Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων του "Άγιο Όρος"
(Ανακατεύθυνση στο Άθως) |
|||
| Γραμμή 1: | Γραμμή 1: | ||
| − | + | Με το όνομα [[Άθως]] και κυρίως '''Άγιο Όρος''' (ή και '''Όρος'''), αναφερόμαστε στην ανατολικότερη από τις τρεις χερσονησίδες της ''Χαλκιδικής'' | |
| + | |||
| + | που χρησιμοποιούνται παράλληλα με την ονομασία ''Άθως'' από τον 11ο αιώνα, συνδέονται με τον χαρακτήρα του ''Άθω'' ως [[Μοναχισμός|μοναστικής]] πολιτείας. | ||
| + | |||
| + | |||
| + | |||
| + | αποτελεί όρος με ύψος 2.033 μέτρα, που καταλαμβάνει το νότιο ακραίο τμήμα της ομώνυμης χερσονήσου, της χερσονήσου του ''Άθω''. Η ονομασία ''Άθως''/''Άθω'', όπως και οι ονομασίες ''Άθων''/''Άθωνος'' και ''Αθόως''/''Αθόω'', με τις οποίες επίσης αναφέρεται, είναι αρχαίες<ref>Η ονομασία ''Άθως'' οφείλεται, σύμφωνα με την παράδοση, στον Γίγαντα ''Άθω'', ο οποίος, κατά τη ''Γιγαντομαχία'', έριξε εναντίον του ''Ποσειδώνα'' έναν μεγάλο βράχο που έπεσε στο σημείο όπου βρίσκεται σήμερα το όρος ''Άθως''. Σύμφωνα με άλλη μυθολογική παράδοση, ο ''Ποσειδώνας'' έριξε ένα τεράστιο λιθάρι που καταπλάκωσε τον Γίγαντα ''Άθω''. O τύπος ''Άθως'' απαντά στον ''Αισχίνη'' (''Κατά Κτησιφώντος'', 132: ''"...ο μεν των Περσών βασιλεύς, ο τον '''Άθω''' διορύξας"''), στον ''Θεόκριτο'' (''Ειδύλλια'', 7.76-77: ''"...εύτε χιών ως τις κατετάκετο μακρόν υφ' Αίμον ή '''Άθω''' ή Ροδόπαν ή Καύκασον εσχατόωντα"'') και αλλού, ο τύπος ''Άθων'' στον ''Ηρόδοτο'' (6,44: ''"εκ δε Ακάνθου ορμώμενοι τον '''Άθων''' περιέβαλλον"''), στον ''Θουκυδίδη'' (5,4: ''"και ο μεν Κλέων φυλακήν καταστησάμενος της Τορώνης άρας περιέπλει τον '''Άθων'''..."'' , στον ''Στράβωνα'' (Ζ΄ (αποσπάσμ.),33: ''"έστι δ' ο '''Άθων''' όρος μαστοειδές οξύτατον υψηλότατον..."'', ο τύπος ''Αθόως'' στον ''Όμηρο'' (Ξ, 229: ''"...εξ '''Αθόω''' δ' επί πόντον εβήσετο κυμαίνοντα..."'' (βλ. και "Άθως", εγκυκλοπαίδεια ''Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα'', τόμ. 4, εκδ. Πάπυρος, Αθήνα 2004-2005 [CD-ROM]).</ref>. Ο τύπος ''Άθωνας'' είναι νεοελληνικός. Οι τύποι | ||
| + | Η χερσόνησος του ''Άθω'' έχει μήκος 57 χλμ., μεγαλύτερο πλάτος 10 χλμ. και συνολική επιφάνεια 336 τ.χλμ. Στα βόρεια όρια ανυψώνεται κάθετα πρός το ανάπτυγμα του η ''Μεγάλη Βίγλα'' (η ψηλότερη κορυφή (510 μ.) του βουνού ''Μέγας Ζυγός''), σχηματίζοντας ένα φυσικό τείχος στη διάβαση προς την ιερή περιοχή. Ακολουθεί μια χαμηλή, κυματοειδής λοφοσειρά κατά μήκος του κορμού του, η οποία ανυψώνεται προοδευτικά προς τα ΝΔ και μετασχηματίζεται κοντά στο κέντρο της χερσονησίδας σε οροσειρά με υψόμετρα που κυμαίνονται από 450 έως 900 μ. Στο νότιο άκρο (κεφαλή του ''Αγίου Όρους'') σχηματίζεται φυσική, βραχώδης, πυραμιδόμορφη έξαρση, ο ''Άθως'', με υψόμετρο 2.033 μ. και απόκρημνες πλευρές, που βυθίζονται απότομα στη θάλασσα. Τα 4/5 της αγιορείτικης επιφάνειας έχουν υψόμετρα μικρότερα των 500 μ., ενώ λοφοσειρές και οροσειρές σχηματίζουν τις κορυφογραμμές τους στον κεντρικό άξονα της χερσονησίδας, διχοτομώντας την επιφάνεια της στη ΝΔ πλευρά προς τον ''Σιγγιτικό κόλπο'' και στη ΒΑ πλευρά προς το ''Θρακικό πέλαγος''. Το μεγαλύτερο μέρος της χερσονήσου του ''Αγίου Όρους'' σκεπάζεται από δάση και γενικά, η χλωρίδα της περιοχής είναι πολύ πλούσια, ορισμένα δε είδη της φύονται μόνο σ' αυτό. Εξίσου πλούσια είναι και η πανίδα της περιοχής. | ||
| + | |||
| + | Εντυπωσιακές είναι και οι περιοχές που δεν υπάρχει πράσινο, αλλά βραχώδης έρημος, δύσκολα προσπελάσιμη. Μια τέτοια περιοχή είναι τα λεγόμενα ''Καρούλια''. Ο Ιωάννης Χατζηφώτης σημειώνει: ''"Με θαυμασμό μίλησε για τον τόπο ο Νίκος Καζαντζάκης...«Τέλειωνε πια το προσκύνημα μας. Τις παραμονές του μισεμού πήρα τον ανήφορο μοναχός, ν' ανέβω στ' άγρια ησυχαστήρια, ανάμεσα στους βράχους αψηλά απάνω από τη θάλασσα, στα Καρούλια...Έφτασα κατά το μεσημέρι στ' ασκηταριά- τρύπες μαύρες στον γκρεμνό, σιδερένιοι σταυροί καρφωμένοι στους βράχους, ένας σκελετός πρόβαλε από μια σπηλιά...Πήρα ν' ανεβαίνω πάλι τους βράχους, με καταξέσκισαν τ' αγκρίφια τους...»"''<ref>Στο Χατζηφώτης Μ.Ι., ''Η καθημερινή ζωή στο Άγιο Όρος'', Παπαδήμας, Αθήνα 1999, σελ. 22.</ref>. Κατ' αυτό τον τρόπο, ''"κακοτράχαλα κι αγριωπά είναι εξ άλλου τα βράχια σε όλη την παραθαλάσσια πλευρά από την Αγιάννα ως τα Καυσοκαλύθια"''<ref>Χατζηφώτης Μ.Ι., ''Η καθημερινή ζωή...'', ό.π., σελ. 21.</ref>. Τα μοναστήρια του ''όρους'' είναι όλα χτισμένα όλα σε επιλεγμένες τοποθεσίες και τα πιο πολλά από αυτά αντικρύζουν τη θάλασσα, εκτός από τις μονές [[Ιερά Μονή Ζωγράφου|Ζωγράφου]], [[Ιερά Μονή Κωνσταμονίτου|Κωνσταμονίτου]], [[Ιερά Μονή Φιλόθεου|Φιλόθεου]], [[Ιερά Μονή Καρακάλου|Καρακάλου]], [[Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου|Κουτλουμουσίου]] και [[Ιερά Μονή Χιλανδαρίου|Χιλανδαρίου]]. | ||
| + | |||
| + | |||
| + | ==Ιστορικά στοιχεία== | ||
| + | |||
| + | ==Υποσημειώσεις== | ||
| + | <div style="font-size:85%; -moz-column-count:2; column-count:2;"><references /></div> | ||
| + | |||
| + | ==Βιβλιογραφία== | ||
| + | *"Άθως", εγκυκλοπαίδεια ''Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα'', τόμ. 4, εκδ. Πάπυρος, Αθήνα 2004-2005 [CD-ROM]. | ||
| + | *''Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια'', τόμ. 1-12, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1962-1968 (τα σχετικά με τις Μονές άρθρα). | ||
| + | *Καδάς Σωτήρης, ''Το Άγιον Όρος. Τα μοναστήρια και οι θησαυροί τους'', Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1995. | ||
| + | *Χαριτόπουλος Ευστάθιος, ''Άγιον Όρος. Οι άγιοι τόποι της Μακεδονίας'', Θεσσαλονίκη 2002. | ||
| + | *Χατζηφώτης Μ.Ι., ''Η καθημερινή ζωή στο Άγιο Όρος'', Παπαδήμας, Αθήνα 1999. | ||
| + | |||
| + | ==Σύνδεσμοι== | ||
| + | *[http://www.mountathos.gr/active.aspx?mode=el{00000000-0000-0000-0000-000000000002}View Τα Μοναστήρια του Αγίου Όρους] | ||
| + | |||
| + | |||
| + | {{Οι Μονές του Αγίου Όρους}} | ||
| + | |||
| + | [[Κατηγορία:Μονές|Α]] | ||
Αναθεώρηση της 14:43, 17 Ιανουαρίου 2010
Με το όνομα Άθως και κυρίως Άγιο Όρος (ή και Όρος), αναφερόμαστε στην ανατολικότερη από τις τρεις χερσονησίδες της Χαλκιδικής
που χρησιμοποιούνται παράλληλα με την ονομασία Άθως από τον 11ο αιώνα, συνδέονται με τον χαρακτήρα του Άθω ως μοναστικής πολιτείας.
αποτελεί όρος με ύψος 2.033 μέτρα, που καταλαμβάνει το νότιο ακραίο τμήμα της ομώνυμης χερσονήσου, της χερσονήσου του Άθω. Η ονομασία Άθως/Άθω, όπως και οι ονομασίες Άθων/Άθωνος και Αθόως/Αθόω, με τις οποίες επίσης αναφέρεται, είναι αρχαίες[1]. Ο τύπος Άθωνας είναι νεοελληνικός. Οι τύποι Η χερσόνησος του Άθω έχει μήκος 57 χλμ., μεγαλύτερο πλάτος 10 χλμ. και συνολική επιφάνεια 336 τ.χλμ. Στα βόρεια όρια ανυψώνεται κάθετα πρός το ανάπτυγμα του η Μεγάλη Βίγλα (η ψηλότερη κορυφή (510 μ.) του βουνού Μέγας Ζυγός), σχηματίζοντας ένα φυσικό τείχος στη διάβαση προς την ιερή περιοχή. Ακολουθεί μια χαμηλή, κυματοειδής λοφοσειρά κατά μήκος του κορμού του, η οποία ανυψώνεται προοδευτικά προς τα ΝΔ και μετασχηματίζεται κοντά στο κέντρο της χερσονησίδας σε οροσειρά με υψόμετρα που κυμαίνονται από 450 έως 900 μ. Στο νότιο άκρο (κεφαλή του Αγίου Όρους) σχηματίζεται φυσική, βραχώδης, πυραμιδόμορφη έξαρση, ο Άθως, με υψόμετρο 2.033 μ. και απόκρημνες πλευρές, που βυθίζονται απότομα στη θάλασσα. Τα 4/5 της αγιορείτικης επιφάνειας έχουν υψόμετρα μικρότερα των 500 μ., ενώ λοφοσειρές και οροσειρές σχηματίζουν τις κορυφογραμμές τους στον κεντρικό άξονα της χερσονησίδας, διχοτομώντας την επιφάνεια της στη ΝΔ πλευρά προς τον Σιγγιτικό κόλπο και στη ΒΑ πλευρά προς το Θρακικό πέλαγος. Το μεγαλύτερο μέρος της χερσονήσου του Αγίου Όρους σκεπάζεται από δάση και γενικά, η χλωρίδα της περιοχής είναι πολύ πλούσια, ορισμένα δε είδη της φύονται μόνο σ' αυτό. Εξίσου πλούσια είναι και η πανίδα της περιοχής.
Εντυπωσιακές είναι και οι περιοχές που δεν υπάρχει πράσινο, αλλά βραχώδης έρημος, δύσκολα προσπελάσιμη. Μια τέτοια περιοχή είναι τα λεγόμενα Καρούλια. Ο Ιωάννης Χατζηφώτης σημειώνει: "Με θαυμασμό μίλησε για τον τόπο ο Νίκος Καζαντζάκης...«Τέλειωνε πια το προσκύνημα μας. Τις παραμονές του μισεμού πήρα τον ανήφορο μοναχός, ν' ανέβω στ' άγρια ησυχαστήρια, ανάμεσα στους βράχους αψηλά απάνω από τη θάλασσα, στα Καρούλια...Έφτασα κατά το μεσημέρι στ' ασκηταριά- τρύπες μαύρες στον γκρεμνό, σιδερένιοι σταυροί καρφωμένοι στους βράχους, ένας σκελετός πρόβαλε από μια σπηλιά...Πήρα ν' ανεβαίνω πάλι τους βράχους, με καταξέσκισαν τ' αγκρίφια τους...»"[2]. Κατ' αυτό τον τρόπο, "κακοτράχαλα κι αγριωπά είναι εξ άλλου τα βράχια σε όλη την παραθαλάσσια πλευρά από την Αγιάννα ως τα Καυσοκαλύθια"[3]. Τα μοναστήρια του όρους είναι όλα χτισμένα όλα σε επιλεγμένες τοποθεσίες και τα πιο πολλά από αυτά αντικρύζουν τη θάλασσα, εκτός από τις μονές Ζωγράφου, Κωνσταμονίτου, Φιλόθεου, Καρακάλου, Κουτλουμουσίου και Χιλανδαρίου.
Περιεχόμενα
Ιστορικά στοιχεία
Υποσημειώσεις
- ↑ Η ονομασία Άθως οφείλεται, σύμφωνα με την παράδοση, στον Γίγαντα Άθω, ο οποίος, κατά τη Γιγαντομαχία, έριξε εναντίον του Ποσειδώνα έναν μεγάλο βράχο που έπεσε στο σημείο όπου βρίσκεται σήμερα το όρος Άθως. Σύμφωνα με άλλη μυθολογική παράδοση, ο Ποσειδώνας έριξε ένα τεράστιο λιθάρι που καταπλάκωσε τον Γίγαντα Άθω. O τύπος Άθως απαντά στον Αισχίνη (Κατά Κτησιφώντος, 132: "...ο μεν των Περσών βασιλεύς, ο τον Άθω διορύξας"), στον Θεόκριτο (Ειδύλλια, 7.76-77: "...εύτε χιών ως τις κατετάκετο μακρόν υφ' Αίμον ή Άθω ή Ροδόπαν ή Καύκασον εσχατόωντα") και αλλού, ο τύπος Άθων στον Ηρόδοτο (6,44: "εκ δε Ακάνθου ορμώμενοι τον Άθων περιέβαλλον"), στον Θουκυδίδη (5,4: "και ο μεν Κλέων φυλακήν καταστησάμενος της Τορώνης άρας περιέπλει τον Άθων..." , στον Στράβωνα (Ζ΄ (αποσπάσμ.),33: "έστι δ' ο Άθων όρος μαστοειδές οξύτατον υψηλότατον...", ο τύπος Αθόως στον Όμηρο (Ξ, 229: "...εξ Αθόω δ' επί πόντον εβήσετο κυμαίνοντα..." (βλ. και "Άθως", εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα, τόμ. 4, εκδ. Πάπυρος, Αθήνα 2004-2005 [CD-ROM]).
- ↑ Στο Χατζηφώτης Μ.Ι., Η καθημερινή ζωή στο Άγιο Όρος, Παπαδήμας, Αθήνα 1999, σελ. 22.
- ↑ Χατζηφώτης Μ.Ι., Η καθημερινή ζωή..., ό.π., σελ. 21.
Βιβλιογραφία
- "Άθως", εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάννικα, τόμ. 4, εκδ. Πάπυρος, Αθήνα 2004-2005 [CD-ROM].
- Θρησκευτική και Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ. 1-12, εκδ. Μαρτίνος Αθ., Αθήνα 1962-1968 (τα σχετικά με τις Μονές άρθρα).
- Καδάς Σωτήρης, Το Άγιον Όρος. Τα μοναστήρια και οι θησαυροί τους, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1995.
- Χαριτόπουλος Ευστάθιος, Άγιον Όρος. Οι άγιοι τόποι της Μακεδονίας, Θεσσαλονίκη 2002.
- Χατζηφώτης Μ.Ι., Η καθημερινή ζωή στο Άγιο Όρος, Παπαδήμας, Αθήνα 1999.
Σύνδεσμοι
Άγιο Όρος | | 1. Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας | 2. Ιερά Μονή Βατοπαιδίου | 3. Ιερά Μονή Ιβήρων | 4. Ιερά Μονή Χιλανδαρίου | 5. Ιερά Μονή Αγίου Διονυσίου | 6. Ιερά Μονή Κουτλουμουσίου | 7. Ιερά Μονή Παντοκράτορος | 8. Ιερά Μονή Ξηροποτάμου | 9. Ιερά Μονή Ζωγράφου | 10. Ιερά Μονή Δοχειαρίου | 11. Ιερά Μονή Καρακάλου | 12. Ιερά Μονή Φιλόθεου | 13. Ιερά Μονή Σίμωνος Πέτρας | 14. Ιερά Μονή Αγίου Παύλου | 15. Ιερά Μονή Σταυρονικήτα | 16. Ιερά Μονή Ξενοφώντος | 17. Ιερά Μονή Οσίου Γρηγορίου | 18. Ιερά Μονή Εσφιγμένου | 19. Ιερά Μονή Αγίου Παντελεήμονος | 20. Ιερά Μονή Κωνσταμονίτου | | Μοναστικά καθιδρύματα
