Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων του "Αγία Τράπεζα"

Από OrthodoxWiki
Μετάβαση σε: πλοήγηση, αναζήτηση
(it)
 
(7 ενδιάμεσες εκδόσεις από 3 χρήστες δεν εμφανίζονται)
Γραμμή 1: Γραμμή 1:
−
{{επιμέλεια}}
+
'''Αγία Τράπεζα''' ονομάζεται τετράγωνο οικοδομημένο τραπέζι (''"εκ πάσης ύλης στερεάς, οίον χρυσού, αργύρου και μαρμάρου"''<ref>Γεωργιάδης Βαρθολομαίος (Αρχιεπισκ. Κορινθίας), ''Επιτομή Λειτουργικής'', εκδ. 4η, εκδ. Βασ. Ρηγόπουλου,  1995 (c1909), σελ. 22.</ref>), πάνω στο οποίο τελείται το [[Μυστήρια|Μυστήριο]] της [[Θεία Ευχαριστία|Θείας Ευχαριστίας]] και ονομάζεται και ''Ιερό Θυσιαστήριο''<ref>λήμμ. "Αγία Τράπεζα", Στύλιος Κ. Ευθύμιος Επίσκοπος, ''Μικρό Χριστιανικό Λεξικό'' (Α' ανατύπωση της 2ης έκδ.), Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1998.</ref> ''"διότι επ' αυτής τελείται η θυσία του Αμνού του Θεού υπέρ πάντων των πιστών, ζώντων και τεθνεώτων"''<ref>''Επιτομή Λειτουργικής'', ό.π..</ref>. Η '''Αγία Τράπεζα''' βρίσκεται μέσα στο [[Ιερό Βήμα]] και έχει σχήμα τετράγωνο για να συμβολίσει τη μετάδοση του σώματος και του αίματος του [[Ιησούς Χριστός|Χριστού]] ''"πανταχού της οικουμένης"''<ref>''Επιτομή Λειτουργικής'', ό.π..</ref>. Πάνω της βρίσκονται πάντοτε το Ιερό [[Ευαγγέλιο]], το Ιερό [[Αντιμήνσιο]], ο [[Σταυρός]] ευλογίας, το Ιερό [[Αρτοφόριο]] (ακίνητο) και το Αρτοφόριο των ασθενών (κινητό)<ref>''Μικρό Χριστιανικό Λεξικό'', ό.π..</ref>.
−
{{πηγές}}
 
−
Η Αγία Τράπεζα ονομάζεται και Θυσιαστήριο, γιατί σ' αυτή τελείται η αναίμακτη θυσία. Συμβολίζει την Τράπεζα του Μυστικού Δείπνου, όπου ο Χριστός παρέδωσε το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Επίσης συμβολίζει τον Τάφο του θυσιασθέντος και τον θρόνο του αναστάντος Κυρίου. Γι' αυτό ο ιερέας, όταν εναποθέτει τα Τίμια Δώρα στην Αγία Τράπεζα μετά τη Μεγάλη Είσοδο, λέει τροπάρια της Αποκαθηλώσεως. Το πρώτο ένδυμά της ονομάζεται κατασάρκιον και συμβολίζει τη Σινδόνα, με την οποία περιτύλιξαν το τίμιο Σώμα του Κυρίου κατά τον ενταφιασμό Του. Το εξωτερικό κάλυμμα ονομάζεται Ενδυτή. Πάνω του για να τελεσθεί η θεία Λειτουργία ανοιγόταν το πανί Ειλητό, που σήμερα ταυτίζεται με το Αντιμήνσιο.
 
  
−
Μέσα στην Αγία Τράπεζα, κατά  την  τελετή των εγκαινίων, ο Επίσκοπος ενσωματώνει ιερά λείψανα μαρτύρων, για να φανερώσει ότι η Εκκλησία στηρίχθηκε στη θυσία των μαρτύρων και να υπενθυμίσει την αρχαία συνήθεια να τελείται η Θεία Λειτουργία πάνω σε τάφους μαρτύρων. Πρόκειται για εικόνα του ουρανίου θυσιαστηρίου, υποκάτω του οποίου περιγράφονται από την Αποκάλυψη "οι ψυχές των εσφαγμένων" (Αποκάλυψη 6/στ: 9).
+
Η Αγία Τράπεζα συμβολίζει:
  
−
{{επέκταση}}
+
* ''"Την Τράπεζαν εκείνην, εφ' ης ο Ιησούς Χριστός εν τω μυστικω Δείπνω παρέδωκεν εις τους μαθητάς αυτού το μυστήριον της θείας ευχαριστίας"''<ref>''Επιτομή Λειτουργικής'', σελ. 22-23.</ref>.
 +
 
 +
* Τον Τάφο του Χριστού<ref>λήμμα: "Τράπεζα", Μαλαβάκης Νίκος, ''Βυζαντινολόγιο-Λεξικό Εκκλησιαστικών και Θρησκευτικών όρων'', Αστήρ, Αθήνα 1999.</ref>.
 +
 
 +
* Tους τάφους των αγίων Μαρτύρων<ref>''Μικρό Χριστιανικό Λεξικό'', ό.π..</ref>.
 +
 
 +
* Τον θρόνο ''"του μεγάλου Βασιλέως, του Θεού ημών"'' και για το λόγο αυτό το [[Ευαγγέλιο]] που βρίσκεται επάνω στην Αγία Τράπεζα ''"εικονίζει τον Χριστόν καθήμενον επί θρόνου"''<ref>''Επιτομή Λειτουργικής'', σελ. 23.</ref>.
 +
 
 +
Μέσα στην Αγία Τράπεζα, κατά την τελετή των εγκαινίων, ο [[Επίσκοπος]] ενσωματώνει ιερά λείψανα μαρτύρων, για να φανερώσει ότι η Εκκλησία στηρίχθηκε στη θυσία των μαρτύρων και να υπενθυμίσει την αρχαία συνήθεια να τελείται η Θεία Λειτουργία πάνω σε τάφους μαρτύρων.
 +
 
 +
Από το β' μισό του 4ου αιώνα, οι χριστιανοί, ''"προφανώς χάριν ασφαλείας, ετοποθέτουν τα ιερά σκηνώματα είτε υπό την Αγίαν Τράπεζαν, είτε υπ' αυτήν εντός υπογείου 'κρύπτης'"''<ref>λήμμ. "Τράπεζα Αγία", ''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'' (ΘΗΕ), τόμ. 11, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1967, στ. 828.</ref>. Ειδικότερα, στην Ελλάδα και στην Ανατολή γενικότερα η πλέον συνηθισμένη πρακτική είναι η τοποθέτηση Αγίων λειψάνων από τον [[Επίσκοπος|Επίσκοπο]] κατά τα [[εγκαίνια]] του [[Ναός|Ναού]] κάτω από το δάπεδο της Αγίας Τράπεζας ή σε κάποιο τμήμα της, πράξη που ονομάζεται ''"κατάθεσις, ή καταθέσιον ή εγκαίνιον"''<ref>ΘΗΕ, ό.π..</ref> για να υπενθυμίσει την αρχαία συνήθεια να τελείται η Θεία Λειτουργία πάνω σε τάφους μαρτύρων.
 +
 
 +
==Υποσημειώσεις==
 +
<div style="font-size: 85%"><references/></div>
 +
 
 +
==Βιβλιογραφία==
 +
* ''"Στοιχεία Ορθόδοξης Λατρείας"'', Έκδοσις Ιεράς Μονής Παναγίας Παραμυθίας, Ρόδος
 +
::<small>(Επίσης η αναφερόμενη στις υποσημειώσεις βιβλιογραφία).</small>
  
 
[[Κατηγορία:Μέρη Ναού]]
 
[[Κατηγορία:Μέρη Ναού]]
 +
 +
[[en:Altar]]
 +
[[it:Altare]]
 +
[[ro:Altar]]

Τελευταία αναθεώρηση της 20:53, 6 Μαΐου 2011

Αγία Τράπεζα ονομάζεται τετράγωνο οικοδομημένο τραπέζι ("εκ πάσης ύλης στερεάς, οίον χρυσού, αργύρου και μαρμάρου"[1]), πάνω στο οποίο τελείται το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας και ονομάζεται και Ιερό Θυσιαστήριο[2] "διότι επ' αυτής τελείται η θυσία του Αμνού του Θεού υπέρ πάντων των πιστών, ζώντων και τεθνεώτων"[3]. Η Αγία Τράπεζα βρίσκεται μέσα στο Ιερό Βήμα και έχει σχήμα τετράγωνο για να συμβολίσει τη μετάδοση του σώματος και του αίματος του Χριστού "πανταχού της οικουμένης"[4]. Πάνω της βρίσκονται πάντοτε το Ιερό Ευαγγέλιο, το Ιερό Αντιμήνσιο, ο Σταυρός ευλογίας, το Ιερό Αρτοφόριο (ακίνητο) και το Αρτοφόριο των ασθενών (κινητό)[5].

Η Αγία Τράπεζα συμβολίζει:

  • "Την Τράπεζαν εκείνην, εφ' ης ο Ιησούς Χριστός εν τω μυστικω Δείπνω παρέδωκεν εις τους μαθητάς αυτού το μυστήριον της θείας ευχαριστίας"[6].
  • Τον Τάφο του Χριστού[7].
  • Tους τάφους των αγίων Μαρτύρων[8].
  • Τον θρόνο "του μεγάλου Βασιλέως, του Θεού ημών" και για το λόγο αυτό το Ευαγγέλιο που βρίσκεται επάνω στην Αγία Τράπεζα "εικονίζει τον Χριστόν καθήμενον επί θρόνου"[9].

Μέσα στην Αγία Τράπεζα, κατά την τελετή των εγκαινίων, ο Επίσκοπος ενσωματώνει ιερά λείψανα μαρτύρων, για να φανερώσει ότι η Εκκλησία στηρίχθηκε στη θυσία των μαρτύρων και να υπενθυμίσει την αρχαία συνήθεια να τελείται η Θεία Λειτουργία πάνω σε τάφους μαρτύρων.

Από το β' μισό του 4ου αιώνα, οι χριστιανοί, "προφανώς χάριν ασφαλείας, ετοποθέτουν τα ιερά σκηνώματα είτε υπό την Αγίαν Τράπεζαν, είτε υπ' αυτήν εντός υπογείου 'κρύπτης'"[10]. Ειδικότερα, στην Ελλάδα και στην Ανατολή γενικότερα η πλέον συνηθισμένη πρακτική είναι η τοποθέτηση Αγίων λειψάνων από τον Επίσκοπο κατά τα εγκαίνια του Ναού κάτω από το δάπεδο της Αγίας Τράπεζας ή σε κάποιο τμήμα της, πράξη που ονομάζεται "κατάθεσις, ή καταθέσιον ή εγκαίνιον"[11] για να υπενθυμίσει την αρχαία συνήθεια να τελείται η Θεία Λειτουργία πάνω σε τάφους μαρτύρων.

Υποσημειώσεις

  1. ↑ Γεωργιάδης Βαρθολομαίος (Αρχιεπισκ. Κορινθίας), Επιτομή Λειτουργικής, εκδ. 4η, εκδ. Βασ. Ρηγόπουλου, 1995 (c1909), σελ. 22.
  2. ↑ λήμμ. "Αγία Τράπεζα", Στύλιος Κ. Ευθύμιος Επίσκοπος, Μικρό Χριστιανικό Λεξικό (Α' ανατύπωση της 2ης έκδ.), Αποστολική Διακονία, Αθήνα 1998.
  3. ↑ Επιτομή Λειτουργικής, ό.π..
  4. ↑ Επιτομή Λειτουργικής, ό.π..
  5. ↑ Μικρό Χριστιανικό Λεξικό, ό.π..
  6. ↑ Επιτομή Λειτουργικής, σελ. 22-23.
  7. ↑ λήμμα: "Τράπεζα", Μαλαβάκης Νίκος, Βυζαντινολόγιο-Λεξικό Εκκλησιαστικών και Θρησκευτικών όρων, Αστήρ, Αθήνα 1999.
  8. ↑ Μικρό Χριστιανικό Λεξικό, ό.π..
  9. ↑ Επιτομή Λειτουργικής, σελ. 23.
  10. ↑ λήμμ. "Τράπεζα Αγία", Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια (ΘΗΕ), τόμ. 11, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1967, στ. 828.
  11. ↑ ΘΗΕ, ό.π..

Βιβλιογραφία

  • "Στοιχεία Ορθόδοξης Λατρείας", Έκδοσις Ιεράς Μονής Παναγίας Παραμυθίας, Ρόδος
(Επίσης η αναφερόμενη στις υποσημειώσεις βιβλιογραφία).
Ανακτήθηκε από «https://el.orthodoxwiki.org/index.php?title=Αγία_Τράπεζα&oldid=20013»