==Η Ορθόδοξη ερμηνεία για την αποδοχή του Σταυρού στην Καινή Διαθήκη και στον Πρωτοχριστιανισμό==
[[Image:478px-Meister des Reliquienkreuzes von Cosenza 002.jpg|right|thumb|200px|Σταυρός του 12ου αιώνα]]
Αν και στην πραγματικότητα, ο σταυρός, ήταν για τον Ιησού ένα όργανο βασανισμού και θανάτου, στα έργα των εκκλησιαστικών συγγραφέων των πρώτων αιώνων όπως του ''Ιγνατίου'', του ''Πολυκάρπου'', του ''Ιουστίνου'', του ''Ειρηναίου'', του ''Θεόφιλου Αντιοχείας'', του ''Μινούκιου Φήλιξ'', του ''Κλήμη Αλεξανδρείας'', του ''Τερτυλλιανού'' κ.ά., δεν βρίσκουμε αναφορές που να δείχνουν αποστροφή ή απαξίωση για τον Σταυρό.<ref>βλ. ''Theological dictionary of the New Testament'', Vol. 7, σελ. 577, λήμμα: ''Σταυρός''/''Σταυρός in the New Testament''/''IV. The Later Use of the Word'' * ''The Ante-Nicene Fathers'' Vol. Ι,ΙΙ,ΙΙΙ,IV: Translations of the writings of the Fathers down to A.D. 325.</ref>.
Αν και στην Στην πραγματικότητα, ο σταυρός, ήταν για τον Ιησού ένα όργανο βασανισμού και θανάτου, στα έργα των εκκλησιαστικών συγγραφέων των πρώτων αιώνων όπως του ''Ιγνατίου'', "ο Χριστιανισμός είναι η θρησκεία του Σταυρού"''Πολυκάρπουαφού ο [[Χριστός]] '', "με το Σταυρικό του ''Ιουστίνου''θάνατο κατέστρεψε το θάνατο...υμνούμε και δοξάζουμε «το μακάριον ξύλον», του ''Ειρηναίου''το ξύλο της ζωής το καινό, του που επάνω σ'αυτό απέθανε ο βασιλεύς της Δόξης για να σκορπίση αιώνια ζωή σ'Θεόφιλου Αντιοχείας'', του ''Μινούκιου Φήλιξ'', του ''Κλήμη Αλεξανδρείας'', του ''Τερτυλλιανού'' κολόκληρη την κτίσι..ά.κατέβηκε μέσω του Σταυρού στόν Άδη, δεν βρίσκουμε αναφορές για να μη υπάρχη πια τόπος που να δείχνουν αποστροφή ή απαξίωση για μην τον έχη πληρώσει με τον Σταυρό.εαυτό Του"''<ref>βλ. ''Theological dictionary of the New TestamentΦλορόφσκυ Γεώργιος, 'Θέματα Ορθοδόξου Θεολογίας', Vol2η έκδ. 7, σελ. 577Άρτος Ζωής, λήμμα: ''Σταυρός''/''Σταυρός in the New Testament''/''IV. The Later Use of the Word'' * ''The Ante-Nicene Fathers'' Vol. ΙΑθήνα 1989,ΙΙ,ΙΙΙ,IV: Translations of the writings of the Fathers down to Aσελ.D63. 325<br></ref>.
Το ίδιο πνεύμα στην αντιμετώπιση του σταυρού, βλέπουμε και στην Ο [[Καινή Διαθήκη]]. Όπως λέει και ο Απόστολος Παύλος|απ. Παύλος]], γράφει:
:''"Χαρισάμενος ημίν πάντα τα παραπτώματα, εξαλείψας το καθ' ημών χειρόγραφον τοις δόγμασιν ο ην υπεναντίον ημίν, και αυτό ήρεν εκ του μέσου προσηλώσας αυτό τω σταυρώ απεκδυσάμενος τάς αρχάς καί τάς εξουσίας εδειγμάτισεν έν παρρησία, θριαμβεύσας αυτούς εν αυτώ"''<br>
:(''Κολ. 2:,13-15'')
Συγχώρησε ο Χριστός δηλ. όλα τα παραπτώματα και κατήργησε κατάργησε το χρεόγραφο με τις διατάξεις του, που ήταν εναντίον μας, και το έβγαλε από τη μέση καρφώνοντας το στο σταυρό. Και αφαίρεσε τη δύναμη που είχε το εξουσιαστικό κακό που τώρα νικηθηκε από το θρίαμβο του σταυρού. Έτσι ο Σταυρός αποτελεί σύμβολο ελευθερίας και όργανο απελευθέρωσης του ανθρώπου από το κακό.
Επίσης είναι και σύμβολο ειρήνης:
:''"Νυνί δε εν Χριστώ Ιησού, υμείς οι ποτέ όντες μακράν, εγγύς εγεννήθητε έν τω αίματι του Χριστού. Αυτός γάρ έστιν ή ειρήνη ημών, ό ποιήσας τά αμφότερα έν καί τό μεσότοιχον του φραγμού λύσας, την έχθραν έν τή σαρκί αύτοΰ τόν νόμον τών εντολών έν δόγμασι καταργήσας, ίνα τους δύο κτίση έν έαυτώ εις ένα καινόν άνθρωπον ποιών είρήνην, καί αποκαταλλάξη τους αμφότερους έν ενί σώματι τω θεώ διά του Σταυρού, αποκτείνας την έχθραν έν αύτώ"''<br>
:(''Εφ. 2:,13-16'').
Ο Παύλος διδάσκει πως όσοι ήταν μακριά από το θεό, ήρθαν πλέον κοντά με τη σταυρική θυσία του Χριστού. Ο Ιησούς έκανε τους δύο αντιμαχόμενους κόσμους (Ιουδαίους και εθνικούς) ένα λαό και γκρέμισε με το σταυρικό του θάνατο ότι ό,τι τους χώριζε και προκαλούσε έχθρα μεταξύ τους. Θανάτωσε με το σταυρό του την έχθρααυτή, και συμφιλίωσε τους δύο πρώην εχθρούς σε ένα σώμα μεταξύ τους, αλλά και μαζί με το θεό.
Οι Χριστιανοί δεν ζητούσαν μεσσία [[Μεσσίας|Μεσσία]] που να δίνει σημεία δυνάμεως και εξουσίας:
:''"Ημείς δε κηρύσσομεν Χριστόν εσταυρωμένον"'' (''Α' Κορ. 23'' εξ.)
Ο σταυρός και η ανάσταση ξεπερνούν τα ιουδαϊκά σχήματα της ηθικής και της νομιμότητας καθώς αυτές οι δύο έννοιες είναι αχώριστες στην αφήγηση των Ευαγγελιστών. Ο σταυρός είναι πλέον ένα σύμβολο-καύχημα, της νίκης του [[Χριστός|Ιησού ]] (και μέσω αυτού και του ανθρώπου) κατά της φθοράς και του θανάτου. Ο [[Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον|Ιωάννης]], παρουσιάζει το σταυρό ως τη στιγμή που ο Υιός του ανθρώπου ''"υψώθη"'' (''Ιω 8:28'', ''12:32'' εξκ.ε.), σαν ένα νέο σημείο σωτηρίας (''Ιω. 3:,14-16'') ενώ όλη η διήγηση του ευαγγελιστή, θα έλεγε κανείς ότι δείχνει τον ''Ιησού '' να προχωρεί προς το σταυρό με μεγαλοπρέπεια.
Συχνά παρουσιάζεται ως επιχείρημα ενάντια στο σταυρό, αυτό που έχει γραφτεί στην [[Παλαιά Διαθήκη]]:<br>
:''"κεκατηραμένος υπό Θεού πας κρεμάμενος επι ξύλου"'' (''Δευτ. 21:,22-23''),
και το υπενθυμίζει και ο [[Απόστολος Παύλος]]:<br>:''"επικατάρατος πας ο κρεμάμενος επί ξύλου"'' (''Γαλ. 3:,13'')
Στην πραγματικότητσπραγματικότητα, τα δύο εδάφια δεν αναφέρονται στο όργανο βασανισμού, αλλά στο πρόσωπο που πεθαίνει επάνω στο όργανο αυτό. Όμως οι χριστιανοί δεν θεωρούν τον Ιησού ως ένα ''"κεκατηραμένο υπό Θεού"'' πρόσωπο, ούτε ασφαλώς ο Παύλος ισχυρίζεται κάτι τέτοιο. Απευθυνόμενος μάλιστα προς Ιουδαίους και Εθνικούς για τους οποίους ο σταυρός ήταν αισθητικά αποκρουστικός και περισσότερο απόδειξη αδυναμίας παρά δυνάμεως<ref>''υπέμεινεν σταυρόν, αισχύνης καταφρονήσας'' ''Εβρ. 12:2''</ref>, λέει, μην αφήνοντας περιθώρια για ανάλογους ισχυρισμούς:
:'''''"άρα κατήργηται το σκάνδαλον του σταυρού"''''' (''Γαλ. 5:,11'')
Πριν το [[Πάσχα]], ο Ιησούς ήταν ο μόνος που βεβαίωνε την αναγκαιότητα του σταυρού (''Μτ 16:21'') για να υπακούσει στο θέλημα του Πατέρα (''Πράξ. 2:23''). Μετά όμως από την [[Πεντηκοστή]], οι μαθητές, φωτισμένοι πλέον, κηρύττουν και εκείνοι με τη σειρά τους την αναγκαιότητα αυτή, τοποθετώντας το σκάνδαλο του Σταυρού στη πραγματική του θέση μέσα στη [[Θεία Οικονομία]]:<br>
:Ο Μεσσίας σταυρώθηκε ''"κρεμασθείς επί ξύλου"'' (''Πράξ. 5:30'') με σκανδαλώδη τρόπο (βλ ''Δευτ. 21:23''), όμως αυτό, κάτω από το φως της προφητείας, παίρνει μια νέα διάσταση: εκπληρώνει ''"πάντα τα περί Χριστού γεγραμμένα"'' (Πράξ 13:29).
Για το λόγο αυτό, τα ευαγγελικά κείμενα που περιγράφουν το θάνατο του Ιησού, περιέχουν πολλές αναφορές στους Ψαλμούς (''Μτ 27:,33-60'' / ''Ιω 19:,24,28,36 εξ''): ''"ταύτα έδει παθείν τον Χριστόν"'', σύμφωνα με τις Γραφές, όπως θα πει κι ο ίδιος ο Αναστημένος [[Χριστός ]] (''Λκ. 24:,25'' εξ).
Ο σταυρός δεν είναι πια όνειδος, αλλά απαίτηση και τίτλος δόξας, πρώτα για το Χριστό [[Χριστός|Κύριο]] και έπειτα για τους χριστιανούς:<br>:"''Όστις ου βαστάζει τον σταυρόν εαυτού και έρχεται οπίσω μου, ου δύναται είναι μου μαθητής"'' (''Λκ. 14:,27'')<br>:''"Ος ου λαμβάνει τον σταυρόν αυτού και ακολουθεί οπίσω μου, ουκ εστί μου άξιος"'' (''Μτ. 10:,38'')<br>:''"Ει τις θέλει οπίσω μου ελθείν, απαρνησάσθω εαυτόν και άράτω τον σταυρόν αυτού και ακολουθείτω μοι"'' (''Μτ. 16:,24'', ''Μκ. 8:,34'', ''Λκ. 8:,23'')
Ο σταυρός δεν είναι αποκρουστικός, αλλά αντιθέτως αποτελεί καύχημα:<br>
:''"Εμοί δε μη γένοιτο καυχασθαι ει μη εν τω σταυρώ του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού"'' (''Γαλ. 6:14'')
Στην καθημερινή ζωή του χριστιανού, ''"ο παλαιός άνθρωπος συνεσταυρώθη"'' (''Ρωμ. 6:,6'') και ελευθερώθηκε τελείως από το κακό και πλέον η αποδοχή του σταυρού, χαρακτηρίζει τους φίλους ή μή του Χριστού:<br>:''"νυν δε και κλαίων λέγω, τους εχθρούς του σταυρού του Χριστού, ων το τέλος απώλεια"'' (''Φιλ. 3:,18-19'').
==Ιστορία: η Σταύρωση ως Μέθοδος Εκτέλεσης==
:(''Επιστολή Βαρνάβα 9.7, 8'')
Η έκφραση ''«λέγει καὶ τοὺς "τριακοσίους"»'' συνδέει το σχήμα του συνεπτυγμένου σταυρού (''crux commissa'', δηλ. '''Τ''') με το ελληνικό αριθμητικό '''[[τ|τ’]]τ΄''' που αντιστοιχεί στον αριθμό 300 και με τον ιστορικό Ιησού που επάνω στο όργανο αυτό «{{Πολυτονικό|σταυρωθεὶς ἐποτίζετο ὄξει καὶ χολῇ}}». ([[s:Επιστολή Βαρνάβα#7|Επ. Βαρν. ]], 7.,3]])
====Οι μαρτυρίες Κέλσου-Λουκιανού-Ωριγένη====
Ο Κέλσος έγραψε περίπου το 170-180 μ.Χ. ένα αντιχριστιανικό έργο που ονομάζεται ''"Αληθής λόγος"'' και ο [[Ωριγένης]] μετά από λίγες δεκαετίες, στις αρχές του 3ου αιώνα μ.Χ. απάντησε πρόταση-πρόταση ένα προς ένα στα επιχειρήματα του Κέλσου με το απολογητικό του έργο ''"Κατά Κέλσου"''. Εξαιτίας αυτού, μας σώζονται σήμερα τα 3/4 από το έργο του Κέλσου παρόλο που το πρωτότυπο έχει χαθεί.
Όπως σώζει ο Ωριγένης, ο [[Κέλσος]] μέσα στο έργο του αναφέρει σε διάφορα σημεία την εκτέλεση του [[Ιησούς Χριστός|Ιησού]] ως Ανασκολοπισμό:
Ο Ωριγένης στο έργο του απαντά στον Κέλσο, ταυτίζοντας τους όρους ''Σταύρωση'' και ''Ανασκολοπισμός'':
:''"και "Κράξας φωνή μεγάλη αφήκε το πνεύμα", προλαβών τους '''επί των ανασκολοπιζομένων δήμιους''', '''υποτέμνοντας τά τα σκέλη των σταυρουμένων'''"''<br>:(''Ωριγένης, Κατά Κέλσου, 3.32.20'')
Την ίδια αυτή εννοιολογική ταύτιση του ''Σταυρού'' με τον ''Σκόλοπα'' κάνει και σε άλλο σημείο ο Ωριγένης γράφοντας για τον θάνατο του Ιησού:
===Σταυρός και αρχαιολογία: ΑΛΕΞΑΜΕΝΟC CΕΒΕΤΕ ΘΕΟΝ===
Το φθινόπωρο του 1856, ο αρχαιολόγος Raffaelle Garrucci, βρήκε σε θάλαμο οικοδομήματος που ανήκε στα ανάκτορα του Παλατινού λόφου της Ρώμης, ένα γελοιογραφικό εντοίχιο ακιδογράφημα, που χρονολογείται λίγο μετά το 200 μ.Χ. και παριστάνει άντρα προσευχόμενο σε εσταυρωμένο με κεφαλή όννου, και με τη συνοδευτική επιγραφή: :'''"[http://www.utexas.edu/courses/romanciv/Romancivimages18/christparody.jpg AΛΕΞAMENOC CEBETE ΘΕΟΝ]"''' (= Αλεξαμενός σέβεται θεόν), ενώ πάνω από το αριστερό χέρι του εσταυρωμένου είναι γραμμένο ενα '''Υ'''. Σε διπλανό θάλαμο βρέθηκε χαραγμένη η λατινόγλωσση επιγραφή: '''ALEXAMENOS FIDELIS''' (=Αλεξαμενός πιστός). Τον θάλαμο όπου βρέθηκε το εντοίχιο ακιδογράφημα, μερίδα αρχαιολόγων τον θεωρεί ως κτίριο στρατωνισμού της ανακτορικής φρουράς, ενώ άλλοι τον χαρακτηρίζουν ως ''παιδαγωγείο'', αυτοκρατορικό δηλαδή σχολείο όπου μαθήτευαν έφηβοι ευγενών οικογενειών προοριζόμενοι για τ' ανώτατα αξιώματα της αυτοκρατορίας. Στην προκειμένη περίπτωση, ο ''Αλεξαμενός'' (μετοχή αορίστου του ''αλέξομαι'', με μετακίνηση του τόνου προς τη λήγουσα λ.χ. ''Αλεξαμενός'', ''Γισαμενός'', ''Σωζομενός'' κ.ά.) είναι Χριστιανός, Ρωμαίος στρατιώτης ή φοιτητής και σκοπός του μή χριστιανού συστρατιώτη ή συμφοιτητή του που χάραξε τη γελοιογραφία και την επιγραφή της, ήταν προφανώς να πειράξει τον Αλεξαμενό, και να γελάσει με τους συναδέλφους του. Ο χρόνος του χαράγματος αυτού θα πρέπει να τοποθετηθεί σε μια εποχή όπου οι εχθροί των Χριστιανών δεν μπορούσαν ούτε να τους θανατώσουν, ούτε να προκαλέσουν την απομάκρυνση τους από έναν τομέα εμπιστοσύνης όπως η ανακτορική φρουρά ή ένα αυτοκρατορικό σχολείο προορισμένο να αναδείξει μελλοντικούς αξιωματούχους, κι έτσι έμεναν στα πειράγματα. Έτσι μάλλον πρόκειται για την εποχή των αυτοκρατόρων ''Αντωνίνου Πίου'' (138-161) ή του ''Μακρινού'' (217-218) ή του ''Αλεξάνδρου Σεβήρου'' (222-235), οι οποίοι έδειξαν μια ανεκτικότητα στη Χριστιανική πίστη. Ένα επιπλέον στοιχείο χρονολόγησης μας δίνει η εσταυρωμένη μορφή του ακιδογραφήματος που έχει κεφαλή όνου. O ''Μινούκιος Φήλιξ Μάρκος'' (αρχές 3ου αιώνα μ.Χ.) στο έργο του ''Octavius, 9.4'', κάνει σχετικές αναφορές υπεράσπισης των χριστιανών ενάντια στην ''ονολατρεία'', ενώ στο ίδιο πνεύμα κινείται και το έργο του Τερτυλλιανού, ''Ad nationes'' (Προς τα έθνη), όπου στο πρώτο από τα δύο βιβλία, ο Τερτυλλιανός ασχολείται μεταξύ άλλων, με τις κατηγορίες ότι δήθεν οι Χριστιανοί λατρεύουν ως θεό το κεφάλι του γαϊδάρου (''Ad Nat. 1.14''). Το θέμα αυτό, μας θυμίζει τις επικρίσεις για ''ονολατρεία'' από τους "εθνικούς" ενάντια στους Ιουδαίους, η οποία περιελάμβανε τις εξής μορφές λατρείας: * του γαϊδάρου* ατόμου με κεφάλι γαϊδάρου* μόνο την κεφαλή του γαϊδάρου Ο Ιώσηπος έγραφε σχετικά: :''"Μέσα στον ναό αυτό, ο Απίων έχει το θράσος να υποστηρίζει ότι οι Ιουδαίοι διατηρούν το κεφάλι ενός γαϊδάρου ('''asini caput'''), ότι λατρεύουν αυτό το ζώο και υποκλίνονται μπροστά του με μεγάλο σεβασμό."''<br>:(Ιώσηπος, Άπαντα 1, ''Ιωσήπου Βίος - Περί αρχαιότητος Ιουδαίων (Κατ' Άπίωνος)'', μετφρ. ''Κάκτος'', σελ. 309) και απαντά λίγο πιο κάτω: :''"Εμείς οι Ιουδαίοι δεν τιμούμε ούτε λατρεύουμε γαϊδάρους [...]"''<br> :(Ιώσηπος, Άπαντα 1, ''Ιωσήπου Βίος - Περί αρχαιότητος Ιουδαίων (Κατ' Άπίωνος)'', μετφρ. ''Κάκτος'', σελ. 311) Καθώς δεν υπάρχουν αναφορές για εβραϊκή λατρεία εσταυρωμένου ή ανασκολοπισμένου γαϊδάρου, όταν η κατηγορία της ''ονολατρείας'' περνάει στους χριστιανούς τους οποίους θεωρούσαν ιουδαϊκή αίρεση, αυτή τη φορά η μορφή του ανθρώπου με κεφάλι γαϊδάρου, βρίσκεται επάνω σε σταυρό, και έτσι αποτελεί μια σημαντική μαρτυρία που σχετίζεται σαφώς με τον χριστιανισμό και τον Ιησού Χριστό όπως φαίνεται και από τη σχετική βιβλιογραφία<ref>* ''Religions of Rome'', Volume 2, Mary Beard, Simon Price, John North, ISBN: 0521456460, σελ. 57 * ''The New Schaff-Herzog Encyclopedia of Religious Knowledge'', Funk & Wagnalls Company, 1908, σελ. 318 * ''Apologetical Works and Minucius Felix Octavius'', Catholic University of America Press, 1950, σελ. 336 * ''Rise of Christianity'', A Sociologist Reconsiders History, Rodney Stark, ISBN: 0691027498, σελ. 146 * ''Backgrounds of Early Christianity'', Everett Ferguson, ISBN: 0802822215, σελ. 597 * ''The Monuments of Ancient Rome'', "L'Erma" di Bretschneider, 1950, σελ. 48 * ''Christianity, Judaism and Other Greco-Roman Cults'', Morton Smith, Jacob Neusner, ISBN: 9004042156, σελ. 168 * ''The Early Christians'', Frederick A. Praeger, 1961, σελ. 83 * ''Ancient Rome in the Light of Recent Discoveries'', Houghton Mifflin, 1888, σελ. 122 * ''Matthew, a Commentary'', Frederick Dale Bruner, ISBN: 0802826709, σελ. 730 * ''Early Christian Families in Context'', David L Balch, Carolyn Osiek, ISBN: 080283986X, σελ. 103 * ''The Mass'', Lucien Deiss, ISBN: 0814620582, σελ. 17 * ''Homilies for the Sundays of Advent and Lent'', Richard Viladesau, ISBN: 0809136260, σελ. 46 * ''The Myriad Christ'', Merrigan T., Haers J., ISBN: 9042909005, σελ. 147 * ''The Suffering of the Impassible God'', The Dialectics of Patristic Thought, Paul Gavrilyuk, ISBN: 0199269823, σελ. 75 * ''Visual Communication with Infotrac: Images with Messages'', Paul Martin Lester, ISBN: 0534637205, σελ. 207 * ''Tagging: Changing Visual Patterns and the Rhetorical Implications of a New Form of Graffiti'', Journal article, ETC.: A Review of General Semantics, Vol. 50, 1993 * ''The Church of Apostles and Martyrs Vol. 1'', Henri Daniel-Rops Image Books, 1960, σελ. 220 & 258 * ''History of Mediaeval Art'', Harper & Brothers, 1887, σελ. 74 * ''Laughing Gods, Weeping Virgins: Laughter in the History of Religion'', Routledge, 1997, σελAlexGraffito. 54 * ''Graphic Arts'', Garden City Pub. Co., 1936, σελ. 81 * ''Central Italy and Rome'', K. Baedeker, 1909, σελ. 236 * ''Evangelism In The Early Church'', Michael Green, ISBN: 0802827683, σελ. 244 * ''Art History-An Anthology of Modern Criticism, Vintage Books, 1963, σελ. 299 * ''The Forum and the Palatine'', A. Bruderhausen, 1928, σελ. 72-73 * ''Roman Sources of Christian Art'', Columbia University Press, 1951, σελ. 160 * ''The Remains of Ancient Rome'', John Henry Middleton, A. and C. Black, 1892, σελ. 208 * ''Light from the Ancient Past-The Archeological Background of the Hebrew-Christian Religion'', Princeton University Press, 1946, σελ. 292<br></ref>. ==Σταυρός και ''Φαινομενολογία της Θρησκείας''== Συχνά, οι χριστιανοί που τιμούν τον Σταυρό του μαρτυρίου του Χριστού, έχουν κατηγορηθεί για δάνειο ή εισαγωγή λατρευτικού σχήματος από λαούς με φυσιοκρατική και πολυθεϊστική θρησκεία<ref>πρβλ. λήμμα: ''CROSS, CRUCIFY'' στο ''Vine's complete expository dictionary of Old and New Testament words'', Vine, W. E., Unger, M. F., & White, W., Nashville: T. Nelson, 1996, Vol. 2, p. 256 του [[Προτεσταντισμόςjpg|left|thumb|Προτεστάντη]] λόγιου '''W'''(illiam) '''E'''(dwy) '''Vine''' ([[1873]]–[[1949]])</ref>. Αν και σύμφωνα με τον καθ. Τσάκωνα, ο όρος ''δάνειο'', δεν γίνεται εύκολα αποδεκτός ειδικά από τη στιγμή που ένα φαινόμενο, έστω και αν διαθέτει εξωτερικές ομοιότητες με άλλα φαινόμενα, έχει απαλλαγεί από τα στοιχεία του πρότερου συμβολισμού του και χρησιμοποιείται με μία νέα διάσταση, σύμφωνη προς το νέο θρησκευτικό πλαίσιο<ref>Τσάκωνα Β., ''Αι Ωδαί του Σολομόντως-Εισαγωγή, Κείμενον, Ερμηνεία'', Συμμετρία, 1994, σελ. 182<br></ref> οι απόψεις αυτές είναι υπαρκτές και σχετίζονται με τη Φαινομενολογία της Θρησκείας και τον λεγόμενο συγκρητισμό που σύμφωνα με τον καθ. Μ. Μπέγζο αφορά στη ''"λογική της άκριτης συγχώνευσης ετερόκλητων θρησκευτικών παραδόσεων υπό ενιαία στέγη"'' οπότε ''"ελαχιστοποιούνται οι διαφορές μεταξύ των θρησκειών και των ομολογιών για να επιτευχθεί κάποιο συγκρητιστικό αμάλγαμα"''<ref>Μάριος Π. Μπέγζος, ''Φαινομενολογία της Θρησκείας'', Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 1995, σελ. 153-154</ref>. Επάνω στο ζήτημα αυτό, γράφει ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων και πάσης Αλβανίας, Αναστάσιος (ομότιμος καθηγητής της Ιστορίας των Θρησκευμάτων του Πανεπιστημίου Αθηνών): :''"Οι θρησκείες είναι οργανικά σύνολα και όχι αθροίσματα παραδόσεων και λατρευτικών εθίμων. Ο κίνδυνος της επιπόλαιης αναγνώσεως της φαινομενολογίας της θρησκείας έγκειται στην ταύτιση στοιχείων, που παρουσιάζονται και λειτουργούν σε διαφορετικά πλαίσια και συναρτήσεις. Οι θρησκείες είναι ζώντες οργανισμοί και σε κάθε θρησκεία τα επιμέρους βρίσκονται σε σχέση προς άλληλα. Δεν μπορούμε να απομονώσουμε μερικά σημεία από τη διδασκαλία και τη λατρεία τους και να τα ταυτίσουμε με παρόμοιες εκδηλώσεις άλλων θρησκειών, για να διατυπώσουμε ωραίες και εύκολες θεωρίες."''<ref>Αναστασίου Γιαννουλάτου, ''Ίχνη από την αναζήτηση του υπερβατικού'', εκδ. Ακρίται, Αθήνα 2004, σελ. 425-426</ref>. Για τον Ορθόδοξο Χριστιανισμό, οι πηγές των συμβολισμών δεν σχετίζονται με τις "θύραθεν" διδασκαλίες: :''"Δεδομένου ότι πηγαί και θεμελιώδεις προϋποθέσεις της Χριστιανικής και Βυζαντινής Αρχαιολογίας είναι η Αγία Γραφή, τα συγγράμματα των Πατέρων και Διδασκάλων της Εκκλησίας, τα Μαρτυρολόγια και οι βίοι Αγίων, τα εκκλησιαστικά βιβλία και η εν γένει εκκλησιαστική Γραμματεία, μάλιστα δε αυτά ταύτα τα χριστιανικά μνημεία, γίνεται φανερόν ότι...άνευ της [Θεολογίας]...είναι όλως αδύνατος η ορθή ερμηνεία και η κατανόησις των χριστιανικών και βυζαντινών μνημείων. Διά τούτο οι μακράν της Θεολογίας...ευρίσκουν παντού και πάντοτε επιδράσεις και δάνεια εκ του αρχαίου ειδωλολατρικού κόσμου, προκατειλημμένοι δε εκ της συγκριτικής μεθόδου και των θρησκειολογικών σχολών παραθεωρούν την θείαν Αποκάλυψιν, θεμελιώδη προϋπόθεσιν ερμηνείας της ιδιοτυπίας τής χριστιανικής τέχνης"''<ref>Κων/νος Καλοκύρης, ΘΗΕ, τόμ. 03, Αθήνα 1963, στ. 304 </ref>. Σύμφωνα με την εκτίμηση αυτή, ο Σταυρός δεν είναι δυνατόν να εξομοιώνεται με κάποιο παγανιστικό σύμβολο, αφού συνδέεται με τον Χριστό και το σταυρικό του θάνατο στον Γολγοθά, άρα έχουμε διαφορετικό περιεχόμενο από το παγανιστικό σύμβολο<ref>''Theological Dictionary of the New Testament'', edited by Gerhard Kittel, Geoffrey William Bromiley and Gerhard Friedrich, Eerdmans, 1964-c1976, τόμ. 4, σελ. 794</ref>. Εκείνοι που διαφωνούν με τις διατυπώσεις περί δανείου θεωρούν ότι το μοναδικό γεγονός που συντελεί στην αναγνώριση του Σταυρού ως ''"εν των συμπαθέστερων θεμάτων της ορθοδόξου χριστιανικής θεολογίας και ευσέβειας"'' είναι ''"ο σταυρικός θάνατος του Ιησού. Είναι σαφές ότι ''"εκείθεν δε και ο σταυρός"''<ref>Γρατσέας Γ., ''"Σταυρός"'', ''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'' (ΘΗΕ), τόμ. 11, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1967, στ. 414</ref>. Σύμφωνα με τον καθηγητή Κλασικής Φιλολογίας, ''Walter Burkert'', δεν είναι δυνατόν ένα μεμονομένο μοτίβο να μας δώσει σύνδεση ανάμεσα σε διαφορετικά θρησκευτικά συστήματα: :''"Τα μοτίβα...μπορούν να προβληθούν και να χρησιμοποιηθούν για να προκαλέσουν έκπληξη, αλλά όχι για να αποδείξουν οτιδήποτε: βρίσκουμε παντού τα ίδια σχεδόν μοτίβα και θέματα. Αντί, λοιπόν, να εξετάσουμε μεμονωμένα μοτίβα, θα πρέπει να εστιάσουμε την προσοχή μας σε πιο περίπλοκες δομές, στις οποίες η απλή σύμπτωση είναι λιγότερο πιθανή: σε ένα σύστημα θεοτήτων και σε μια βασική κοσμολογική ιδέα..."''<ref>Walter Burkert, ''Αρχαίος Ελληνικός Πολιτισμός, η επίδραση της Ανατολής'', Παπαδήμας, Αθήνα 2003, σελ. 135</ref> Με τον ίδιο τρόπο αντιμετωπίζει το θέμα των δανείων και ο καθηγητής ''Charles Penglase'': :''"Για να βεβαιωθούμε για μια επιρροή ή τουλάχιστον την πιθανότητα της επιρροής […] είναι απαραίτητο να καθιερωθεί η ιστορική δυνατότητα της επιρροής, και έπειτα, τα παράλληλα μεταξύ των ιστοριών να εκπληρώνουν ένα αρκετά αυστηρό σύνολο σχετικών κριτηρίων...Είναι πάρα πολύ εύκολο κάποιος να βιαστεί να βγάλει συμπεράσματα μετά από επιφανειακά παράλληλα μεταξύ διηγήσεων που δεν μπορούν πραγματικά να στηριχτούν μετά από μια πιο στενή διερεύνηση. Συνεπώς, τα παράλληλα πρέπει να περιέχουν στο υπόβαθρο παρόμοιες ιδέες και επίσης, για να ευσταθεί οποιαδήποτε εικασία επιρροής, απαιτεί τα παράλληλα αυτά να είναι πολυάριθμα, σύνθετα και λεπτομερή, με μια παρόμοια εννοιολογική χρήση...Τέλος, τα παράλληλα και οι παρόμοιες ελλοχεύουσες ιδέες τους πρέπει να περιλαμβάνουν και τα κεντρικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα στο υλικό που συγκρίνεται. Μόνο τότε, θα φαινόταν, ισχυρή οποιαδήποτε αξίωση πέρα από μια απλή σύμπτωση"''<ref>Charles Penglase, ''Greek Myths and Mesopotamia - Parallels and Influence in the Homeric Hymns and Hesiod'', Routledge, 1994, σελ. 5-7</ref>. Σε καμμία περίπτωση οι επιφανειακές ομοιότητες, τα επουσιώδη και οι εξωτερικές μορφές δεν αποτελούν δάνειο εφόσον είναι αποσυνδεδεμένες από τα αρχικά τους κύρια χαρακτηριστικά: ''"Ο τονισμός της ανάγκης προς αποφυγή οποιουδήποτε συγκρητισμού είναι προφανής...Όλα τα επί μέρους κοινά στοιχεία στη δραστηριότητα των Αποστόλων και των Θείων Ανδρών έχουν στην περίπτωση των πρώτων εμβαπτισθεί στο κεντρικό χριστιανικό γεγονός, κι η ύπαρξη τους γίνεται δεκτή ή ανεκτή, γιατί τα στοιχεία αυτά δεν υπάρχουν αυθυπόστατα, καθεαυτό, αλλά είναι πάντοτε δεμένα με το κεντρικό γεγονός, με το κεντρικό πρόσωπο του χριστιανικού κηρύγματος, που είναι ο Ιησούς Χριστός. Ενώ, λοιπόν, είναι δυνατός ο συμβιβασμός στα επουσιώδη και στις εξωτερικές μορφές, ο συγκρητισμός στην ουσία απορρίπτεται διαρρήδην."''<ref>Αγουρίδης Σάββας, 'Άρα γε Γινώσκεις α Αναγινώσκεις; - Ερμηνευτικές και Ιστορικές Μελέτες σε Ζητήματα των Αρχών του Χριστιανισμού', Άρτος Ζωής, Αθηνα 1989, σελ. 182-183</ref> Η προϊστορία λοιπόν του χριστιανικού σταυρού είναι διαφορετική από τα παγανιστικά σύμβολα: για τους ''"ανά τους αιώνας Πατέρες και συγγραφείς...ο σταυρός συνεσχετίσθη μετά γεγονότων της Π. Διαθήκης, πολλά των οποίων θεωρούνται ως ο τύπος, ή προεικόνισις του σταυρού."''<ref>ΘΗΕ, ό.π.</ref>. Οι [[Πατρολογία200px|Πατέρες]] της Εκκλησίας συνέδεσαν τον Σταυρό με την [[Παλαιά Διαθήκη]] και τις εκεί προεικονίσεις του: ''"...η αναγραφή του Χ, όπερ θα ηδύνατο να ταυτισθεί προς το "ταυ", το οποίον ετίθετο επί του μετώπου των Ισραηλιτών και όπερ...θα έφερον επί του μετώπου των οι εκλεκτοί του Αρνίου. Πρόκειται, επομένως περί της αρχαιοτέρας μαρτυρίας της χρήσεως του σημείου του σταυρού υπό των εκλεκτών των αφωσιωμένων εις το "αρνίον, όπερ ως ποιμήν ποιμαίνει αυτούς και οδηγήσει αυτούς επί ζωής πηγάς υδάτων, και εξαλείψει ο Θεός παν δάκρυον εκ των οφθαλμών αυτών" (Αποκ. ζ' 17)."''<ref>ΘΗΕ, στο ίδιο, στ. 419</ref> Από εκεί, ''"αναζητούντες στοιχεία μαρτυρούντα περί της επικρατήσεως του συμβόλου του σταυρού, από του A' ή του Β' μ.Χ. αιώνος, θεωρούμεν σκόπιμον όπως αναφερθώμεν εις την δια κινήσεως της χειρός διαγραφήν του σχήματος αυτού. Το ούτω σχηματιζόμενον σημείον του σταυρού ήτο παλαιότατον, μαρτυρούμενον προ του τέλους του Β' αιώνος...το σημείον του σταυρού επί του μετώπου ήτο απανταχού της αρχαίας Εκκλησίας διαδεδομένον."''<ref>ΘΗΕ, στο ίδιο, στ. 422</ref> Η σύνδεση αυτή μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ''"ουδείς λόγος συντρέχει όπως αναζητήσωμεν την συνήθειαν αυτήν...εις μη χριστιανικός λατρείας..."''<ref>ΘΗΕ, ό.π.</ref> Άλλωστε, η αρχαία Εκκλησία, είχε συνείδηση των διαφορών και της αποστάσεως ανάμεσα σε ειδωλολάτρες και χριστιανούς. Ο Σταυρός του Ιησού για παράδειγμα, δεν γίνεται δεκτός ως τμήμα του ''βουλήματος των εθνών'', αλλά αποτελούσε σημείο διαφοροποίησης και σύνορο ανάμεσα στις δύο ιδεολογίες: ::''"το βούλημα των εθνών κατειργάσθαι, πεπορευμένους εν ασελγείαις, επιθυμίαις, οινοφλυγίαις, κώμοις, πότοις και αθεμίτοις ειδωλολατρείαις. Όρον έχωμεν τον σταυρόν του κυρίου, ω περισταυρούμεθα [...]"''<ref>Κλήμης Αλεξανδρείας (τέλη 2ου αιώνα), ''Παιδαγωγός, 3.12.85''</ref>. Για εκείνους που τιμούν το Σταυρό ''"...η θρησκευτική αυτή και συμβολική έννοια του σταυρού, η παρά τοις εθνικοίς απαντώσα, ουδέ επ' ελάχιστον επέδρασεν επί της θρησκευτικής εννοίας του σταυρού παρά τοις Χριστιανοίς, παρ' οις η θρησκευτική σημασία του σταυρού προήλθεν εξ ώρισμένου ιστορικού γεγονότος, του θανάτου του σταυρικού του Χριστού."''<ref>''"Σταυρός"'', ''Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια'', εκδ. Πυρσός, Αθήνα 1927-1934, τόμ. 22, σελ. 304-305</ref> Πράγματι ''Αλεξαμενός σέβεται θεόν"στην Καινή Διαθήκη...το κεντρικό σύμβολο είναι η σκληρή πραγματικότητα του σταυρού, ο οποίος δεν μπορεί να διαχωριστεί από τον προσωποπαγή χαρακτήρα του και το ιστορικό περιβάλλον, με τα οποία κανένας μύθος δεν μπορεί να συνδεθεί και στα οποία κανένας μύθος δεν μπορεί να επιβληθεί."''<ref>''Theological Dictionary Of The New Testament'' (Abridged In One Volume), edited By Gerhard Kittel And Gerhard Friedrich, W.B. Eerdmans 1985, σελ. 614</ref>. Για τον λόγο αυτό απορρίπτεται η οποιαδήποτε περίπτωση συγκρητισμού στην περίπτωση του Σταυρού. Ο Σταυρός δεν έχει αξία ως ανεξάρτητο αντικείμενο όπως στις αρχαίες λατρείες αλλά του ''"αποδίδεται τιμητική προσκύνηση, που άλλωστε είναι γνωστή στη Γραφή (Γεν. μζ' 31), όχι όμως λατρεία, γιατί πάντοτε στη σκέψη μας έχουμε τον σταυρό του Χριστού, και όχι κάποιο αντικείμενο που το ταυτίζουμε με τον Θεό ή το εκλαμβάνουμε πως εικονίζει θεό (=είδωλο)."''<ref>Αλεβιζόπουλος Αντώνιος, ''Η Λατρεία της Σκοπιάς'', ("Μάρτυρες του Ιεχωβά και Ορθοδοξία"), τόμ. Γ', Αθήνα 1995, σελ. 51</ref>. Απορρίπτεται κατηγορηματικά η οποιαδήποτε πιθανότητα ειδωλολατρείας και στην περίπτωση που επάνω στο Σταυρό εικονίζεται ο [[Χριστός|Ιησούς]]: :''"...η δευτέρα εντολή απαγορεύει την ειδωλολατρείαν των ψευδών Θεών...η εικών του Σωτήρος Χριστού δεν είναι είδωλο ψεύδους Θεού μη υπάρχοντος, ουδέ θεοποιηθέν άγαλμα, ουδέ λατρεία αύτη προσφέρεται, αλλά τιμητική προσκύνησις προς το πρωτότυπον αναφερομένη. Το είδωλον αφιστά τον λάτρην εαυτού από του αληθινού Θεού αλλ' η εικών του Σωτήρος...ανάγουσιν ημάς εις τον μόνον αληθινόν Θεόν..."''<ref>Αγίου Νεκταρίου, 'Ορθόδοξος Ιερά Κατήχησις', 4η έκδ., εκδ. Βασ. Ρηγόπουλου, Θεσσαλονίκη 2001 (c1899), σελ. 111-112</ref> Όπως αναφέρεται στον ''Όρο Πίστεως'' της εν Νίκαια Ζ' Οικουμενικής Συνόδου: :''"...του τιμίου και ζωοποιού σταυρού...τιμήν ποιείσθαι, καθώς και τοις αρχαίοις ευσεβώς είθισται. Η γαρ της εικόνος τιμή επί το πρωτότυπον διαβαίνει, και ο προσκυνών την εικόνα, προσκυνεί εν αυτή του εγγραφομένου την υπόστασιν."''<ref>Καρμίρης Ιωάννης,''Τα δογματικά και συμβολικά μνημεία της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας'', τόμ. Α', 2η έκδ., Αθήνα 1960, σελ. 239</ref>. Προφανώς, η ανάγνωση της φαινομενολογίας της θρησκείας, δεν πρέπει να έγκειται στην ταύτιση στοιχείων που παρουσιάζονται και λειτουργούν σε διαφορετικά πλαίσια και συναρτήσεις, ούτε οδηγεί σε σωστά συμπεράσματα το να απομονώνονται σημεία από μια διδασκαλία και τη λατρεία της, που ταυτίζονται με παρόμοιες εκδηλώσεις άλλων θρησκειών, αφού υπάρχει ο κίνδυνος να διατυπωθούν θεωρίες, με αποσπασματική άποψη επάνω στα ιστορικά δεδομένα των θρησκειών και με κενά ως προς τις ερμηνείες των θρησκευτικών φαινομένων. ==Επιπλέον ανάγνωση== ===Σταυρός και αρχαιολογία: ΑΛΕΞΑΜΕΝΟC CΕΒΕΤΕ ΘΕΟΝ===
Το φθινόπωρο του 1856, ο αρχαιολόγος Raffaelle Garrucci, βρήκε σε θάλαμο οικοδομήματος που ανήκε στα ανάκτορα του Παλατινού λόφου της Ρώμης, ένα γελοιογραφικό εντοίχιο ακιδογράφημα, που χρονολογείται λίγο μετά το 200 μ.Χ. και παριστάνει άντρα προσευχόμενο σε εσταυρωμένο με κεφαλή όννου, και με τη συνοδευτική επιγραφή:
Συχνά, οι χριστιανοί που τιμούν τον Σταυρό του μαρτυρίου του Χριστού, έχουν κατηγορηθεί για δάνειο ή εισαγωγή λατρευτικού σχήματος από λαούς με φυσιοκρατική και πολυθεϊστική θρησκεία<ref>πρβλ. λήμμα: ''CROSS, CRUCIFY'' στο ''Vine's complete expository dictionary of Old and New Testament words'', Vine, W. E., Unger, M. F., & White, W., Nashville: T. Nelson, 1996, Vol. 2, p. 256 του [[Προτεσταντισμός|Προτεστάντη]] λόγιου '''W'''(illiam) '''E'''(dwy) '''Vine''' ([[1873]]–[[1949]])</ref>.
Αν και σύμφωνα με τον καθ. Τσάκωνα, ο όρος ''δάνειο'', δεν γίνεται εύκολα αποδεκτός , ειδικά από τη στιγμή που ένα φαινόμενο, έστω και αν διαθέτει εξωτερικές ομοιότητες με άλλα φαινόμενα, έχει απαλλαγεί από τα στοιχεία του πρότερου συμβολισμού του και χρησιμοποιείται με μία νέα διάσταση, σύμφωνη προς το νέο θρησκευτικό πλαίσιο<ref>Τσάκωνα Β., ''Αι Ωδαί του Σολομόντως-Εισαγωγή, Κείμενον, Ερμηνεία'', Συμμετρία, 1994, σελ. 182<br></ref> οι απόψεις αυτές περί δανείων είναι υπαρκτές και σχετίζονται με τη Φαινομενολογία προέρχονται από εκείνους που πρεσβεύουν τον χριστιανικό [[Συγκρητισμός|συγκρητισμό]]<ref>Το φαινόμενο της Θρησκείας συγχώνευσης διαφόρων θρησκειών και τον λεγόμενο συγκρητισμό που σύμφωνα με τον καθτύπων λατρείας. Μ</ref>, δηλ. Μπέγζο αφορά στη δέχονται τη ''"λογική της άκριτης συγχώνευσης ετερόκλητων θρησκευτικών παραδόσεων υπό ενιαία στέγη"'' οπότε με αποτέλεσμα, να ''"ελαχιστοποιούνται οι διαφορές μεταξύ των θρησκειών και των ομολογιών για να επιτευχθεί κάποιο συγκρητιστικό αμάλγαμα"''<ref>Μάριος Π. Μπέγζος, ''Φαινομενολογία της Θρησκείας'', Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα, 1995, σελ. 153-154</ref>.
Επάνω στο ζήτημα αυτό, γράφει ο Αρχιεπίσκοπος Τιράνων και πάσης Αλβανίας, Αναστάσιος (ομότιμος καθηγητής της Ιστορίας των Θρησκευμάτων του Πανεπιστημίου Αθηνών):
:''"Οι θρησκείες είναι οργανικά σύνολα και όχι αθροίσματα παραδόσεων και λατρευτικών εθίμων. Ο κίνδυνος της επιπόλαιης αναγνώσεως της φαινομενολογίας της θρησκείας έγκειται στην ταύτιση στοιχείων, που παρουσιάζονται και λειτουργούν σε διαφορετικά πλαίσια και συναρτήσεις. Οι θρησκείες είναι ζώντες οργανισμοί και σε κάθε θρησκεία τα επιμέρους βρίσκονται σε σχέση προς άλληλα. Δεν μπορούμε να απομονώσουμε μερικά σημεία από τη διδασκαλία και τη λατρεία τους και να τα ταυτίσουμε με παρόμοιες εκδηλώσεις άλλων θρησκειών, για να διατυπώσουμε ωραίες και εύκολες θεωρίες."''<ref>Αναστασίου Γιαννουλάτου, ''Ίχνη από την αναζήτηση του υπερβατικού'', εκδ. Ακρίται, Αθήνα 2004, σελ. 425-426</ref>.
Για τον Ορθόδοξο Χριστιανισμό, οι πηγές των συμβολισμών δεν σχετίζονται με τις "θύραθεν" μή χριστιανικές διδασκαλίες:
:''"Δεδομένου ότι πηγαί και θεμελιώδεις προϋποθέσεις της Χριστιανικής και Βυζαντινής Αρχαιολογίας είναι η Αγία Γραφή, τα συγγράμματα των Πατέρων και Διδασκάλων της Εκκλησίας, τα Μαρτυρολόγια και οι βίοι Αγίων, τα εκκλησιαστικά βιβλία και η εν γένει εκκλησιαστική Γραμματεία, μάλιστα δε αυτά ταύτα τα χριστιανικά μνημεία, γίνεται φανερόν ότι...άνευ της [Θεολογίας]...είναι όλως αδύνατος η ορθή ερμηνεία και η κατανόησις των χριστιανικών και βυζαντινών μνημείων. Διά τούτο οι μακράν της Θεολογίας...ευρίσκουν παντού και πάντοτε επιδράσεις και δάνεια εκ του αρχαίου ειδωλολατρικού κόσμου, προκατειλημμένοι δε εκ της συγκριτικής μεθόδου και των θρησκειολογικών σχολών παραθεωρούν την θείαν Αποκάλυψιν, θεμελιώδη προϋπόθεσιν ερμηνείας της ιδιοτυπίας τής χριστιανικής τέχνης"''<ref>Κων/νος Καλοκύρης, ΘΗΕ, τόμ. 03, Αθήνα 1963, στ. 304 </ref>.
Σύμφωνα με την εκτίμηση αυτή, ο Σταυρός δεν είναι δυνατόν να εξομοιώνεται με κάποιο παγανιστικό σύμβολο, αφού συνδέεται με τον Χριστό και το σταυρικό του θάνατο στον [[Γολγοθάς|Γολγοθά]], άρα έχουμε διαφορετικό περιεχόμενο από το παγανιστικό σύμβολο<ref>''Theological Dictionary of the New Testament'', edited by Gerhard Kittel, Geoffrey William Bromiley and Gerhard Friedrich, Eerdmans, 1964-c1976, τόμ. 4, σελ. 794</ref>.
Εκείνοι που διαφωνούν με τις διατυπώσεις περί δανείου θεωρούν ότι το μοναδικό γεγονός που συντελεί στην αναγνώριση του Σταυρού ως ''"εν των συμπαθέστερων θεμάτων της ορθοδόξου χριστιανικής θεολογίας και ευσέβειας"'' είναι ''"ο σταυρικός θάνατος του Ιησού. Είναι σαφές ότι ''"εκείθεν δε και ο σταυρός"''<ref>Γρατσέας Γ., ''"Σταυρός"'', ''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'' (ΘΗΕ), τόμ. 11, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1967, στ. 414</ref>.
Σύμφωνα με τον καθηγητή Κλασικής Φιλολογίας, ''Walter Burkert'', δεν είναι δυνατόν ένα μεμονομένο μοτίβο να μας δώσει σύνδεση ανάμεσα σε διαφορετικά θρησκευτικά συστήματα:
:''"Για να βεβαιωθούμε για μια επιρροή ή τουλάχιστον την πιθανότητα της επιρροής […] είναι απαραίτητο να καθιερωθεί η ιστορική δυνατότητα της επιρροής, και έπειτα, τα παράλληλα μεταξύ των ιστοριών να εκπληρώνουν ένα αρκετά αυστηρό σύνολο σχετικών κριτηρίων...Είναι πάρα πολύ εύκολο κάποιος να βιαστεί να βγάλει συμπεράσματα μετά από επιφανειακά παράλληλα μεταξύ διηγήσεων που δεν μπορούν πραγματικά να στηριχτούν μετά από μια πιο στενή διερεύνηση. Συνεπώς, τα παράλληλα πρέπει να περιέχουν στο υπόβαθρο παρόμοιες ιδέες και επίσης, για να ευσταθεί οποιαδήποτε εικασία επιρροής, απαιτεί τα παράλληλα αυτά να είναι πολυάριθμα, σύνθετα και λεπτομερή, με μια παρόμοια εννοιολογική χρήση...Τέλος, τα παράλληλα και οι παρόμοιες ελλοχεύουσες ιδέες τους πρέπει να περιλαμβάνουν και τα κεντρικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα στο υλικό που συγκρίνεται. Μόνο τότε, θα φαινόταν, ισχυρή οποιαδήποτε αξίωση πέρα από μια απλή σύμπτωση"''<ref>Charles Penglase, ''Greek Myths and Mesopotamia - Parallels and Influence in the Homeric Hymns and Hesiod'', Routledge, 1994, σελ. 5-7</ref>.
Σε καμμία περίπτωση οι επιφανειακές ομοιότητες, τα επουσιώδη και οι εξωτερικές μορφές δεν αποτελούν δάνειο εφόσον είναι αποσυνδεδεμένες από τα αρχικά τους κύρια χαρακτηριστικά. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα του καθ. [[Σάββας Αγουρίδης|Σάββα Αγουρίδη]]:
''"Ο τονισμός της ανάγκης προς αποφυγή οποιουδήποτε συγκρητισμού είναι προφανής...Όλα τα επί μέρους κοινά στοιχεία στη δραστηριότητα των Αποστόλων και των Θείων Ανδρών έχουν στην περίπτωση των πρώτων εμβαπτισθεί στο κεντρικό χριστιανικό γεγονός, κι η ύπαρξη τους γίνεται δεκτή ή ανεκτή, γιατί τα στοιχεία αυτά δεν υπάρχουν αυθυπόστατα, καθεαυτό, αλλά είναι πάντοτε δεμένα με το κεντρικό γεγονός, με το κεντρικό πρόσωπο του χριστιανικού κηρύγματος, που είναι ο Ιησούς Χριστός. Ενώ, λοιπόν, είναι δυνατός ο συμβιβασμός στα επουσιώδη και στις εξωτερικές μορφές, ο συγκρητισμός στην ουσία απορρίπτεται διαρρήδην."''<ref>Αγουρίδης Σάββας, 'Άρα γε Γινώσκεις α Αναγινώσκεις; - Ερμηνευτικές και Ιστορικές Μελέτες σε Ζητήματα των Αρχών του Χριστιανισμού', Άρτος Ζωής, Αθηνα 1989, σελ. 182-183</ref>
Οι [[Πατρολογία|Πατέρες]] της Εκκλησίας συνέδεσαν τον Σταυρό με την [[Παλαιά Διαθήκη]] και τις εκεί προεικονίσεις του:
''"...η αναγραφή του Χ, όπερ θα ηδύνατο να ταυτισθεί προς το "ταυ", το οποίον ετίθετο επί του μετώπου των Ισραηλιτών και όπερ...θα έφερον επί του μετώπου των οι εκλεκτοί του Αρνίου. Πρόκειται, επομένως περί της αρχαιοτέρας μαρτυρίας της χρήσεως του σημείου του σταυρού υπό των εκλεκτών των αφωσιωμένων εις το "αρνίον, όπερ ως ποιμήν ποιμαίνει αυτούς και οδηγήσει αυτούς επί ζωής πηγάς υδάτων, και εξαλείψει ο Θεός παν δάκρυον εκ των οφθαλμών αυτών" (Αποκ. ζ' 17)."''<ref>''ΘΗΕ'', στο ίδιο, στ. 419</ref>
Από εκεί, ''"αναζητούντες στοιχεία μαρτυρούντα περί της επικρατήσεως του συμβόλου του σταυρού, από του A' ή του Β' μ.Χ. αιώνος, θεωρούμεν σκόπιμον όπως αναφερθώμεν εις την δια κινήσεως της χειρός διαγραφήν του σχήματος αυτού. Το ούτω σχηματιζόμενον σημείον του σταυρού ήτο παλαιότατον, μαρτυρούμενον προ του τέλους του Β' αιώνος...το σημείον του σταυρού επί του μετώπου ήτο απανταχού της αρχαίας Εκκλησίας διαδεδομένον."''<ref>''ΘΗΕ'', στο ίδιο, στ. 422</ref>
Η σύνδεση αυτή μας οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ''"ουδείς λόγος συντρέχει όπως αναζητήσωμεν την συνήθειαν αυτήν...εις μη χριστιανικός λατρείας..."''<ref>''ΘΗΕ'', ό.π.</ref>
Άλλωστε, η αρχαία Εκκλησία, είχε συνείδηση των διαφορών και της αποστάσεως ανάμεσα σε ειδωλολάτρες και χριστιανούς. Ο Σταυρός του Ιησού για παράδειγμα, δεν γίνεται δεκτός ως τμήμα του ''βουλήματος των εθνών'', αλλά αποτελούσε σημείο διαφοροποίησης και σύνορο ανάμεσα στις δύο ιδεολογίες:
==Επιπλέον ανάγνωση==
* Για περισσότερες πηγές και λεπτομέρειες βλ. στα ''Βικι-Βιβλία'' [http://el.wikibooks.org/wiki/%CE%A3%CF%84%CE%B1%CF%85%CF%81%CF%8C%CF%82_%CF%84%CE%BF%CF%85_%CE%99%CE%B7%CF%83%CE%BF%CF%8D_%CE%A7%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%BF%CF%8D Σταυρός του Ιησού Χριστού]
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Death_and_Resurrection_of_Jesus Death and Resurrection of Jesus]
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Crucifix Crucifix]
==Υποσημειώσεις==
<div style="font-size:85%; -moz-column-count:2; column-count:2;"><references /></div>
{{Αξιόλογο Άρθρο}}
[[Κατηγορία:Θεολογία]]
[[Κατηγορία:Σύμβολα]]
[[Κατηγορία:Ζωτικά Άρθρα|Σ]]
[[en:Cross]]
[[ro:Cruce]]
