Αντώνιος ο Μέγας

Από OrthodoxWiki
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
Αντώνιος ο Μέγας
Anthony the Great.jpg
Ο Μέγας Αντώνιος
Γέννηση 251
Κοίμηση 356
Εορτασμός 17 Ιανουαρίου
Σημαντικές ημερομηνίες
Τίτλος Μοναχός


Ο Αντώνιος ο μέγας, αποτελεί Όσιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ο οποίος έζησε κατά τον 4ο αιώνα στην περιοχή τη Αιγύπτου. Υπήρξε ο θεμελιωτής του μοναχισμού, καθώς θεωρήθηκε ο αντιπροσωπευτικότερος τύπος του ασκητικού φρονήματος, χωρίς όμως να αποτελεί τον πρώτο μοναχό, όπως εσφαλμένα πολλοί εκτιμούν[1]. Αποκλήθηκε και Πατριάρχης της ερήμου, καθώς διαβίωσε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην έρημο, όπου εκοιμήθη σε ηλικία μεγαλύτερη των 100 ετών, το 356. Το βίο του θεωρείται πως τον συνέγραψε ο προσωπικός του φίλος Μέγας Αθανάσιος, αν και είναι μία άποψη που αμφισβητείται, χωρίς όμως και να μπορεί να αποκλειστεί ως ενδεχόμενο[2].

Βίος

Ο Μέγας Αντώνιος γεννήθηκε σε ένα χωριό της Μέσης Αιγύπτου και Ανατολικά του Ποταμού Νείλου, στις παρυφές της ερήμου, που ονομαζόταν Κόμα, το 251[3]. Ο ίδιος ήταν λογικά αυτόχθονας κάτοικος, καθώς δε γνώριζε επαρκώς την ελληνική γλώσσα[4]. Προερχόταν από εύπορη οικογένεια, δίχως να λάβει κάποια εγκύκλια μόρφωση, έλαβε όμως χριστιανική παιδεία από την παιδική του ηλικία. Έτσι όταν οι γονείς του το 270 εκοιμήθηκαν, τότε εκποίησε όλη την περιουσία του σε φτωχούς και οδήγησε την αδελφή του σε παρθενώνα, καθώς ο ίδιος είχε αποφασίσει να διάγει ασκητικό βίο. Πλέον αφιερώνεται στην προσευχή και για 15 έτη διαμένει σε οικία του στα περίχωρα της Ηρακλεοπόλεως, αλλά και μέσα σε τάφο. Αργότερα, διαβαίνει το Νείλο και οδηγείται στα όρη της Λιβυκής ερήμου, στο Πισπίρ, το οποίο διέθετε πηγή και κάποια ερείπια προγενέστερου πολιτισμού. Εκεί διέμεινε περί τα 20 έτη, όπου σύμφωνα με τον Άγιο Αθανάσιο προόδευσε κατά την αρετή, τη στιγμή που πολλοί διέρχονταν ζητώντας να συνασκηθούν και συμμονάσουν μαζί του. Ο βίος του ήταν άκρως ασκητικός. Συνήθως έτρωγε ανά δύο ή τέσσερις ημέρες, και έπινε ύδωρ μία με δύο φορές ημερησίως, ενώ το ένδυμα το οποίο φορούσε σε όλη του ζωή, ήταν ένας τρίχινος μανδύας, όπου στο εξωτερικό του έφερε δέρμα δερμάτινο. Ο ίδιος μάλιστα δεν πλύθηκε ή λούστηκε ποτέ[5]

Κατά το διωγμό του Μαξιμίνου το 311 ο Αντώνιος προσέρχεται στην Αλεξάνδρεια με σκοπό να μαρτυρήσει. Εκεί διακρίνεται όμως για τον έντονο ασκητικό του βίο, δίνοντας συμβουλές και συμπαραστεκόμενος στους δικαζόμενους και φυλακισμένους μάρτυρες του χριστιανισμού. Μετά το διωγμό πολλοί ασκητές, άρχισαν να μιμούνται το βίο του Αγίου Αντωνίου, με αποτέλεσμα να τον ακολουθήσουν κατά την επιστροφή του στην έρημο. Το αναχωρητήριο επίσης που διέμενε το επισκέπτονταν πολλοί άνθρωπο, με αποτέλεσμα, αφενός να μη βρίσκει ησυχία, αφετέρου να ελλοχεύει ο κίνδυνος της κομπορρημοσύνης. Έτσι φεύγει κρυφώς, οδηγούμενος στην έρημο κοντά στην Ερυθρά θάλασσα, στο όρος Κολζίμ, όπου σήμερα βρίσκεται η μεγάλη κοπτική μονή του Αγίου Αντωνίου. Εκεί ο Αντώνιος πλέον ανήλθε σε υψηλό πνευματικό επίπεδο, αλλά σύντομα οι αδελφοί του από το Πισπίρ τον ανακάλυψαν. Το 338 υποχρεώνεται να επιστρέψει στη Αλεξάνδρεια, αφού είχε ξεσπάσει η αρειανική έριδα, καθώς του ζητήθηκε. Συναντά τον Μέγα Αθανάσιο, οποίος μόλις είχε επιστρέψει από εξορία, και προκαλεί το θαυμασμό με τη σοφία και το βίο του. Έτσι και επέστρεψε στο Κολζίμ, εγκαταλείποντας το πια μόλις μια φορά μέχρι το τέλος της ζωής του, που επήλθε σε ηλικία 105 ετών. Σύμφωνα μάλιστα με το βιογράφο του διατηρούσε τη σωματική του ρώμη ακμαία, μέχρι το τέλος του. Το λείψανό αρχικώς δεν ετάφη, αλλά ο ίδιος μετά θάνατον εμφανίστηκε και ζήτησε να ταφεί σε άγνωστο μέρος, ζητώντας μόνο να δοθούν οι μηλωτές του, στο Μέγα Αθανάσιο και τον Σεραπίωνα Θμουέως. Η διαθήκη του ήταν οι αδελφοί του να ζουν παντελώς χωρισμένοι από τους αρειανιστές και τους Μελιτιανούς[6].

Το βιβλίο περί της ζωής του Αγίου και η πρώιμη αναχωρητική ζωή

Υποσημειώσεις

  1. ΘΗΕ, σελ. 965
  2. Γ. Φλορόφσκι, Οι Βυζαντιοί..., σελ. 166
  3. ΘΗΕ, σελ. 697
  4. ο.π.
  5. ο.π., σελ. 968
  6. ΘΗΕ, ο.π., σελ. 969

Πηγές

  • Τσολακίδης Χρήστος, "Αγιολόγιο της Ορθοδοξίας", Χ.Δ. Τσολακίδης, Αθήνα 2001.
  • Λήμμα Αντώνιος ο Μέγας, ΘΗΕ, τόμος 2ος, Αθήνα, 1962-1968.
  • Γεώργιος Φλορόφσκι, "Οι Βυζαντινοί Ασκητικοί και πνευματικοί Πατέρες", Πουρναράς, Θεσσσαλονίκη 2006.