Αλλαγές

Η πνευματολογία στη θεολογία του Ιωάννη εντάσσεται στα πλαίσια της [[Εσχατολογία|εσχατολογίας]]. Είναι φανερό πως όταν Εκείνος θα απέλθει, θα αποσταλεί κάποιος άλλος για να μείνει ανάμεσά τους ''"καὶ ἐγὼ ἐρωτήσω τὸν πατέρα καὶ ἄλλον παράκλητον δώσει ὑμῖν, ἵνα μένῃ μεθ' ὑμῶν εἰς τὸν αἰῶνα"'' (''14, 16-17''). Η πνευματολογία μάλιστα του Ιωάννη εντάσσεται στο όλο θεολογικό του οικοδόμημα ως ολοκληρωμένη πνευματολογία<ref>Σκουτέρης, ενθ.αν., σελ. 115</ref>. Το Πνεύμα λοιπόν κατά τον Ιωάννη είναι πρόσωπο, το οποίο διακρίνεται από τον Υιό και τον πατέρα ''"ἀλλ' ἐγὼ τὴν ἀλήθειαν λέγω ὑμῖν· συμφέρει ὑμῖν ἵνα ἐγὼ ἀπέλθω. ἐὰν γὰρ ἐγὼ μὴ ἀπέλθω, ὁ παράκλητος οὐκ ἐλεύσεται πρὸς ὑμᾶς· ἐὰν δὲ πορευθῶ, πέμψω αὐτὸν πρὸς ὑμᾶς·"'' (''16, 7''). Όπως ο Υιός εστάλη από τον πατέρα έτσι και ο παράκλητος ο οποίος εκπορεύεται θα εκπορευθεί από του τον Πατέρα (''15, 26''). Το Πνεύμα αυτό όμως δεν είναι μία απλή δύναμη, έχει υπόσταση και είναι το πνεύμα το αληθείας (''14, 17'') γιατί κατά την ουσία του είναι αλήθεια<ref>Σκουτέρης, ανθ.αν., σελ. 116</ref>. Όπως λοιπόν ο Υιός είναι αλήθεια και τον Πνεύμα είναι αλήθεια, αλλά συνάμα ο Υιός και το Πνεύμα διδάσκουν (''7, 14. 14, 26''), μαρτυρούν (''8, 14. 15, 26''), κρίνουν και ελέγχουν τον κόσμο για να οδηγήσουν στη σωτηρία (''3, 17-20. 16, 7-11''). Ο Υιός και το Άγιο Πνεύμα εκφράζουν και επιτελούν τα έργα του Πατρός (''14, 10. 16, 13''). Ακριβώς λοιπόν μέσα από αυτές τις περικοπές διακρίνεται πως ενώ υπάρχει υποστατική διάκριση, υπάρχει ταυτότητα ενεργειών. Η ενέργεια τελικά των τριών προσώπων είναι μία<ref>Σκουτέρης, ανθ.αν., σελ. 117</ref>. Γι αυτό και με την έλευση του Αγίου Πνεύματος έρχεται ο ίδιος ο Χριστός, όπως ακριβώς με την παρουσία του Χριστού είναι συγχρόνως δεδομένη και η παρουσία του Πατρός (''14, 10-11'').