Αλλαγές

Σύμφωνα με τους [[Πατρολογία|Πατέρες]], στο συμβάν της [[Βίβλος|βιβλικής]] διήγησης όπου το όνομα αυτό απεκάλυψε ο ίδιος ο Θεός, ο [[Αγία Τριάδα|Τριαδικός Θεός]]<ref>''"Ένα διά της Τριάδος ομολογούμεν είναι τον Θεόν"'' (''Κατά Αρειανών'', Λόγος Γ', PG 26,353Β'').</ref> στον Μωϋσή κατά τη θεοφάνεια της φλεγόμενης βάτου<ref>Έξοδ. 3:1-16</ref>, μιλά η μία εκ των τριών υποστάσεων<ref>''"Υπόστασις μία εστιν η λέγουσα «εγώ ειμί ο ων»"'' (Μ. Αθανασίου, ''Κατά Αρειανών'', Λόγος Δ', PG 26,468C'').</ref>, ο Υιός<ref>''"ά δε λαλεί ο Θεός, πρόδηλον ότι δια του Λόγου λαλεί, και ου δι' άλλου"'' (Μ. Αθανασίου, ''Κατά Αρειανών'', Λόγος Γ', PG 26,352Β'').</ref>, ο άσαρκος [[Χριστός]] ή αλλιώς ο ''Γιαχβέ''-Λόγος<ref>Ματσούκας Α. Νίκος, ''Δογματική και Συμβολική θεολογία'', τόμ. Β', 2η έκδ., Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1988, σελ. 69 (υποσημ. #29).</ref> και συντελείται μία εκ ''"των αποκαλύψεων του Θεού, διά του Λόγου εν Αγίω Πνεύματι"''<ref>Ρωμανίδης Σ. Ιωάννης, ''Δογματική και Συμβολική Θεολογία της Ορθοδόξου Καθολικής Εκκλησίας'', τόμ. Α', Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1999 (c1973), σελ. 223.</ref> καθώς, για την Ορθόδοξη Εκκλησία, ''"όταν ο Λόγος αποκαλύπτει τον Πατέρα, αποκαλύπτει κατ' ανάγκην την Τριάδα· και όταν αποκαλύπτει την Τριάδα, αποκαλύπτει τον Πατέρα"''<ref>Ματσούκας Α. Νίκος, ''Δογματική και Συμβολική θεολογία'', τόμ. Β', 2η έκδ., Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 1988, σελ. 67.</ref>. Κατά συνέπεια, ''"το όνομα Γιαχβέ οιονεί αναλύεται εις το "Πατήρ, Υιός και Άγιον Πνεύμα". Ούτω Γιαχβέ ο Πατήρ, Γιαχβέ ο Υιός, Γιαχβέ το Άγιον Πνεύμα. Πλην δεν υπάρχουν τρεις Γιαχβέ, αλλ' εις Γιαχβέ (Δευτ. 6: 4), διότι υπάρχει μία θεία ουσία. Επειδή δε έκαστον των τριών προσώπων έχει όλόκληρον την θείαν ουσίαν...δυνάμεθα να λέγωμεν, ου μόνον ότι ο Υιός είνε Γιαχβέ, αλλά και ότι είνε ο Γιαχβέ (ενάρθρως), ο όλος δηλαδή θεός"''<ref>Σωτηρόπουλος Νικόλαος, ''Ο Ιησούς Γιαχβέ'', 2η έκδ., εκδ. 'Ο Σταυρός', Αθήνα 1988, σελ. 35.</ref>.

Την πάγια τακτική της [[Καινή Διαθήκη|Καινής Διαθήκης]] να παραλείπει την αυτούσια εκφορά του τετραγράμματου στα εβραϊκά, ακολουθούν και οι [[Εκκλησιαστική Γραμματολογία|εκκλησιαστικοί συγγραφείς]] και [[Πατρολογία|Πατέρες]] της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Κάθε φορά που υπάρχει λόγος, γίνεται χρήση της [[Μετάφραση των Εβδομήκοντα|ελληνικής απόδοσης]]<ref>Βέλλας Βασίλειος, ''Θρησκευτικαί προσωπικότητες της Παλαιάς Διαθήκης'', τόμ. Α', 2η έκδ., Αθήναι 1957, σελ. 73.</ref>, ''Ο Ων'' ή ''Κύριος'', όπως φαίνεται και από τα σχόλια των Πατέρων επάνω στο γνωστό εδάφιο της «αποκάλυψης του θείου ονόματος» (''Εξ. 3:14''):

Σημαντικά πρόσωπα της Εκκλησιαστικής παράδοσης όπως ο [[Κλήμης Αλεξανρείας]], ο [[Ωριγένης]], ο [[Ευσέβιος Παμφίλου]], ο [[Επιφάνιος]] Επίσκοπος Σαλαμίνος και ο [[Θεοδώρητος Κύρου]], παραδίδουν τις αποδόσεις του τετραγράμματου στα ελληνικά ως εξής:

Σύμφωνα με τον καθ. Παν. Μπρατσιώτη ''"το όνομα Jahve...καλείται παρά τοις παλαιοίς εκκλησιαστικοίς συγγραφεύσι και οίον παραμένει και ελληνιστί ήδη επί Θεοδωρήτου και Επιφανίου, μεταγραφόμενον ως «Ιαβέ». Παρά δε τω Κλήμεντι τω Αλεξανδρεί φέρεται μεταγεγραμμένον ως «Ίαουέ»"''<ref>Παρατίθεται στο Φούντας Ιερεμίας,''Έξοδος'', ό.π., σελ. 334.</ref>. Όπως ειπώθηκε, οι ερμηνείες που σχετίζονται με το ''τετραγράμματο'' είναι ότι δεν εκφράζει απλώς ένα όνομα, αλλά δηλώνει είτε ''"αποφυγήν να ονομάση τον Θεόν"'' είτε ''"την έννοιαν του είναι, του υπάρχοντος"''<ref>Βέλλας, ό.π., σελ. 74.</ref>.

Για παράδειγμα, στο ''Εξ. 6:2-3'', ένα από τα εδάφια που συντελείται η αποκάλυψη του ονόματος του Θεού, συναντάμε ένα όνομα (''Γιαχβέ'') και δύο τίτλους (''Θεός'' και ''Παντοδύναμος''). Και βέβαια δεν είναι αυτοί δεν είναι οι μόνοι τίτλοι:

Στο χωρίο αυτό, κατά δήλωση του Θεού, το όνομά του είναι ''"ζηλότυπος"'' (δηλ., σύμφωνα με την Πατερική ερμηνεία, δεν αποδέχεται τη λατρεία άλλων θεών).

Εδώ το όνομα του θεού δηλώνεται ως ''"Λυτρωτής μας"'' («ρύσαι ημάς»).

Σύμφωνα με το κείμενο, το όνομα του Θεού είναι ''"Άγιος"''.

Έτσι, σε δύο περιπτώσεις επίκλησης του Θεού στα εβραϊκά που έχουν διατηρηθεί στην Κ.Δ. δεν περιέχεται το ''Γιαχβέ'' και επιπλέον, οι [[Ευαγγέλιο|ευαγγελιστές]] σπεύδουν να μεταφράσουν στα ελληνικά τις προσφωνήσεις ''"Ελωί"'' και ''"Ηλί"'', κάνοντας έτσι φανερό ότι η επίκληση του Θεού στα εβραϊκά δεν αποτελεί κάποιου είδους εντολή για τους Χριστιανούς ή έστω, δεν παρουσιάζει κάποια ιδιαιτερότητα για τους πιστούς η χρήση του στα εβραϊκά.

Σε εφαρμογή αυτού του λατρευτικού αίνου, η [[Ορθόδοξη Εκκλησία]] χρησιμοποιεί τις εκφράσεις ''Αλληλούια'', ''Αινείτε το θεό'' ή ''Δόξα σοι ο θεός'' εφόσον ούτε και η Κ.Δ. δεν παρουσιάζει κάποια εμμονή στη χρήση της εβραϊκής λέξης και την παραδίδει και μεταφρασμένη.

Το ίδιο εφαρμόζει και ο Μάρκος όταν μας παραδίδει λόγιο του Ιησού που αποτελεί παράθεση από το Δευτερονόμιο:

Όπως είδαμε, στους παραπάνω στίχους που παραθέτει ο [[Κατά Μάρκον Ευαγγέλιον|Μάρκος]] από το [[Δευτερονόμιο]] (''6:4-5''), περιέχεται τρεις φορές το τετραγράμματο, όμως η απόδοση στην Κ.Δ. γίνεται με το ελληνικό ''"Κύριος"''. Το ίδιο συμβαίνει και στην Πατερική παράδοση από τα πρώτα χρόνια της αρχαίας εκκλησίας:

===Το όνομα του Ιησού Χριστού (''"Πάς γάρ ος αν επικαλέσηται το όνομα Κυρίου σωθήσεται"'', ''Ρωμ. 10:13'')===

Στην Προς Φιλιππησίους επιστολή (''2:5-10''), φανερώνεται πως το όνομα που βρίσκεται πάνω από κάθε άλλο, είναι πλέον το όνομα του ''"Κυρίου"''<ref>''"εις Κύριος [[Χριστός|Ιησούς Χριστός]]"'' (''Α' Κορ. 8:6'')</ref> και του ''"Θεού"''<ref>

στίχ. 5.<ref>Φιλ. 2:5-11, Δεληκωστόπουλος Αθανάσιος, ''Η Καινή Διαθήκη σε Νεοελληνική Απόδοση'', 7η έκδ., Αθήνα 2003.</ref> ''Ας επικρατεί μεταξύ σας το ίδιο φρόνημα που είχε και ο Ιησούς Χριστός,''<br>

στίχ. 7. ''αλλά κένωσε τόν εαυτό του, έλαβε μορφή δούλου, έγινε όμοιος προς τους ανθρώπους.''<br>

στίχ. 8. ''Και όντας πραγματικός άνθρωπος, ταπείνωσε τον εαυτό του υπακούοντας μέχρι θανάτου και μάλιστα σταυρικού θανάτου.''<br>

στίχ. 10. ''ώστε στο όνομα του Ιησού να γονατίσουν και να τον προσκυνήσουν όλα τα επουράνια, τα επίγεια και τα υποχθόνια...''<br>

στίχ. 11. ''Και κάθε γλώσσα θα ομολογήσει δυνατά ότι ο Ιησούς Χριστός είναι Κύριος...''<br>