Αλλαγές

Ως '''Έτος Κόσμου''' ή '''έτος κτίσης κόσμου''', προσδιορίζεται το έτος που έγινε αποδεκτό ως η αφετηρία του χρονολογικού συστήματος του [[Βυζαντινή αυτοκρατορίαΒυζάντιο|Βυζαντίου]]<ref>"Κτίσις κόσμου", Εγκυκλοπαίδεια ''Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα'', τόμ. 36, εκδ. Δίας, Αθήνα 2004</ref>, το οποίο υιοθέτησε και διατήρησε και η [[Ορθόδοξη Εκκλησία]] από το [[691]] μ.Χ. μέχρι το [[1728]]. Ονομάζεται και ''"χρονολογικό σύστημα Κωνσταντινουπόλεως"'' σε αντιδιαστολή με το ''"Αλεξανδρινό σύστημα"'' του [[412]] μ.Χ.<ref>"Βυζάντιο" > "Χρονολογικό σύστημα", ''Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα'', τόμ. 15</ref>.

Για την [[Ορθόδοξη Εκκλησία]]Σύμφωνα με τις θεολογικές τοποθετήσεις που σημειώνονται παρακάτω, ''"αι επτά...Οικουμενικαί Σύνοδοι"'' είναι ''"θεόπνευστοι"''<ref>Παπαδόπουλος Χρυσόστομος, ''Ιστορία της Εκκλησίας της Ελλάδος'', εν Αθήναις 1920, σελγια το γεγονός αν ο κόσμος δημιουργήθηκε κατά τα έτη 5. 288<509/ref>, αλλά θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι ''"η θεοπνευστία5...επεκτείνεται...κατ' εξοχήν...επί των δογματικών και ηθικών αληθειών"'' και δεν ζητάμε από αυτή ''"λύσιν επιστημονικών προβλημάτων, αστρονομικών, γεωλογικών..."''<ref>Ξεξάκης Γ. Νικόλαος, ''Προλεγόμενα εις την Ορθόδοξον Δογματικήν'', Αθήνα 2000, σελ. 99</ref>. Δηλαδή ''"η θεοπνευστία"'' αφορά ''"τις θείες...αιώνιες αλήθειες...και 492 ή όχι...στα μέσα με τα οποία αυτές εκφράζονται ή στις αντιλήψεις της εποχής για τη δομή του σύμπαντος"''<ref>Κωνσταντίνου Μιλτιάδης, ''Η Παλαιά Διαθήκη Μυθολογία των Εβραίων ή Βίβλος της Εκκλησίας;'', Αποστολική Διακονία, σελ. 8-9.</ref> που στερούνται ''"δογματικής σημασίας"''<ref>Ανδρούτσος Χρήστοςδεν υπάρχει είτε δογματική κατοχύρωση, ''Δογματική της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας'', Αστήρ, Αθήνα 1956 (c1907), σελ. 111.</ref>. Έτσι, η είτε δογματική σύγκρουση στην Ορθόδοξη Εκκλησία ''"μόνον τους οικουμενικούς...δογματικούς όρους χρησιμοποιεί ως κυρίαν και πρωτεύουσαν πηγήν της δογματικής διδασκαλίας της"''<ref>Ιω. Ν. Καρμίρης, "Οικουμενικαί Σύνοδοι", ''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'' (ΘΗΕ), τόμ. 09, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1966, στ. 693.</ref>ούτε θα έπρεπε να τίθεται θέμα θεοπνευστίας για ζητήματα καθαρά επιστημονικού περιεχομένου.

Για την αντίληψη της [[Ορθόδοξη Εκκλησία|Ορθόδοξης Εκκλησίας]] ''"αι επτά...Οικουμενικαί Σύνοδοι"'' είναι ''"θεόπνευστοι"''<ref>Παπαδόπουλος Χρυσόστομος, ''Ιστορία της Εκκλησίας της Ελλάδος'', εν Αθήναις 1920, σελ. 288</ref>, αλλά θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι ''"η θεοπνευστία...επεκτείνεται...κατ' εξοχήν...επί των δογματικών και ηθικών αληθειών"'' και δεν ζητάμε από αυτή ''"λύσιν επιστημονικών προβλημάτων, αστρονομικών, γεωλογικών..."''<ref>Ξεξάκης Γ. Νικόλαος, ''Προλεγόμενα εις την Ορθόδοξον Δογματικήν'', Αθήνα 2000, σελ. 97.</ref>. Δηλαδή ''"η θεοπνευστία"'' αφορά ''"τις θείες...αιώνιες αλήθειες...και όχι...στα μέσα με τα οποία αυτές εκφράζονται ή στις αντιλήψεις της εποχής για τη δομή του σύμπαντος"''<ref>Κωνσταντίνου Μιλτιάδης, ''Η Παλαιά Διαθήκη Μυθολογία των Εβραίων ή Βίβλος της Εκκλησίας;'', Αποστολική Διακονία, σελ. 8-9.</ref> που στερούνται ''"δογματικής σημασίας"''<ref>Ανδρούτσος Χρήστος, ''Δογματική της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας'', Αστήρ, Αθήνα 1956 (c1907), σελ. 111.</ref>. Έτσι, η Ορθόδοξη Εκκλησία ''"μόνον τους οικουμενικούς...δογματικούς όρους χρησιμοποιεί ως κυρίαν και πρωτεύουσαν πηγήν της δογματικής διδασκαλίας της"''<ref>Ιω. Ν. Καρμίρης, "Οικουμενικαί Σύνοδοι", ''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'' (Θ.Η.Ε.), τόμ. 09, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1966, στ. 693.</ref>.  Ακόμη και στην περίπτωση του γνωστού διαλόγου που αφορά την [[Αγία Γραφή]], αν η θεοπνευστία ''"επεκτείνεται μόνον επί δογματικών και ηθικών αληθειών"'' ή αν ''"επεκτείνεται εφ' όλης της Αγίας Γραφής"'' θα μπορούσαμε να παρατηρήσουμε ότι ''"αμφότεραι...αι εκδοχαί...ήρχισαν...συγκλίνουσαι προς αλλήλας"''<ref>Κρικώνης Θ. Χρίστος, ''Η Αυθεντία της Εκκλησίας, το Κύρος της Παραδόσεως της και η Διδασκαλία των Πατέρων'', Univercity Studio Press, Θεσσαλονίκη 1998, σελ. 144-145.</ref>. H [[Αγία Γραφή]] είναι ''"ελευθέρα πάσης πλάνης"'' αφού ο ''"πανταχού κυριαρχών σκοπός της...δεν είναι να διδάξη ανθρωπίνην επιστήμην...αλλ' υπερφυή και σώζουσαν αλήθειαν...Εξετάζει...πάντα τα φυσικά φαινόμενα εξ όλως διαφόρου επόψεως της των ανθρωπίνων επιστημών...αποκλειστικώς και μόνον περί την...αποσάφησιν της θέσεως, την οποίαν ταύτα πάντα ως δημιουργήματα του ενός αληθινού θεού κατέχουν εν τω θείω σχεδίω της δημιουργίας"''<ref>"Γραφή Αγία", ''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'' (Θ.Η.Ε.), τόμ. 4, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1964, στ. 665.</ref>. Το γεγονός ότι ''"προκειμένου περί φυσικών φαινομένων και επιστημονικών αληθειών, η Γραφή χρησιμοποιή φράσεις και όρους της εποχής εκείνης, οι οποίοι δεν ανταποκρίνονται εις την σημερινήν επιστημονικήν ορολογίαν"''<ref>"Αγ. Γραφή", Κολιτσάρας Θ. Ιωάννης, ''Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν της Αγίας Γραφής'', Η Ζωή, 2η έκδ., Αθήναι 1998, σελ. 18.</ref> έχει να κάνει με το ότι δεν σκοπεύει να περιγράψει τους φυσικούς νόμους, αλλά τη σχέση του Θεού με τον κόσμο<ref>Βλ. ό.π., σελ. 18-19.</ref>. Κατά συνέπεια, εφόσον η [[Αγία Γραφή]] αποτελεί κομμάτι της Ιεράς Παράδοσης<ref>Ματσούκας Α. Νίκος, Δογματική και Συμβολική θεολογία, τόμ. Γ', Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1997, σελ. 151.</ref>, δεν αναμένουμε από την Θεοπνευστία της Εκκλησίας επιστημονικές διαπιστώσεις, αλλά σωτηριώδεις, ηθικοδογματικές αλήθειες<ref>Κρικώνης, ό.π., σελ. 146.</ref>. Πράγματι, ο προσδιορισμός του χρόνου κτίσεως του κόσμου με βάση την κατά γράμμα ερμηνεία των γενεαλογιών της Γενέσεως που τοποθετήθηκε στο 5.508 π.Χ., έρχεται σε αντίθεση με τις σύγχρονες απόψεις των φυσικών επιστημών<ref>Χριστινάκη, ''Θέματα...'', ό.π.</ref>. Επ' αυτού, γίνεται αποδεκτό ότι ''"η [[Παλαιά Διαθήκη]] μη παρουσιάζουσα τα γεγονότα συστηματικώς, παρέχει χρονολογίας όχι πάντοτε ασφαλείς"'' και ''"είναι πρόδηλον ότι ουδείς των αριθμών τούτων εξαρκεί προς κάλυψιν του χρόνου, τον οποίον η προϊστορία και η παλαιοντολογία απαιτούν" ο οποίος "δύναται να καθορισθή μόνον από τα αποτελέσματα των θύραθεν επιστημών"''<ref>"Χρονολογία, βιβλική", ΘΗΕ''Θ.Η.Ε.'', τόμ. 12, 1966, στ. 371.373.</ref>. Σε ένα ευρύτερο πλαίσιο ''"διά την ορθόδοξον θεολογίαν δεν έχει ιδιαιτέραν σημασίαν π.χ. η ακριβής ώρα, η ημέρα, η ημερομηνία των κορυφαίων...γεγονότων της θείας Οικονομίας, αλλά τα γεγονότα αυτά καθ' εαυτά."''<ref>Ξεξάκης, ''Προλεγόμενα...'', σελ. 93.</ref> αφού και ''"η Γραφή, μη αποτελούσα φυσιογνωστικόν βιβλίον, μηδέ προτιθέμενη να διδάξη επιστήμην, εκτίθησι τα πράγματα εν μορφή και γλώσση συμφώνω προς τας ιδέας και την αντίληψιν των ανθρώπων, καθ' ους έγράφη, εις εν και μόνον αποβλέπουσα, να αποδώση την γένεσιν του κόσμου τω θεώ."''<ref>Ανδρούτσος, ''Δογματική...'', ό.π.</ref>. Έτσι, ''"το λογικό δεν πρέπει να σκανδαλίζεται, αν σε ορισμένες περιπτώσεις έχουμε σύγκρουση φιλοσοφικής καί θεολογικής αλήθειας, όταν λόγου χάρη ένας επιστήμονας υποστηρίξει ότι ο κόσμος δεν έγινε σε έξι μέρες"'' αφού ''"η διήγηση της Γένεσης σ' αυτό και σε τόσα άλλα σημεία είναι παραβολική"''<ref>Ματσούκας Α. Νίκος, ''Δογματική και Συμβολική θεολογία'', τόμ. Α' (Εισαγωγή στη θεολογική γνωσιολογία), 2η έκδ., Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1996, σελ. 175-176.</ref> όπως φαίνεται από την ''"ερμηνεία [που] δίνει η Εκκλησία στο κείμενο της 'Εξαημέρου' από την εποχή του Μ. Βασιλείου"'', ότι δηλ. ''"κάθε κοσμογονική 'ημερα' της ΑΓ δεν είναι 24ωρη, αλλά μεγάλη χρονική περίοδος"''<ref>Στύλιος Κ. Ευθύμιος Επίσκοπος, 'Μικρό Χριστιανικό Λεξικό'' (Α' ανατύπωση της 2ης έκδ.), Αποστολική Διακονία, 1998, σελ. 117.</ref>.

Κατά συνέπεια, η χρονολόγηση με βάση το έτος 5.508 π.Χ. αποτελούσε ''"το χρονολογικόν σύστημα της εποχής εκείνης"''<ref>Φούντας Ιερεμίας (Αρχιμ.), ''Η περί Προϋπάρξεως του Ιησού Χριστού Διδασκαλία της Αγίας Γραφής κατά τον Ιερόν Χρυσόστομον'', Αθήνα 2002, σελ. 306.</ref> ο υπολογισμός του οποίου με βάση το έτος ''"'από κτίσεως κόσμου'"'' αντικαταστάθηκε σταδιακά από την ''"μετά Χριστόν χρονολογίαν"'' η οποία χρησιμοποιείται αρχικά ''"υπό του πατριάρχου Θεοφάνους Α' κατά Φεβρ. [[1597]], κατόπιν υπό Κυρίλλου του Λουκάρεως το [[1626]], καθιερούται δε επισήμως υπό της Εκκλησίας το [[1728]]"''<ref>"Οικουμενικόν Πατριαρχείον", ''ΘHE'', τόμ. 09, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1966, στ. 778.</ref>.

Για την [[Η Ορθόδοξη Εκκλησία]]θεολογία, σύμφωνα με τον δογματολόγο ''Νικόλαο Ματσούκα'', η θεολογία ''"μπορεί να μη ενοχλείται από καμιά άλλη επιστημονική γνώση ή υπόθεση (όπως είναι η θεωρία της εξελίξεως)"''<ref>Σχόλιο του μεταφραστή, δογματολόγου Ν. Ματσούκα στο Δαμασκηνός Ιωάννης, ''Έκδοσις ακριβής της ορθοδόξου πίστεως'', Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1992, σελ. 467-468.</ref> αφού ''"ο θαυμασμός μας, λέγει ο Μ. Βασίλειος<ref>Μ. Βασιλείου, ''Εις την Εξαήμερον'', PG 29,25Α: ''"Ου γαρ ελαττούται η επί τοις μεγίστοις έκπληξις, επειδάν ο τρόπος καθ' ον γίνεται τι των παραδόξων εξευρεθή"''.</ref>, για το μεγαλείο της δημιουργίας δεν μειώνεται διόλου, αν μάθουμε με την έρευνα τον τρόπο με τον οποίο έγιναν όλα τα θαυμαστά έργα"''<ref>Ματσούκας, ''Δογματική...'' Α', σελ. 143.</ref><ref>Βλ. Μ. Βασιλείου, ''Εις την Εξαήμερον'', PG 29,25Α: ''"Ου γαρ ελαττούται η επί τοις μεγίστοις έκπληξις, επειδάν ο τρόπος καθ' ον γίνεται τι των παραδόξων εξευρεθή"''.</ref>. Έτσι, ''"η μωσαϊκή κοσμογονία οιαδήποτε και αν πρόκειται να είναι τα απροσδόκητα φαινόμενα του μέλλοντος των θετικών επιστημών"'' θα παραμείνη στην Εκκλησία όχι ως επιστημονική γνώση αλλά ως ''"η κλεις της ερμηνείας και κατανοήσεως της αρχής του κόσμου και του ανθρώπου"''<ref>"Δημιουργία", ''ΘHEΘ.H.E.'', τόμ. 04, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1964, στ. 1087-1088.</ref>.