών επί πάντων Θεός ευλογητός εις τούς αιώνας"''* '''Φιλ. 2:6''': ''"ός εν μορφή Θεού υπάρχων, ούχ αρπαγμόν ηγήσατο τό είναι ίσα Θεώ"''* '''Κολ. 2:9''': ''"Ότι εν αυτώ κατοικεί πάν τό Πλήρωμα τής Θεότητος σωματικώς"''* '''Β' Θεσ. 1:12''': ''"κατά τήν χάριν τού Θεού ημών καί Κυρίου Ιησού Χριστού"''* '''Τίτ. 2:13''': ''"προσδεχόμενοι τήν μακαρίαν ελπίδα καί επιφάνειαν τής δόξης τού μεγάλου Θεού καί Σωτήρος ημών Ιησού Χριστού"''* '''Εβρ. 1:8''': ''"πρός δέ τόν Υιόν, 'Ο θρόνος σου, ο Θεός, εις τόν αιώνα τού αιώνος'"''* '''Β' Πέτρ. 1:1''': ''"εν δικαιοσύνη τού Θεού ημών καί Σωτήρος Ιησού Χριστού"''</ref>, [[Χριστός|Ιησού Χριστού]]:
στίχ. 5.<ref>Φιλ. 2:5-11, Δεληκωστόπουλος Αθανάσιος, ''Η Καινή Διαθήκη σε Νεοελληνική Απόδοση'', 7η έκδ., Αθήνα 2003.</ref> ''Ας επικρατεί μεταξύ σας το ίδιο φρόνημα που είχε και ο Ιησούς Χριστός,''<br>
στίχ. 11. ''Και κάθε γλώσσα θα ομολογήσει δυνατά ότι ο Ιησούς Χριστός είναι Κύριος...''<br>
Σύμφωνα με την Το όνομα του [[Ορθόδοξη ΕκκλησίαΧριστός|Ιησού Χριστού]]είναι ο πλούτος της Εκκλησίας<ref>''Πράξ. 3:6'' (Λεξικό Βιβλικής Θεολογίας (μτφρ. από τα Γαλλικά με εποπτεία Σάββα Αγουρίδη, Σταύρου Βαρτανιάν), Άρτος Ζωής, Αθήνα 1980, στ. 516.</ref>, η επίκληση καθημερινή και αδιάκοπη ενασχόληση των πιστών<ref>''"πάσάν τε ημέραν εν τώ ιερώ καί κατ' οίκον ουκ επαύοντο διδάσκοντες καί ευαγγελιζόμενοι τόν Ιησούν τόν Χριστόν"'' (''Πράξ. 5:42'')</ref>, ενώ υπέρτατη χαρά για τους Χριστιανούς είναι ''"να υποστούν ατιμωτική τιμωρία υπέρ του ονόματος του Ιησού"''<ref>''Πράξ. 5:41'': Δεληκωστόπουλος, ''Η Καινή Διαθήκη...'', ό.π..</ref> και ακόμη ''"αποθανείν...υπέρ του ονόματος του Θεού πρέπει Κυρίου Ιησού"''<ref>''Πράξ. 21:13''.</ref>. ===Ο Ιησούς Χριστός είναι ο αποκαλυπτόμενος Γιαχβέ της Παλαιάς Διαθήκης=== Ο [[Χριστός|Ιησούς]] ''"για την αρχέγονη Εκκλησία ήταν ο Κύριος Γιαχβέ, ο οποίος προϋπήρχε στον Ουρανό, συνόδευσε με παρουσία Του και την επιτέλεση σημείων και τεράτων τον ισραηλίτη λαό στην έρημο και αναμενόταν να γίνεται με βάση εμφανιστεί στα Έσχατα για να επιτελέσει την παράδοση Κρίση"''<ref>Σ. Δεσπότης, "Η Αρχέγονη Χριστολογία", στο Επιστημονική Επετηρίδα Θεολογικής Σχολής Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΕΕΘΣΘ), τμήμα Θεολογίας, τόμ. 12 (νέα σειρά), Θεσσαλονίκη 2002, σελ. 83.</ref>. Πολλοί είναι οι ''"προσδιορισμοί που στην Παλαιά Διαθήκη αποδίδονται μόνο στον Θεό Γιαχβέ"'' και ''"χρησιμοποιούνται...ελεύθερα για τον Χριστό, τον ενανθρωπήσαντα Γιαχβέ"''<ref>Στ. Σάκκος, "Η Θεολογία της Αποκαλύψεως", στο περιοδ. ''Δελτίο Βιβλικών Μελετών'', έτος 31-32, τόμ. 21-22 (νέα σειρά) (ΙΑΝ 2002-ΔΕΚ 2003), Αθήνα, Άρτος Ζωής, σελ. 205.</ref> στα βιβλία της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]] <ref>Γράφει ο Στ. Σάκκος: ''"Αναλυτική και εμπεριστατωμένη έκθεση των χωρίων της Αποκαλύψεως και όλης της Καινής Διαθήκης που εφαρμόζουν στον Ιησού Χριστό εκφράσεις και ονόματα τα οποία στην Παλαιά Διαθήκη σαφώς προσδιορίζουν ή υπονοούν τον Γιαχβέ βλ. στην πρωτότυπη εργασία του Ν. Σωτηροπούλου, Ο Ιησούς Γιαχβέ, Αθήνα 1976"'' ("Η Θεολογία της Ορθόδοξης Πατερικής ερμηνείαςΑποκαλύψεως", ό.π. Κατά συνέπεια, δεν θεωρεί υποχρεωτική τη χρήση του εβραϊκού ονόματος του Θεούσελ. 231, ούτε ότι συνδέεται με οποιονδήποτε τρόπο με τη σωτηρία του πιστούυποσημ. #24.</ref>. Πλέον Ο [[Ιωάννης ο Χρυσόστομος]], η εξαίροντας το [[ομοούσιο]] [[Θεός Πατήρ|Πατρός]] και [[Χριστός|Υιού]] όπως παρουσιάζεται στην [[Καινή Διαθήκη]] έκανε γνωστό στον άνθρωπο ότι <ref>Για τις παραθέσεις βλ. Αποστολόπουλος Αδαμάντιος (αρχιμ.), ''Το Τριαδικό Δόγμα'', εκδ. Νεκταρίου Δ. Παναγοπούλου, Αθήνα 1990, σελ. 17.</ref>, επισημαίνει: *Όταν ο [[Χριστός]] είναι θέλει να δείξη ότι έχει την ιδία ακριβώς ουσία με τον Πατέρα, λέει: ''"Κύριοςο εωρακώς εμέ εώρακε τόν πατέρα"'' και (''Ιω. 14,9'').*Όταν ο [[Χριστός]] θέλει να δείξη την ιδιαίτερη δύναμη Του, λέει: ''"Θεόςεγώ καί ο πατήρ εν εσμεν"''(''Ιω, και το δικό του όνομα και κανένα άλλο10, είναι αυτό που οι 30'').*Όταν ο [[Χριστιανισμός|ΧριστιανοίΧριστός]] (όπως είναι πλέον το όνομα των πιστών<ref>θέλει να δείξει την ισότητα της εξουσίας, λέει: ''"Εγένετο δε αυτούς και ενιαυτόν όλον συναχθήναι εν τη εκκλησία και διδάξαι όχλον ικανόνώσπερ γάρ ο πατήρ εγείρει τούς νεκρούς καί ζωοποιεί, χρηματίσαι τε πρώτον εν Αντιοχεία τους μαθητάς Χριστιανούς.ούτω καί ο υιός ούς θέλει ζωοποιεί"'' (''Ιω. 5,21''Πράξ). 11*Όταν θέλει να δείξει την ταυτότητα της λατρείας, λέει:26''</ref>"πάντες τιμώσι τον υιόν, καθώς τιμώσι τον πατέρα. Ο μη τιμών τον υιόν ου τιμά τόν πατέρα"'' (Ιω. 5,23'') οφείλουν .*Όταν θέλει να επικαλούνται για τη σωτηρία δείξει την αυθεντία να μεταβάλλει τους<ref>νόμους, λέει: ''"ας είναι γνωστό σε όλους εσάςο δέ Ιησούς απεκρίνατο αυτοίς· ο πατήρ μου έως άρτι εργάζεται, καγώ εργάζομαι"'' (''Ιω. 5,17''). Εξάλλου, και σε ολόκληρο τον λαό τού Ισραήλ ότιστο [[Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον|τέταρτο ευαγγέλιο]], διαμέσου τού ονόματος ''"η μαρτυρία των διηγήσεων θαυμάτων υπέρ της θεότητας του Ιησού Χριστούβρίσκεται σε συμφωνία και με τη χριστολογική μαρτυρία του...σύμφωνα με την οποία ο Ιησούς είναι ο Γιαχβέ των παλαιοδιαθηκικών θεοφανειών, ο προϋπάρχων Λόγος, ο μονογενής υιός του Ναζωραίουθεού, που εσείς σταυρώσατε, τον οποίο ο Θεός τον ανέστησε από τους νεκρούςδημιουργός του κόσμου και ο σωτήρας του πεπτωκότος ανθρώπου"''<ref>Καρακόλης Χρήστος, διαμέσου αυτού παραστέκεται αυτός μπροστά σας υγιής''Η Θεολογική Σημασία των Θαυμάτων στο Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιο'' (διδακτ. Αυτός είναι η πέτραδιατριβή), Θεσσαλονίκη 1996, που εξουθενώθηκε από σας σελ. 448.</ref>. Αυτό επίσης φαίνεται<ref>Βλ. τα παρακάτω και ανάλυση τους οικοδομούντεςστο Χρήστος Καρακόλης, η οποία έγινε ακρογωνιαία πέτρα"Ο Ιησούς ως ο Γιαχβέ των παλαιοδιαθηκικών θεοφανειών", στο ''Θέματα Ερμηνείας και θεολογίας της Καινής Διαθήκης'' (Βιβλική Βιβλιοθήκη #24), Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2005, σελ. 223-255. Και δεν υπάρχει διαμέσου κανενός άλλου </ref>: #Από το ότι η σωτηρία· επειδήδόξα του ''Γιαχβέ'', ούτε άλλο όνομα είναι δοσμένο κάτω ως έκφραση της θεότητας και ως μέσο αποκαλύψεώς της στον κόσμο, αποδίδεται από τον ουρανό ανάμεσα στους ανθρώπους, διαμέσου τού οποίου πρέπει να σωθούμεευαγγελιστή Ιωάννη αυτούσια και διαχρονικά στον Ιησού.#Από το ότι ο ιωάννειος Ιησούς χρησιμοποιεί για τον εαυτό του σε απόλυτη σύνταξη τη φράση ''"εγώ είμι"'' (, που αποτελεί στην [[Παλαιά Διαθήκη]] το νοηματικό περιεχόμενο και σε ορισμένες περιπτώσεις, στη [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα|μετάφραση των Ο΄]], και τον τρόπο εκφοράς του ιερού ονόματος του ''Γιαχβέ''Πράξ. 4:10-12#Από το ότι ο Ιησούς ποιεί σημεία πρωτοφανή από πλευράς ποιότητας και μεγέθους στη βιβλική ιστορία, σημεία τα όποια βάσει της παλαιοδιαθηκικής και ιουδαϊκής πίστεως μόνο ο ίδιος ο ''Γιαχβέ'')</ref>, ως ο απόλυτος κύριος της φύσεως και της ιστορίας, έχει τη δύναμη και την εξουσία να πραγματοποιήσει.
Το όνομα του Ιησού Χριστού είναι ο πλούτος της Εκκλησίας<ref>Είναι δεδομένο ότι ''"Ο Πέτρος, όμως, είπε: Ασήμι και χρυσάφι εγώ δεν έχω· αλλά, ό,τι έχω, αυτό σου δίνω: Στο όνομα του Ιησού Χριστού τού Ναζωραίου, σήκω επάνω και περπάτααπό άποψη...πατερικής θεολογίας..."'' (''πράξστην Π. 3:6'')</ref>, η καθημερινή Διαθήκη πότε ο άγγελος στέλνεται από τον Γιαχβέ και αδιάκοπη ενασχόληση των πιστών<ref>''"Και καθημερινά, μέσα στο ιερό και κατ' οίκον, δεν έπαυαν να διδάσκουν και να ευαγγελίζονται τον Ιησού Χριστόπότε είναι ο ίδιος ο Γιαχβέ.."'' (''Πράξ. 5:42'')</ref>Στην προκειμένη περίπτωση οι Πατέρες είπαν πως ο άγγελος είναι ο Γιαχβέ, ενώ υπέρτατη χαρά για τους Χριστιανούς και ο Γιαχβέ είναι να ''"καταξιώνονται ατιμασθήναιο Λόγος"''<ref>Ματσούκας, ''ΠράξΔογματική... 5:41'', τόμ.</ref> και ''"αποθανείνΒ΄, ό.π., σελ.υπέρ του ονόματος του Κυρίου Ιησού"''<ref>''Πράξ68-69, υποσημ. 21:13''#29.</ref>.
==Υποσημειώσεις==
<div style="font-size:85%; -moz-column-count:2; column-count:2;"><references /></div>
 
 
{{Αξιόλογο Άρθρο}}
[[Κατηγορία:Θεολογία]]
[[Κατηγορία:Ζωτικά Άρθρα|Γ]]
4.720
επεξεργασίες