Απόστολος Ματθίας

Από OrthodoxWiki
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
Απόστολος Ματθίας
Apostles.jpg
Οι Άγιοι δώδεκα Απόστολοι
Γέννηση άγνωστο
Κοίμηση άγνωστο
Εορτασμός 9 Αυγούστου
Σημαντικές ημερομηνίες 49 μ.Χ. Αποστολική Σύνοδος
Τίτλος Απόστολος


Ο Απόστολος Ματθίας είναι ένας εκ των δώδεκα αποστόλων του Ιησού Χριστού. Ο ίδιος δεν ανήκε στον άμεσο κύκλο των 12 μαθητών κατά τη διάρκεια του διδακτικού βίου του Κυρίου, αλλά στους 70 αμέσως επόμενους ακολούθους του (Λουκάς 10, 1. Πράξεις 1, 21) και ήταν αυτός που τελικά εξελέγη για να λάβει τη θέση του Ιούδα στο αποστολικό αξίωμα[1]. Εκτός της μαρτυρίας των Πράξεων των Αποστόλων διασώζονται ελάχιστες πηγές περί του Αποστόλου αυτού[2]. Το όνομά του προέρχεται από σύντμηση στα ελληνικά καθώς στα εβραϊκά λέγεται Ματταθίας (Mattathiah)[3], που σημαίνει δώρο του Γιαχβέ (Θεού)[4]. Πιθανώς ετυμολογικώς να προέρχεται από την ίδια ρίζα με το Ματθαίος.

Βίος

Καινή Διαθήκη

Οι πληροφορίες για το βίο του Αποστόλου Ματθία είναι ελάχιστες και περιλαμβάνονται ουσιαστικά στις Πράξεις των Αποστόλων. Ο Ματθίας, σύμφωνα με το ιερό κείμενο, ήταν ο μαθητής που ανέλαβε τη θέση του Ιούδα στο στενό Αποστολικό κύκλο. Παρατηρούμε λοιπόν μέσα από την Καινή Διαθήκη και συγκεκριμένα τις πράξεις των Αποστόλων, όπου καταγράφεται η εσωτερική ζωή της πρώτης χριστιανικής εκκλησίας πως το θέμα της αντικατάστασής του ήταν θέλημα του Θεού, ενώ για την κοινότητα αποτελούσε θεολογική και ιστορική ανάγκη[5]. Κατά τον Ι. Παναγόπουλο[6] η πράξη αυτή προκρίθηκε για τρεις λόγους: Πρώτον διότι η πτώση του Ιούδα είχε προφητικώς εξαγγελθεί στην Παλαιά Διαθήκη, δεύτερον διότι ο Χριστός είχε ορίσει τον αριθμό των δώδεκα Αποστόλων ως κριτών του Ισραήλ και άρα ο αριθμός έπρεπε να μείνει ακέραιος και τρίτον διότι κατά την Πεντηκοστή ο αριθμός αυτός θα έπρεπε να έχει συμπληρωθεί αφού ήταν η σημαδιακή ημέρα της εσχατολογικής ολοκλήρωσης και πλουτισμού της εκκλησίας.

Η εκλογή του Ματθία στην κοινότητα της πρώτης εκκλησίας βρίσκεται στις Πράξεις των Αποστόλων (1, 15-26), όπως προειπώθηκε. Μέσα από την περιγραφή του ευαγγελιστή Λουκά διαπιστώνουμε πως ο Πέτρος σε μία σύναξη πιστών, στάθηκε ανάμεσα στα μέλη της κοινότητας για να τους μιλήσει, αναφέροντας πως είναι καθήκον τους να εκπληρώσουν τα λεγόμενα της Γραφής που εγράφησαν δια του Αγίου Πνεύματος, ώστε να πληρωθεί το κενό που άφησε ο Ιούδας. Μετά την ομιλία του, έγιναν οι δύο προτάσεις για την πλήρωση της θέσης αυτής. Η μία υποψηφιότητα ήταν ο Απόστολος Ματθίας και ο άλλος υποψήφιος ήταν ο Ιωσήφ, που ονομαζόταν και Βαρσσαβάς και που μετονομάστηκε σε Ιούστος. Μετά από επίκληση στον Ιησού τελέστηκε η διαδικασία της εκλογής. Έτσι τέθηκαν τα ονόματα των δύο υποψηφίων πάνω σε κλήρους, με το Ματθία να εκλέγεται. Η εκλογή έγινε κατά τον τύπο των εκλογών της Παλαιάς Διαθήκης[7].

Εξωγραφικές πηγές

Από εξωτερικές πηγές, πλην της Αγίας Γραφής οι πληροφορίες που φτάνουν σε εμάς είναι λιγοστές και συγκεχυμένες. Ιδιαίτερη σύγχυση υπάρχει μεταξύ των διηγήσεων περί αποστόλου Ματθαίου και αποστόλου Ματθία. Σε μερικές από αυτές παρατηρούμε πως ο Κλήμης Αλεξανδρείας ταύτιζε το Ματθία με το Ζακχαίο[8], ενώ οι ψευδοκλημέντειες επιστολές με τον Βαρνάβα[9]. Ο Ματθίας σύμφωνα με την παράδοση κήρυξε το ευαγγέλιο στην Αιθιοπία, όπου βρήκε μαρτυρικό θάνατο[10]. Άλλες παραδόσεις αναφέρουν ότι τόπος του μαρτυρίου του ήταν η Σεβαστούπολη ή πως λιθοβολήθηκε και αποκεφαλίστηκε στα Ιεροσόλυμα[11]. Αυτές οι πληροφορίες μάλλον θα πρέπει να παραβληθούν προς τις πληροφορίες του Φλάβιου Ιώσηπου για το θάνατο του Ιακώβου του αδελφοθέου[12]. Σύμφωνα επίσης με απόκρυφες πηγές, όπως οι "Πράξεις Ανδρέου και Ματθεία εις την πόλιν των ανθρωποφάγων", ο Ματθίας διασώθηκε με θαυματουργικό τρόπο από τον Απόστολο Ανδρέα από τα χέρια Σκύθη ανθρωποφάγου. Είναι αξιοσημείωτο ότι η Κοπτική εκκλησία (που αναπτύχθηκε κύρια στην Αίγυπτο και Αιθιοπία) δεν διατηρεί καμμία μνήμη περί μαρτυρίου του απόστολου Ματθία στην Αιθιοπία[13], αλλά το συναξάριό τους ακολουθεί την διήγηση "Πράξεις Ανδρέου και Ματθεία εις την πόλιν των ανθρωποφάγων"[14].

Η μνήμη του εορτάζεται από την Ορθόδοξη Εκκλησία, στις 9 Αυγούστου.

Απόκρυφο Ευαγγέλιο και οστά

Υπό του Αποστόλου φέρεται να έχει γραφεί απόκρυφο ευαγγέλιο που δεν διασώθηκε και που φέρει το όνομά του. Γράφτηκε περί το δεύτερο μισό του δεύτερου αιώνα και αναφέρεται από τον Ωριγένη, ως τέτοιο[15], όπως και από τον Ευσέβιο. Πιθανώς ήταν γνωστικής προελεύσεως, απηχώντας απόψεις του βασιλειδιανισμού[16].

Τα οστά του Αποστόλου σήμερα βρίσκονται στη Γερμανία, πλην της κάρας του, που βρίσκεται στην Ιταλία. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον όμως υπάρχει για το ιστορικό διάσωσής τους. Κατά τον 4ο αιώνα τα οστά του Αποστόλου μεταφέρθηκαν αρχικώς με εντολή της αυτοκράτειρας Αγίας Ελένης στη Γερμανική πόλη Τρηρ[17] από τον επίσκοπο Αγρίκιο. Αρκετά αργότερα μεταφέρθηκαν από την τοποθεσία αυτή, υπό την απειλή των Νορμανδών, όπου και χάθηκαν για πρώτη φορά. Βρέθηκαν με θαυμαστό τρόπο περίπου το 1050 όπου ενταφιάστηκαν, για να ξαναχαθούν και να ξαναβρεθούν την 1η Σεπτεμβρίου 1127 στο Τρηρ[18].

Ο Ματθίας είναι ο μοναδικός Απόστολος του οποίου τα λείψανα βρίσκονται στη Γερμανία, εκτός από την κάρα του που διαφυλάσσεται στην Ιταλία. Το μνήμα του τιμάται στη βασιλική της Μονής Santa Maria στην Τρηρ της Γερμανίας. Το μνήμα του δείχνεται ακόμα και στο Ναό της Santa Maria Magiore στη Ρώμη καθώς και στη Santa Justina στην Πάδοβα της Ιταλίας[19].

Υποσημειώσεις

  1. Απόστολος Γλαβίνας, Οι Δώδεκα Απόστολοι, σελ. 139
  2. ο.π., σελ. 141
  3. Λουκάς 3, 25-26
  4. Λήμμα Ματθίας από την Καθολική εγκυκλοπαίδεια
  5. Απόστολος Γλαβίνας, Οι Δώδεκα Απόστολοι, σελ. 141
  6. Θεολογικό Υπόμνημα στις πράξεις των Αποστόλων, Μέρος Α΄,, κεφ. 1-8, 3, Αθήνα 1984, σελ. 57
  7. Αριθμοί 26, 52εξ. Ιησούς Ναυή 7, 14εξ.
  8. Στρωματείς 4, ΒΕΠΕΣ, τομ. 8, σελ. 62
  9. S. Clementis, recognitionum loiber primus, LX, P.G. 1, 1240
  10. Νικηφόρος Κάλλιστος Ξανθόπουλος, Εκκλησιαστική ιστορία, PG 145, 865.
  11. Απόστολος Γλαβίνας, Οι Δώδεκα Απόστολοι, σελ. 142
  12. ο.π.
  13. http://www.copticchurch.net/synaxarium/7_8.html
  14. Βλ. το κείμενο στο: Tischendorf Constantinus, Acta Apostolorum Apocrypha, Lipsiae 1851, σελ. 132 κ.ε.
  15. Ωριγένους, Εις το Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον, Ομιλία Α΄, ΒΕΠΕΣ, τομ. 15, σελ. 1
  16. Κλήμεντος Αλεξανδρείας, Στρωματείς 7, 17, ΒΕΠΕΣ τομ. 8, σελ. 298
  17. Γερμ. Trier, γαλλ. Treves (Τρεβ), λατ. Augusta Treverorum, εξελλ. Τρεβήροι· πόλη τής νοτιοδυτικής Γερμανίας, στο ομόσπονδο κράτος τής Ρηνανίας-Παλατινάτου. στην δεξιά όχθη τού ποταμού Μοζέλα, ανατολικά των συνόρων με το Λουξεμβούργο. Στην θέση της σύγχρονης πόλης υπήρχε το 400 περίπου π.Χ. ενα ιερό του γερμανικού φύλου των Τρεβήρων. Η ρωμαϊκή πόλη ιδρύθηκε από τον Αύγουστο γύρω στο 15 π.Χ. (Βλ. "Τρηρ", εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα, τόμ. 58, εκδ. Πάπυρος, Αθήνα 2004-2005 [CD-ROM]).
  18. Απόστολος Γλαβίνας, Οι Δώδεκα Απόστολοι, σελ. 143
  19. Απόστολος Γλαβίνας, ό.π.

Βιβλιογραφία

  • Απόστολος Γλαβίνας, Οι Δώδεκα Απόστολοι, Τέρτιος, Κατερίνη 1993.