Γεράσιμος Ιορδανίτης

Ο Άγιος Γεράσιμος ο Ιορδανίτης

Ο Άγιος Γεράσιμος ο Ιορδανίτης είναι Άγιος της Ορθοδόξου Εκκλησίας και μία από τις σημαντικότερες αναχωρητικές μορφές του 5ου αιώνα. Προερχόταν από την Λυκία και συμμετείχε στη Δ΄ Οικουμενική Σύνοδο, αφού πρώτα μεταστράφηκε από το Μονοφυσιτισμό στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Οι πληροφορίες που λαμβάνουμε περί του βίου του προέρχονται κυρίως από συναξάρια.

Ο Άγιος Γεράσιμος γεννήθηκε στη Λυκία από χριστιανούς γονείς κατά τον 5ο αιώνα. Από νεανική ηλικία ακολούθησε το μοναχισμό, γινόμενος ερημίτης. Το 451 πήγε στους Αγίους Τόπους, ενώ το 455 ίδρυσε κοινοβιακό μοναστήρι στην έρημο του Ιορδάνη. Το σύστημα του μοναστηριού μάλιστα ήταν ιδιαίτερα ιδιότυπο για την εποχή καθώς οι έμπειροι μοναχοί ακολουθούσαν τον αναχωρητικό τύπο μοναχισμού, ενώ οι αρχάριοι τον κοινοβιακό. Το τυπικό του μοναστηριού ήταν επίσης ιδιαίτερα αυστηρό αφού οι μοναχοί τηρούσαν ξηροφαγία για τις πέντε ημέρες της εβδομάδας, ενώ μόνο το Σαββατοκύριακο επιτρεπόταν μαγειρεμένη τροφή.

Ο ίδιος υπήρξε ένας ιδιαίτερα ασκητικός μοναχός, με πνεύμα φιλόπονο και εργατικό. Αγιολογικά κείμενα μάλιστα συνδέουν τον όσιο Γεράσιμο με μία ιστορία κατά την οποία εξημέρωσε ένα λέοντα, κάτι που ως στόχο έχει να επιδείξει την αρετή του Αγίου. Ο Άγιος Γεράσιμος για ορισμένο διάστημα φαίνεται πως είχε ασπαστεί και το μονοφυσιτισμό. Κατά τη συνάντησή του όμως με τον Άγιο Ευθύμιο, μεταστράφηκε και πάλι στην Ορθόδοξη Εκκλησία, αναγνωρίζοντας πως είχε λάβει αιρετικό δρόμο. Το τέλος του επήλθε στις 4 Μαρτίου του 475, όταν Πατριάρχης Ιεροσολύμων ήταν ο Αναστάσιος Α΄. Η μνήμη του τιμάται στις 4 Μαρτίου.

Το μοναστήρι που είχε ιδρύσει καταστράφηκε το 614 από τους Πέρσες, ενώ φαίνεται πως επαναλειτούργησε αργότερα καθώς βλέπουμε το 820 να λειτουργεί και πάλι. Το 1177 φαίνεται να είναι παντελώς ερειπωμένο. Στα ερείπια αυτού του ναού χτίστηκε τον 19ο αιώνα το σημερινό μεγαλοπρεπές μοναστήρι του Αγίου.

Ιστορικό Μοναστηριού

Μία ἐκ τῶν παλαιοτέρων Μονῶν τῆς Παλαιστίνης εἶναι ἡ Ἱερὰ Μονὴ τοῦ Ἁγίου Γερασίμου τοῦ Ἰορδανίτου, ἡ ὁποία ἐκτίσθη τὸ 455 ἀπὸ τὸν ἴδιον τὸν Ἅγιον Γεράσιμον. Ὁ Ἅγιος Γεράσιμος κατήγετο ἐκ τῶν Μύρων τῆς Λυκίας. Ὑπῆρξε σπουδαία μορφὴ τοῦ μοναχισμοῦ τῆς Παλαιστίνης συνδυάζων τὸν ἀναχωρητικὸν μὲ τὸν κοινοβιακὸν μοναχισμόν. Τὸ μοναστήριον εἶναι ἐκτισμένον εἰς τὴν νοτιοανατολικὴν κοιλάδα τῆς Ἱεριχοῦς. Πλησίον αὐτοῦ εἶναι τὸ ἀκριβὲς σημεῖον τοῦ ποταμοῦ Ἰορδάνου, ὅπου ἐβαπτίσθη ὁ Χριστός. Πλησίον τοῦ μοναστηρίου τοῦ Ἁγίου Γερασίμου εὑρίσκεται ἡ Νεκρὰ Θάλασσα εἰς τὸ μέρος ὅπου εὑρίσκοντο αἱ ἀρχαῖαι πόλεις Σόδομα καὶ Γόμορρα. Τὸ μοναστήριον, τὸ ὁποῖον ὑψώνεται μεγαλόπρεπον εὑρίσκεται τετρακόσια περίπου μέτρα ὑπὸ τὴν ἐπιφάνειαν τῆς Μεσογείου Θαλάσσης. Εἰς τὴν βόρειον πλευρὰν του εἶναι ἐκτισμένη τρίκλιτος Ἐκκλησία ἀφιερωμένη εἰς τὸν Ἅγιον Γεράσιμον, τὸν Ἅγιον Εὐθύμιον, τὸν Ἅγιον Ζωσιμὰ καὶ τὴν Ὁσίαν Μαρίαν τὴν Αἰγυπτίαν. Ὅλος ὁ ἐσωτερικὸς διάκοσμος εἶναι τοῦ 12ου αἰῶνος. Κάτω ἀπὸ τὴν Ἐκκλησίαν, εἰς τὸν πρῶτον ὄροφον εὑρίσκεται μία ἄλλη μικροτέρα, ἀφιερωμένη εἰς τὴν φυγὴν εἰς τὴν Αἴγυπτον τῆς Ἁγίας οἰκογενείας, ἐξ αἰτίας τοῦ Ἡρώδου. Συμφώνως πρὸς τὴν παράδοσιν, εἰς τὸν χῶρον ἐστάθη καὶ ἐφιλοξενήθη ἡ Παναγία μὲ τὸν Χριστὸν βρέφος καὶ τὸν Ἅγιον Ἰωσήφ, ὅπου ἔλαβε χώρα τὸ ἀκόλουθον γεγονός. Ἐδῶ εἶχε τὸ λημέρι του εἷς ἀρχιληστής. Αὐτὸς διέταξεν τοὺς ἄλλους ληστάς νὰ μὴν ἐνοχλήσουν αὐτὴν τὴν οἰκογένειαν, διαφορετικῶς θὰ εἶχαν νὰ κάνουν μαζί του. Τὴν νύχτα ἡ Παναγία ἔλουσε τὸν Χριστόν. Τὸ νερὸ, τὸ ὁποῖον ἔμεινε, τὸ ἔλαβε ἡ γυναίκα τοῦ ληστοῦ καὶ ἔλουσε τὸ ἄρρωστον τέκνον της. Ἀμέσως τὸ τέκνον ἐθεραπεύθη. Λέγεται ὅτι αὐτὸ τὸ ἀγόρι ἦτο ὁ ληστὴς, ὁ ὁποῖος ἐσταυρώθη ἐκ δεξιῶν τοῦ Χριστοῦ καὶ μετέβη εἰς τὸν Παράδεισον. Ἡ περιοχὴ αὐτὴ λέγεται καὶ περιοχὴ τῆς πέρδικας. ( Deir Hajla). Ἔλαβε τὸ ὄνομά της ἀπὸ τὴν Παναγίαν. Ὅταν τὴν εἴδαν νὰ περνᾶ ἔλεγον ὅτι ὁμοίαζε μὲ πέρδικα. Μάλιστα κάποιος εἶπε χαρακτηριστικῶς. «Αὐτὴ ἡ γυναίκα εἶναι τόσο ὄμορφη! Ἂν ὑπάρχει μητέρα τοῦ Θεοῦ αὐτὴ πρέπει νὰ εἶναι .» Μὲ τὴν εἰσβολὴν τῶν Περσῶν τὸ 614, τὸ μοναστήριον κατεστράφη καὶ δὲν ἐπανεκτίσθη παρὰ μόνον εἰς τάς ἀρχάς τοῦ 9ου αἰῶνος. Τὸ σημερινὸν μοναστήριον ἀνῳκοδομήθη ἐπάνω εἰς τὰ ἐρείπια ἑνὸς ἄλλου σπουδαίου μοναστηριοῦ, γνωστοῦ ὡς «Λαύρα τοῦ Καλαμῶνος», τὸ ὁποῖον ἱδρύθη ἀπὸ ἀναχωρητάς τῆς ἐρήμου, εἰς τοὺς χρόνους τῆς Ἁγίας Ἑλένης καὶ θεωρεῖται τὸ ἀρχαιότερον μοναστήριον τῆς Παλαιστίνης. Εἷς ἐκ τῶν πολλῶν μοναχῶν τῆς Λαύρας τοῦ Καλαμῶνος ἦτο καὶ ὁ Ἅγιος Σάββας, πρὶν ἱδρύσῃ τὴν ἰδικήν του Λαύραν. Ἡ Λαύρα ἐξηκολούθη νὰ κατοικεῖται μέχρι τὸν 12ον αἰῶνα, ὅταν ἐπεσκευάσθη ὑπό τοῦ αὐτοκράτορος Μανουὴλ Κομνηνοῦ. Ἐπάνω εἰς τὰ ἐρείπια τοῦ μοναστηριοῦ ἐκτίσθη τὸν 19ον αἰῶνα τὸ σημερινὸν μοναστήριον τοῦ Ἁγίου Γερασίμου. Ἡ μνήμη του τιμᾶται τὴν 4ην Μαρτίου καὶ πάντοτε πέφτει ἐντὸς τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, τῆς περιόδου τοῦ πένθους καὶ τῆς κατανύξεως, τό ὁποῖον τόσο ἀγαποῦσε ὁ Ὅσιος κὰθ' ὅλον του τὸν βίον. Πάντοτε εἰκονίζεται μὲ ἕνα λέοντα, ὁ ὁποῖος, ἀφ' οὗ ἐθεραπεύθη ὑπὸ τοῦ Ἁγίου, ἔγινε πιστὸς καὶ ἀχώριστος ὑποτακτικός του, βοηθῶν εἰς τὰ ἔργα τῆς Μονῆς. Ἔτσι ὁ Θεὸς δοξάζει τοὺς δοξάζοντας αὐτὸν εἰς τὴν ζωήν τους.

Πηγές

• http://www.iordanitis.net
• Ευαγγέλου Λέκκου, "Άγιος Γεράσιμος", Αποστολική Διακονία, Αθήνα.
• Τσολακίδης Χρήστος, "Αγιολόγιο της Ορθοδοξίας", Χ.Δ. Τσολακίδης, Αθήνα 2001.