Ελεγκτές, renameuser, Διαχειριστές
4.720
επεξεργασίες
Αλλαγές
μ
→Ο 19ος αιώνας
===Ο 19ος αιώνας===
Στη φιλοσοφία του 19ου αιώνα εκδηλώνονται δύο κατευθύνσεις, μία ιδεαλιστική και μία αντι-ιδεαλιστική. Ο αιώνας αυτός αρχίζει με κάποια μεταφυσικά συστήματα, τα οποία βρίσκονται έξω από τα όρια της εμπειρίας. Οι δημιουργοί των συστημάτων αυτών είναι ο ''Σέλλιγκ''<ref>Σέλινγκ, Φρήντριχ Βίλχελμ Γιοζεφ (Schelling), Γερμανός φιλόσοφος (Λέομπεργκ, Βύρτεμπεργκ 1775 - Ραγκάτς, Σανκτ Γκάλεν 1854).</ref> και ο ''Έγελος'' (Χέγγελ)<ref>Χέγγελ, Γκεόργκ Βίλχελμ Φρίντριχ (Georg Hegel, Στουτγάρδη 1770 – Βερολίνο 1831), Γερμανός φιλόσοφος. Είναι ο σημαντικότερος εκπρόσωπος του γερμανικού ιδεαλισμού.</ref>. Ο πρώτος θέλοντας να αποδείξη την ενότητα του κόσμου δέχεται ότι η φύση και το πνεύμα, οι δύο δυνάμεις του Απόλυτου, παρουσιάζουν συγγένεια ως προς τη φύση τους, τη σύσταση τους και ότι στο βάθος είναι ταυτόσημα. Οικοδομεί έτσι μια φιλοσοφία της φύσης όπου η δραστηριότητα δεν αντιπροσωπεύεται πλέον από το εγώ και το μη εγώ, αλλά από τα δυναμικά αντίθετα της ίδιας της φύσης. Ο ''Χέγγελ'', από την άλλη, συλλαμβάνει τον κόσμο ως μια διαδοχική αυτεξέλιξη μιας Ιδέας. Ο κόσμος είναι Ιδέα, η οποία διαλεκτικά αυτεξελισσόμενη διαμορφώνει όλο τον φυσικό και τον ιστορικό κόσμο. Ο ρυθμός της διαδικασίας αυτής ακολουθεί 3 φάσεις: τη θέση, την αντίθεση και τη σύνθεση, ή, αλλιώς, τη στιγμή της αμεσότητας, τη στιγμή της αλλοτρίωσης και τη στιγμή της διαλεκτικής μεσολάβησης. Σε αντίθεση προς την ιδεαλιστική και μεταφυσική αυτή φιλοσοφία του ''Σέλλιγκ'' και του ''Χέγγελ'', βρίσκονται οι φιλοσοφίες του ''Σοπενχάουερ'' <ref>Σοπενχάουερ, Άρτουρ (Schopenhauer), Γερμανός φιλόσοφος (Ντάντσιχ 1788 - Φρανκφούρτη 1860).</ref>, του ''Κοντ''<ref>Κοντ, Ογκίστ (August Comte, Μονπελιέ 1798 – Παρίσι 1857), Γάλλος θετικιστής φιλόσοφος, εισηγητής της επιστήμης της κοινωνιολογίας.</ref>, του ''Σπένσερ''<ref>Σπένσερ, Χέρμπερτ (Spencer), Άγγλος θετικιστής και εξελικτικός φιλόσοφος (Ντέρμπι 1820 - Μπράιτον 1903).</ref>, του ''Φόιερμπαχ''<ref>Φόιερμπαχ, Λούντβιχ (Feuerbach, Λάντσχουτ, Βαυαρία 1804 – Ρέχενμπεργκ, Νυρεμβέργη 1872), Γερμανός φιλόσοφος, θεμελιωτής του λεγόμενου φυσιοκρατικού ουμανισμού.</ref>, του ''Μαρξ''<ref>Μαρξ, Καρλ (Heinrich Karl Marx, Τριρ 1818 – Λονδίνο 1883), Γερμανός φιλόσοφος και οικονομολόγος, εβραϊκής καταγωγής, συνιδρυτής, με τον Φρίντριχ Ένγκελς, του επιστημονικού σοσιαλισμού και της υλιστικής αντίληψης της ιστορίας.</ref> και του ''Νίτσε''<ref>Νίτσε, Φρίντριχ Βίλχελμ (Friedrich Wilhelm Nietzsche, Ρέκεν, Λίτσεν 1844 – Βαϊμάρη 1900), Γερμανός φιλόσοφος και δοκιμιογράφος.</ref>.
Για τον ''Σοπενχάουερ'', αρχή και υπόβαθρο του κόσμου δεν είναι η "λογική ιδέα" του ''Χέγγελ'', αλλά μία τυφλή και άλογη βούληση. Για να θέτει ένα όριο στα πάθη της, η ανθρωπότητα διαθέτει την τέχνη η οποία, χάρη στον καθαρό στοχασμό, μάς μας λυτρώνει από την πράξη, καθώς και την ηθική τού του ελέους η οποία κατευνάζει την βούληση. Ο ''Κοντ'', πατέρας του ''Θετικισμού'', μέσω της "θετικής φιλοσοφίας" του, απορρίπτει κάθε μεταφυσική ιδέα ως καθαρή φαντασίαν φαντασία και εκδηλώνει εμπιστοσύνη μόνο για το αμέσως δεδομένο. Η αναδιοργάνωση της κοινωνίας θα μπορούσε να επιτευχθεί μέσω μιας μεταρρύθμισης την οποία θα επιτελούσε η κοινωνική επιστήμη, κορύφωμα των άλλων θετικών επιστημών. Ο ''Σπένσερ'' εξηγεί τα πάντα με την έννοια της εξελίξεως, επηρεασμένος από τη βιολογία της εποχής του. Μέσω αυτής της εξέλιξης, η ύλη αλλά και η κοινωνία, από μια αρχική ομοιογένεια προχωρεί σε βαθμιαία ετερογένεια και διαφοροποίηση. Ο ''Φόιερμπαχ'' και ο ''Μαρξ'', επιχειρούν συνειδητή αντιστροφή της διαλεκτικής του ''Έγελου'', βάζοντας ως αρχή όχι την ιδέα αλλά την ύλη. Ο ''Φόιερμπαχ'' θεωρεί πως δε δημιούργησε ο Θεός τον άνθρωπο, αλλά ο άνθρωπος δημιούργησε το Θεό. Όλες οι ιδιότητες που το ανθρώπινο ον αποδίδει στον Θεό είναι χαρακτηριστικά του ίδιου του ανθρώπου, που γίνονται υποκείμενο, δηλαδή μετατρέπονται σε μια δύναμη έξω από τον άνθρωπο, και λατρεύονται. Η καταγωγή της θρησκείας πρέπει να αναζητηθεί, στους ανικανοποίητους πόθους και στις ανικανοποίητες ανάγκες της ανθρώπινης υπόστασης και η κριτική της θρησκείας πρέπει να συνεπάγεται την κριτική των συνθηκών της επίγειας ζωής από τις οποίες βγήκε η ίδια η θρησκεία, που μεταβάλλεται έτσι σε κριτική της πολιτικής και της οικονομίας. Κατά τον ''Μαρξ'' (που επηρεάζεται από τον ''Φόιερμπαχ''), η διαλεκτική κίνηση, όπως γίνεται ιδιαίτερα φανερό στον "Ιστορικό Υλισμό" του, μεταφέρεται στην ιστορία και υποστηρίζεται ότι η κοινωνία ξεκινώντας από μια αρχική ενότητα οικονομικών συμφερόντων θα κατάληξει πάλι σε μια τέτοια με τη βοήθεια της ίδιας δύναμης που επέφερε τη διάσπαση της κοινωνία σε τάξεις, δηλ. της τεχνολογίας. Σε μια τέτοια σοσιαλιστική κοινωνία, θα υπάρχει εξάλειψη της ατομικής ιδιοκτησίας και του κεφαλαίου και κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής. Τέλος ο ''Νίτσε'', πολεμά την ιδεαλιστική και μεταφυσική φιλοσοφία, θεωρώντας ότι η ουσία της μεταφυσικής συνίσταται σε ιδέες που έχουν σχέση με τη μετά θάνατον ζωή και τις ελπίδες για τη μέλλουσα μακαριότητα. Αυτές όμως οι σκέψεις πηγάζουν από όντα αδυναμα και βιολογικά εκφυλισμένα, τα οποία από αδυναμία να καταξιώσουν την παρούσα ζωή μεταθέτουν τις προσδοκίες τους σε μια άλλη. Κατά συνέπεια, η μεταφυσική είναι κατά τον ''Νίτσε'' σύμπτωμα βιολογικού εκφυλισμού. Ο ''Νίτσε'' πιστεύει ότι η ηθική διακρίνεται σε ηθική των δυνατών και σε ηθική των σκλάβων. Το κήρυγμα λοιπόν της αγάπης προσιδιάζει στην ηθική των σκλάβων και όχι των κυρίων και δυνατών. Ο άνθρωπος πρέπει να διαθέτει βούληση για μεγάλα έργα και με μια τέτοια προοπτική ανεβαίνει την κλίμακα του προορισμού και φτάνει τα όρια τού υπεράνθρωπου και έτσι στον ''Νίτσε'' αποθεώνεται το ένστικτο της δυνάμεως.
===Ο 20ος αιώνας===
