Εγκαυστική

Εγκαυστική ονομάζεται η τεχνική της ζωγραφικής κατά την οποία χρωστικές ουσίες αναμιγνύονται με κερί ή κερί σε συνδυασμό με ρητίνη και εκτελείται από πυρωμένο σίδερο ή άλλο μέσο, σε εικονογραφικό πλαίσιο. Συνήθως εξαπλώνεται πάνω στο εικονογραφικό αυτό πλαίσιο και σχηματίζετε κατά το τεχνικό αποτέλεσμα που επιθυμεί ο καλλιτέχνης. Χαρακτηριστικό της τεχνικής αυτής είναι τα ζωντανά χρώματα, αλλά και η ανθεκτικότητά της στο πέρασμα του χρόνου, αφού είναι χαρακτηριστικό πως έχουν διασωθεί αγιογραφίες σήμερα, παρότι λιγοστές, που χρονολογούνται πριν από τον 8ο αιώνα.

Αυτή η τεχνική είναι αρκετά παλαιή και χρονολογείται περίπου από τον 2ο π.Χ. αιώνα. Η καταγώγη της προέρχεται από την Αίγυπτο, ενώ εν συνεχεία παρατηρείται και σε άλλες χώρες, κυρίως δε στη Ρώμη και την Ελλάδα, οπού εισήχθει αργότερα. Ως τεχνική επίσης παρατηρείται σε ευρεία διάδοση και στη βυζαντινή τέχνη, με περίοδο ακμής μέχρι την περίοδο της Εικονομαχίας, όπου και άρχισε να περνάει σε δεύτερη μοίρα και τελικά την ύφεση και την παρακμή.

Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος μάλιστα μας περιγράφει με ιδιαίτερες λεπτομέρειες τον τρόπο χρήσης, ο οποίος μπορούσε να πραγματοποιείται τόσο σε ξύλινη επιφάνεια, τοίχο ή και άλλα μέσα, όπως καμβάδες. Επίσης στη βυζαντινή περίοδο, που η τέχνη ήταν κατά βάση θρησκευτική, η πλειοψηφία των έργων αφορούσε φορητές εικόνες. Η τεχνική τελικά επιβίωσε μέσα στους αιώνες και επανεμφανίσθη και πάλι δυναμικά κατά τον 19ο και 20ο αιώνα με κύριους εκφραστές καλλιτέχνες, όπως ο Ντιέγκο Ριβέρα (Diego Rivera) και o Καρλ Ζέρμπε (Karl Zerbe)

Βιβλιογραφία

• «Βυζαντινή Ζωγραφική. Η Βυζαντινή Κοινωνία και οι Εικόνες της», Πανσελήνου Ν., Εκδόσεις Καστανιώτης, Αθήνα, 2002.