Άνοιγμα κυρίως μενού

OrthodoxWiki β

Αθανάσιος ο θαυματουργός

Ο Αθανάσιος ο θαυματουργός είναι άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Σύμφωνα με τον Σωφρόνιο Ευστρατιάδη, ο Αθανάσιος ο θαυματουργός ως επίσκοπος Χύτρων, "είναι γνωστός στην Εκκλησία της Κύπρου και καταριθμημένος μεταξύ των άγιων (βλ. Delehaye, Les Saints de Chypte, στο Anal. Bolland. XXVI, σ. 243-244)"[1].

Για τον Αθανάσιο σώζεται μια διήγηση, σύμφωνα με την οποία ο ηγούμενος ενός μοναστηριού τον προσκάλεσε να πάει για να εργαστεί για τη διόρθωση των μοναχών οι οποίοι είχαν διαποτιστεί από το κοσμικό φρόνημα. Πράγματι, ο θερμός λόγος και οι προσευχές του Αθανασίου, το άμεμπτο παράδειγμά του και οι αδελφικές του παρακλήσεις μαλάκωσαν τις ψυχές των μοναχών[2]. Κατόπιν, και μέχρι το τέλος της ζωής του ο Αθανάσιος φιλοτεχνούσε θρησκευτικά συγγράμματα, τα οποία πουλούσε και τα χρήματα τα διέθετε στους φτωχούς.

Από τις αναφορές που βρίσκουμε για τον Αθανάσιο στον Κωνσταντίνο Σάθα (Μεσαιωνική Βιβλιοθήκη, τόμ. 2, εν Βενετία 1873, σελ. 68) και στον βίο του Αγίου Δημητριανού Κυθρέας, όπου λέγεται "εν ή [=πόλη Χυτρία ή Κυθρέα] προ πολλών άλλων Πάππος τε και Αθανάσιος οι τω της φύσεως συνδέσμω ως τω του πνεύματος συνδεόμενοι και μεγάλων αυτουργοί θαυμάτων γενόμενοι, κατά διαδοχήν την καθέδραν εδέξαντο" προκύπτει περίπου η εποχή στην οποία έζησε. Δεδομένου, ότι ο Άγιος Δημητριανός έζησε επί Θεοφίλου (829-842) και oι Πάππος και [ο συγγενής ή φίλος ή αδελφός του] Αθανάσιος τον διαδέχθηκαν, πρέπει ο βίος τους να τοποθετηθεί μετά την αναστήλωση των εικόνων (843), δηλ. κατά το β΄ μισό του 9ου αιώνα, όταν η Κύπρος επανήλθε στη βυζαντινή κυριαρχία[3].

Ενδιαφέρον επιστημονικό παρουσιάζει ο βίος του αγ. Αθανασίου, καθώς ο ιστορικός Paul Lemerle στην προσπάθειά του να συμπεράνει το κόστος της αντιγραφής χειρογράφων και το επάγγελμα του αντιγραφέα στον 8ο-9ο αιώνα, σημειώνει: "διαβάζοντας το Συναξάριο της Κωνσταντινούπολης (έκδ. Η. Delehaye, Propylaeum ad AASS novembris, σελ. 726, στ. 55 κ.έ.)" βρήκα ότι "ο Αθανάσιος ο Θαυματουργός, μοναχός και καλλιγράφος [...] σε είκοσι οκτώ χρόνια δουλείας χωρίς ανάπαυλα, έκτος από τα Σάββατα και τις Κυριακές, μπόρεσε να δώσει στους φτωχούς 900 νομίσματα (δηλαδή κάτι περισσότερο από 32 νομίσματα το χρόνο)"[4].

Ο άγιος Αθανάσιος πέθανε ειρηνικά σε βαθιά γεράματα και η μνήμη του εορτάζεται στις 3 Ιουνίου. Στην ίδια αυτή πηγή των Βολλανδιστών[5] (Propylaeum ad AASS novembris, σελ. 727) αναφέρεται ότι ο Αθανάσιος, "θαύματα δε πλείστα και δυσαρίθμητα πεποίηκε μετά θάνατον, εις δόξαν του φιλανθρώπου Θεού ημών".

Στίχοι

Αθανασίω αθανασίας στέφος,

Οσιότης τε και τα θαύματα πέλει.

Υποσημειώσεις

  1. Ευστρατιάδης Σωφρόνιος (Μητρ. Λεοντοπόλεως), Αγιολόγιον της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1935, σελ. 15.
  2. Τσολακίδης Δ. Χρήστος, Αγιολόγιο της Ορθοδοξίας, έκδ. 2η, εκδ. Χ.Δ. Τσολακίδη, Αθήνα 2001, σελ. 504.
  3. Κύρρης Κώστας, Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ. 1, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1962, στ. 577.
  4. Lemerle Paul, Ο πρώτος βυζαντινός ουμανισμός, εκπαίδευση και παιδεία στο Βυζάντιο από τις αρχές ως τον 10ο αιώνα, 3η έκδ., ΜΙΕΤ, Αθήνα 2001, σελ. 363, υποσημ. #73.
  5. Βολλανδιστές ονομάζονται, από τον Ζαν Μπολάν ή Βολλάνδο (1596-1665), οι συνεχιστές του έργου του, Ρωμαιοκαθολικοί μοναχοί του βελγικού Ιησουιτικού τάγματος, με επιστημονικό, αγιολογικό έργο (Βλ. λήμμα "Βολλανδισταί", ΘΗΕ, τόμ. 3 (1963), στ. 951-953 καθώς και στην ιστοσελίδα της Εταιρείας Βολλανδιστών.

Βιβλιογραφία

  • Ευστρατιάδης Σωφρόνιος (Μητρ. Λεοντοπόλεως), Αγιολόγιον της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1935, σελ. 15.
  • Κύρρης Κώστας, Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ. 1, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1962, στ. 577.
  • Νικόδημος Αγιορείτης, Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού, τόμ. Β΄, Αθήνησι 1868, σελ. 183.